Wat is het?
Otosclerose is een vorm van gehoorverlies die ontstaat door een abnormale verbening in het middenoor en/of in het slakkenhuis. Zo kan de stijgbeugel vastgroeien aan het ovale venster in het middenoor, waardoor de geluidstrillingen minder goed worden doorgegeven, of de verbening kan ook doorgroeien tot in het slakkenhuis, waardoor de geluiden minder worden waargenomen.
Het menselijk oor bestaat uit de uitwendige gehoorgang, het middenoor en het binnenoor. Tussen de gehoorgang en het middenoor zit het trommelvlies, en tussen het middenoor en het binnenoor het ovale venster. Het middenoor is dus een afgesloten kamertje met binnenin de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel) die dienen om de geluidstrillingen van de uitwendige gehoorgang door te geven aan het binnenoor. In het binnenoor zitten het evenwichtsorgaan, het slakkenhuis dat het geluid opvangt en de gehoorzenuw die het geluid doorgeeft aan de hersenen.
De oorzaak van otosclerose is onbekend. In ongeveer de helft van de gevallen is er een erfelijke factor aanwezig.
Hoe vaak en bij wie komt het voor?
Ongeveer 0,3% van de bevolking heeft gehoorverlies door otosclerose, en 10% vertoont tekenen van verbening in het middenoor zonder gehoorverlies. Otosclerose begint meestal op de leeftijd van 30-40 jaar. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (2:1).
Genetische factoren beïnvloeden het ziekterisico. Een zus of dochter van iemand met otosclerose heeft een risico van 20% om de aandoening ook te krijgen; bij een broer of een zoon is dat 10%.
Hoe kun je het herkennen?
Het belangrijkste symptoom is voortschrijdende slechthorendheid, die meestal langs één kant begint, en soms pas vele jaren uitbreidt naar het andere oor. Je kunt merken dat de persoon zijn goede oor naar het gesprek draait om te kunnen volgen. In extreme gevallen ontstaat volledige doofheid. Oorsuizen (tinnitus) en duizeligheid kunnen symptomen zijn van otosclerose.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal je doorverwijzen naar een neus-keel-oorspecialist (NKO). Aangezien de afwijkingen achter het trommelvlies zitten, zijn ze met een gewoon ooronderzoek niet vast te stellen. Daarom is vaak een gehooronderzoek, een evenwichtsonderzoek en soms een scan nodig om de diagnose te stellen.
Wat kan je arts doen?
Otosclerose kan niet behandeld worden met geneesmiddelen. Een operatieve ingreep biedt meestal uitstekende resultaten. Men verwijdert dan de vastgegroeide stijgbeugel en vervangt die door een prothese. Helpen een operatieve ingreep of een klassiek hoorapparaat onvoldoende, dan is het soms mogelijk om een akoestisch hoorapparaatje in te planten. Bij aantasting van het slakkenhuis kan een cochleair implantaat worden geplaatst. Dit werkt via elektrische stimulatie van de gehoorzenuw.