Wat is vasculaire dementie?
Vasculaire dementie is een vorm van dementie. Dementie ontstaat door een probleem in de hersenen.
- Bij vasculaire dementie is de doorbloeding van bepaalde hersengebieden verstoord.
- Het kan het gevolg zijn van een beroerte of CVA (cerebrovasculair accident).
- Een deeltje van de hersenen krijgt dan geen bloed meer en sterft af (herseninfarct).
- Als dat herhaaldelijk gebeurt, dan spreken we van een multi-infarctsyndroom.
- De persoon merkt deze kleine beroertes niet altijd op.
Bij wie en hoe vaak komt vasculaire dementie voor?
Vasculaire dementie komt vooral voor bij mensen die:
- wat ouder zijn;
- aan een andere aandoening lijden, zoals een hart- en vaatziekte en diabetes.
Het is de tweede meest frequente vorm van dementie na de ziekte van Alzheimer.
Hoe kan je vasculaire dementie herkennen?
Soms ontstaan de klachten bij vasculaire dementie vrij plots, soms meer geleidelijk. De symptomen hangen af van de plaats van de letsels in de hersenen.
Mentale klachten
- In het begin kan de persoon problemen ondervinden om informatie te verwerken:
- Denken, handelen en spreken gebeurt langzamer.
- Concentreren wordt moeilijker.
- Meerdere dingen tegelijk doen lukt niet meer zo goed.
- De achteruitgang van het geheugen is minder duidelijk dan bij alzheimerdementie.
- De persoonlijkheid en het gedrag van de persoon kunnen wel veranderen.
- De persoon kan een depressie ontwikkelen.
Lichamelijke klachten
De persoon kan ook lichamelijke symptomen hebben:
- spierzwakte of verlammingsverschijnselen, meestal langs één zijde;
- verstoorde gang, wankelen;
- gevoelsverlies;
- evenwichtsproblemen;
- moeilijk slikken en spreken.
Wanneer de persoon geen nieuwe (kleine) beroertes krijgt, kan vasculaire dementie een tijd stabiel blijven. Het verloop is typisch schommelend. De aandoening kan plots verergeren.
Hoe stelt je arts vasculaire dementie vast?
De arts kan de diagnose stellen op basis van de klachten. Die kunnen in de richting van dementie wijzen.
Mini-Mental State Examination (MMSE)
Om die klachten beter in kaart te brengen, gebruikt de arts speciale vragenlijsten. De meest gebruikte is de Mini-Mental State Examination (MMSE).
- Deze korte vragenlijst duurt ongeveer 5 minuten.
- De persoon krijgt een score op 30.
- Is de score te laag? Dan lijdt hij waarschijnlijk aan dementie.
- Een licht gedaalde score noemen we ‘milde cognitieve achteruitgang’.
- De mentale en intellectuele functies, zoals het geheugen, gaan achteruit.
- De kans op dementie is dan wel iets hoger.
- Zijn er geen grote problemen bij de dagelijkse activiteiten? Dan kan de persoon afwachten.
- Na een tijd kan hij de test opnieuw uitvoeren.
Bijkomende onderzoeken
Om vasculaire dementie te kunnen vaststellen, plant de arts verschillende bijkomende onderzoeken, zoals:
- een lichamelijk onderzoek;
- radiologische onderzoeken (bijv. MRI-scan van de hersenen);
- een echografie van de bloedvaten in de hals;
- een onderzoek van het hart.
Wat kan je zelf doen?
Merk je veranderingen op die kunnen wijzen op dementie? Contacteer dan tijdig een arts die de diagnose kan stellen.
Probeer ook de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zo goed mogelijk te beperken:
- Let op je gewicht.
- Eet gezond.
- Beweeg voldoende.
- Rook niet.
- Drink niet te veel alcohol.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Onderliggende aandoeningen behandelen
Dementie kan helaas niet genezen. De eventuele onderliggende risicofactoren kunnen wel behandeld worden. Hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of diabetes onder controle houden is belangrijk.
Zorgplan
Om vasculaire dementie verder aan te pakken, is teamwork nodig. Verschillende hulpverleners stellen een zorgplan op om dat zo goed mogelijk te coördineren.
- Er zijn heel wat personen betrokken bij de zorg, zoals:
- de huisarts;
- de thuisverpleging;
- de ergotherapeut;
- de kinesitherapeut;
- de mensen van het CAW die instaan voor poetshulp, maaltijden e.d.
- Samen met een kinesitherapeut kan de persoon met vasculaire dementie voldoende lichaamsbeweging inbouwen.
- Het zorgteam kan de persoon stimuleren om ook mentaal actief te blijven, bijvoorbeeld door:
- te wandelen;
- het nieuws te volgen;
- de krant te lezen;
- voldoende sociale contacten te onderhouden.
Meer weten?
- www.dementie.vlaanderen: portaalwebsite van de Vlaamse overheid over dementie
- Lees meer over vasculaire dementie op de website van Alzheimer Nederland.
- Informatiefiche Farmaka 'U zorgt voor een persoon die dementie heeft': algemene tips bij het zorgen voor een persoon met dementie
- Beslishulp dementie