Zijn druganalyses op muziekfestivals zinvol?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het idee is niet nieuw. Op een drugtestsite op het muziekfestival kunnen allerhande partydrugs, eens onderschept of spontaan aangeboden, meteen geanalyseerd worden. Er zijn klassiekers zoals cocaïne, vloeibare ecstasy, speed en ice of crystal meth, maar ook allerlei nieuwere drugs. De problemen in verband met deze partydrugs zijn uiteenlopend:

• Soms bevatten ze een andere drug dan de gebruiker denkt.
• De drugs kunnen vervuild zijn, of er kunnen niet bedoelde stoffen in aanwezig zijn.
• De dosis kan veel hoger zijn dan de gangbare.

Op Extrema Outdoor, een elektronisch muziekfestival dat een maand geleden in Limburg (Houthalen-Helchteren) plaatsvond, werden in het testdorp op de festivalweide enkele xtc-pillen in beslag genomen. Die bleken een veel hogere dosis MDMA, de actieve stof in xtc, te bevatten dan wat gangbaar is. Dergelijke hooggedoseerde pillen kunnen gevaarlijk zijn, zeker in combinatie met alcohol. De organisatie riep dit meteen om op de festivalsite, met de bedoeling gebruikers te waarschuwen. Op tabletten xtc staat gewoonlijk een afbeelding van een bekend beeld, zoals schoppen aas, of een logo, bijvoorbeeld Mitsubishi. Op de xtc-pillen waarvoor gewaarschuwd werd op Extrema Outdoor stond een afbeelding van een Casa de Papel-masker. Ook het populaire dansfestival Tomorrowland zet nu in op plaatselijke drugtests (1).

Bron

(1) Tomorrowland wil dat festivalgangers drugs kunnen testen op het festivalterrein | Studio Brussel (stubru.be)

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Organisatoren van muziekfestivals willen drugsdoden voorkomen tijdens hun evenement. In 2018 en 2019 viel telkens een overlijden door druggebruik op Tomorrowland. Ook op andere festivals, waaronder Dour, vielen al doden. Partydrugs zijn vooral populair op dansfestivals, omdat ze aanzetten tot dansen. Meestal wordt xtc gebruikt:

• Xtc veroorzaakt euforie, zelfzekerheid en bewegingsdrang, maar heeft als potentieel gevaarlijke nevenwerking een stijging van de lichaamstemperatuur.
• Deze temperatuurstijging kan, in combinatie met dansen, alcoholconsumptie en zweten, tot oververhitting leiden.
• Dat is de belangrijkste doodsoorzaak bij xtc-gebruikers.

De overlijdens door xtc-gebruik zijn gelukkig zeer zeldzaam. Experts schatten het op minder dan 1 op 100.000 pillen. Overlijdens zijn vooral het gevolg van de combinatie van xtc met alcohol:

• De helft van de festivalgangers die in het ziekenhuis belanden door intoxicatie, hebben enkel een alcoholvergiftiging.
• Illegale drugs, zoals xtc, worden bij een derde van de onwel geworden festivalgangers aangetroffen (2,3). 
• Alcohol, waarvoor niet gewaarschuwd wordt, is een veel groter probleem op festivals dan xtc, stellen de auteurs van deze studies.

Een testlab voor druganalyses aanbieden op een festival kan nuttig zijn om gebruikers te waarschuwen als er bijvoorbeeld te hoog gedoseerde xtc-pillen worden aangeboden. Maar het concept stuit ook op de volgende kritiek:

• Maakt zo’n waarschuwing wel indruk op andere festivalgangers die drugs willen gebruiken?
• De indruk wordt gewekt dat:
  • bepaalde partydrugs legaal zijn, terwijl dat niet het geval is;
  • andere partydrugs, die niet vernoemd worden, veilig zijn.
• Het grootste probleem op festivals is alcoholmisbruik, waar niet voor gewaarschuwd wordt.

Conclusie

Tomorrowland biedt gratis drugtests aan op hun festivalsite, met als doel drugsdoden te voorkomen. Wanneer te hoog gedoseerde of vervuilde partydrugs geïdentificeerd worden, worden alle festivalgangers hiervoor gewaarschuwd. Het is echter niet bekend in hoeverre ze hun gedrag aanpassen aan zo’n waarschuwingen. De meest populaire partydrug is xtc. Het risico op overlijden door xtc is zeer laag. Het gevaar schuilt vooral in de combinatie met alcohol, te weinig (water) drinken en hitte.

Referenties

• M. Finoulst, P. Vankrunkelsven, P. Calle. Impact van testdorpen voor drugs op muziek- en dansfestivals twijfelachtig. Tijdschrift voor Geneeskunde en Gezondheidszorg 2022; doi.org/10.47671/TVG.78.22.081
• https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/06/04/organisatie-van-extrema-outdoor-waarschuwt-voor-tweede-gevaarlij/
• (2) Calle P, Sundahl N, Maudens K et al. Medical emergencies related to ethanol and illicit drugs at an annual, nocturnal indoor electronic dance music event. Prehosp Disaster Med 2018;33:71-76.
• (3) Calle P, Maudens K, Lemoyne S et al. Lessons to be learned from toxicological analysis in intoxicated patients and seized materials at an electronic music dance festival. Forensic Sci Int 2019;299:174-179.