Eerste hulp bij drugsvergiftiging

Wat is het?

De term ‘drugs’ omschrijft een brede waaier aan stoffen die een invloed hebben op de geest (gevoelens, waarneming en bewustzijn) en die met dat doel worden gebruikt. Meestal hebben drugs ook lichamelijke (neven)effecten.

Drugs kunnen op verschillende manieren worden ingenomen. Dat kan gebeuren via:

• drinken (bijvoorbeeld alcohol);
• inslikken (bijvoorbeeld xtc);
• roken (bijvoorbeeld cannabis);
• inademen (bijvoorbeeld lijm);
• opsnuiven (bijvoorbeeld cocaïne);
• inspuiten (bijvoorbeeld speed).

Alcoholvergiftiging

Hieronder bespreken we wat je doet bij een vergiftiging door drugs. Alcohol is ook een drug.
Wanneer het gaat om een vergiftiging door alcohol, zijn er enkele specifieke aandachtspunten belangrijk. Kijk daarom bij de Eerste hulp bij alcoholvergiftiging.

Wat stel je vast?

• Uit de omstandigheden (bijv. lege injectiespuit, poederresten, verpakking …) kan je afleiden dat het slachtoffer drugs heeft gebruikt.
• Het slachtoffer kan hoofdpijn hebben, flauwvallen en duizelig zijn.
• Het slachtoffer kan bewustzijnsstoornissen hebben en het bewustzijn verliezen.
• Het slachtoffer kan kortademig zijn of hyperventileren.
• Er kan zich een epilepsie-aanval voordoen, als gevolg van bepaalde types drugs of als ontwenningsverschijnsel.
• Het slachtoffer kan buikpijn hebben, misselijk zijn en braken.
• Het slachtoffer kan met de tanden knarsen of kauwbewegingen maken.
• Doorgaans heeft het slachtoffer grote (verwijde) pupillen. In sommige gevallen zijn ze net verkleind.
• Door een spasme van de oogspieren kunnen de ogen alle richtingen uitgaan en kan het slachtoffer moeilijk fixeren op één punt.
• Het slachtoffer kan hallucineren of waanvoorstellingen hebben, of gedrags- en gemoedsstoornissen vertonen.
• De lichaamstemperatuur kan oplopen, met zweten, uitputting, een rood gezicht en uitdrogingsverschijnselen als gevolg.
• Het slachtoffer kan stoppen met ademen of een hartstilstand krijgen. Dat kan dodelijk zijn.

Aanbeveling

Zorg voor veiligheid

Benader het slachtoffer alleen als dat kan zonder jezelf in gevaar te brengen. Als dat niet mogelijk is, wacht je op de komst van de hulpdiensten. Neem geen risico’s. Het slachtoffer kan de realiteit fout waarnemen en agressief reageren.

Probeer oververhitting van het slachtoffer te voorkomen en trek wegwerphandschoenen aan. Controleer het bewustzijn en de ademhaling.

Bel 112 als:

• het slachtoffer ernstige symptomen heeft, zoals bewusteloosheid of ademhalingsmoeilijkheden;
• de toestand van het slachtoffer achteruitgaat.

Geef producten of verpakkingen die je bij het slachtoffer hebt gevonden aan de gespecialiseerde hulpverleners.

Raadpleeg gespecialiseerde hulp als:

• het slachtoffer een gevaar vormt voor zijn of haar omgeving (bijvoorbeeld agressie);
• het slachtoffer zichzelf in gevaar brengt;
• het slachtoffer zelf om hulp vraagt.

Verleen verdere eerste hulp:

• Als er nog een knevel rond een ledemaat is aangelegd, maak die dan voorzichtig los. Een knevel die te lang ter plaatse blijft, kan mogelijk nefaste gevolgen veroorzaken.
• Als er nog een naald in de arm van het slachtoffer steekt, let dan op dat je niet wordt geprikt.
  • Vraag het slachtoffer om indien mogelijk de naald te verwijderen en de naald veilig op te bergen.
  • Berg anders zelf de naald veilig op in een naaldcontainer of in een afgesloten bokaaltje, zodat niemand zich eraan kan kwetsen of ermee in contact komt (een prikongeval).
  • Plaats de beschermhuls niet terug over de naald (herkappen) omwille van het risico op een prikongeval.
  • Leg een drukverband aan op de prikplaats.
• Verleen verdere eerste hulp in functie van de problemen die het slachtoffer heeft:
  • Is het slachtoffer bewusteloos en ademt hij of zij normaal?
    • Leg het slachtoffer dan in stabiele zijligging, bij voorkeur op de linkerzijde. Door op de linkerzijde te liggen,
      zal de maag vertraagd ledigen naar de darmen toe, waardoor die de gifstoffen vertraagd opnemen.
    • Probeer te voorkomen dat het slachtoffer afkoelt.
    • Controleer regelmatig het bewustzijn en de ademhaling van het slachtoffer.
  • Is het slachtoffer bewusteloos en ademt hij of zij niet normaal?
    • Start de reanimatie.
    • Laat iemand een AED halen als er een in de buurt is.

Meer informatie

• Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.
• Download de app van het Rode Kruis. Zo heb je altijd de belangrijkste eerstehulptips op zak.
• Bekijk de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.

De vier stappen in eerste hulp

Bewustzijn en ademhaling controleren

Stabiele zijligging

Reanimatie van een volwassene

Reanimatie van een kind

Defibrilleren: AED gebruiken