Wat is de ziekte van Crohn?
De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van het spijsverteringsstelsel. Je spijsverteringsstelsel verwerkt voedsel, en bestaat onder andere uit je mond, keelgat, slokdarm, maag, dunne en dikke darm.
Aantasting van het spijsverteringsstelsel
- De ziekte van Crohn kan je volledige spijsverteringsstelsel aantasten: van je mond tot en met het laatste deel van je dikke darm (endeldarm).
- Gezonde en ontstoken delen wisselen elkaar af.
- Het einde van de dunne darm en delen van de dikke darm zijn het vaakst aangetast.
Opstoten en klachtenvrije periodes
Niet alle personen met de ziekte van Crohn hebben evenveel klachten. Ook eenzelfde persoon heeft niet altijd evenveel last van de aandoening:
- Soms zijn de ontstekingen een lange tijd onder controle. Dan ben je ‘in remissie’.
- Soms kan je plots weer hevige klachten krijgen. Dan heb je een opstoot.
Oorzaak
De precieze oorzaak van de ziekte van Crohn is niet bekend. Waarschijnlijk speelt het eigen afweersysteem (immuunsysteem) een belangrijke rol. Je immuunsysteem reageert dan overdreven op je eigen lichaam. Dat noemen we een auto-immuunaandoening.
Risicofactoren
Andere factoren die mogelijk een rol spelen bij de ziekte van Crohn zijn:
- erfelijkheid;
- roken;
- stress.
Andere ontstekingen
Ontstekingen komen het meest voor in de darmen. Ook op andere plaatsen in je lichaam kunnen ontstekingen optreden, bijvoorbeeld:
De ziekte van Crohn lijkt soms op colitis ulcerosa. Het zijn beide chronische darmontstekingen.
Hoe vaak komt de ziekte van Crohn voor?
Ongeveer 12 tot 20 op 10.000 mensen lijdt aan de ziekte van Crohn.
Bij wie komt de ziekte van Crohn voor?
De ziekte van Crohn wordt meestal ontdekt tussen de leeftijd van 20 en 30 jaar. De aandoening kan echter op elke leeftijd, ook in de kindertijd, ontstaan.
Hoe kan je de ziekte van Crohn herkennen?
De meest voorkomende klachten zijn:
- diarree, vaak met slijm en bloed;
- vermoeidheid;
- buikpijn;
- lichte koorts;
- gewichtsverlies.
Minder vaak voorkomende klachten zijn:
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Op basis van je verhaal kan je huisarts een vermoeden hebben van de ziekte van Crohn.
Een maagdarmspecialist (gastro-enteroloog) kan via een kijkonderzoek van je darm (coloscopie) de aandoening vaststellen.
Wat kan je zelf doen?
De ziekte van Crohn is niet te genezen, maar meestal wel goed te behandelen. Neem je medicijnen correct in en ga regelmatig op controle.
Verdere adviezen zijn:
- Eet regelmatig.
- Eet gezond en gevarieerd, met voldoende fruit, groenten en vezels.
- Een speciaal dieet is (meestal) niet nodig.
- Drink voldoende water (1,5 tot 2 liter per dag).
- Rook niet.
- Beweeg voldoende.
- Probeer stress te vermijden.
- Neem voldoende rust.
Vind je het moeilijk om met deze adviezen aan de slag te gaan? Vraag dan raad aan je zorgverlener.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
De behandeling hangt af van verschillende zaken, onder meer:
- welk deel van je darmen ontstoken is;
- hoelang het aangetaste stuk darm is;
- hoe erg de ontsteking is;
- hoe vaak je last hebt.
Geneesmiddelen
Tabletten, zetpillen en darmspoelingen
Er bestaan medicijnen in tabletten, maar ook zetpillen (suppo’s) of darmspoelingen (klysma’s) voor anaal gebruik.
- Een zetpil of darmspoeling komt rechtstreeks in je darm en kan daar zijn werk doen.
- Doordat het medicijn alleen in het laatste stuk van je dikke darm terechtkomt, en nauwelijks in de rest van je lichaam, heb je minder kans op mogelijke bijwerkingen.
Ontstekingsremmende medicatie
Deze geneesmiddelen remmen de ontsteking:
- cortisone, vooral in het begin en bij hevige opstoten;
- sulfasalazine en mesalazine (soms);
- immuunsuppressiva (bijv. azathioprine, mercaptopurine en methotrexaat), die het afweersysteem onderdrukken;
- biologische geneesmiddelen (bijv. infliximab, adalimumab), vooral als andere medicijnen onvoldoende helpen.
Voeding
De ziekte van Crohn verhoogt de kans op een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals:
Een diëtist kan je advies geven om de inname van die voedingsstoffen te verhogen. Indien nodig krijg je supplementen voorgeschreven.
Bij ondervoeding moet je een energie- en eiwitverrijkt dieet volgen.
Operatie
Wanneer de medicatie niet (meer) helpt of wanneer er ernstige complicaties zijn, kan een operatie nodig zijn. Mogelijke ingrepen zijn:
- het ontstoken stuk darm verwijderen;
- dichtgegroeide stukken darm opnieuw openmaken;
- fistels en abcessen verwijderen;
- de dikke darm verwijderen;
- een (tijdelijke) stoma.
Opvolging
De arts voert regelmatig een controle uit van:
- je bloed, om tekorten en/of bijwerkingen van medicijnen tijdig op te sporen;
- je dikke darm (coloscopie), omdat er een licht verhoogd risico op darmkanker is.
Meer weten?
- Lees meer over de ziekte van Crohn op de website van de Maag Lever Darm Stichting.
- Welke behandeling kun je krijgen bij de ziekte van Crohn?