Wat is het?
Chronische myeloïde leukemie (CML) is een kwaadaardige aandoening van het beenmerg, meer bepaald van de witte bloedcellen.
Het beenmerg bevindt zich binnenin de beenderen en staat in voor de aanmaak van rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.
Bij CML is de aanmaak van witte bloedcellen toegenomen en komen er grote hoeveelheden abnormale en onrijpe witte bloedcellen voor in het bloed. Hierdoor komt de aanmaak van rode bloedcellen en bloedplaatjes in het gedrang.
CML is een ziekte die langzaam evolueert; daarom wordt het een chronische ziekte genoemd. Deze verloopt typisch in drie fasen:
- Tijdens de chronische fase, die jaren kan duren, blijft het aantal witte bloedcellen min of meer stabiel verhoogd.
- Nadien volgt de acceleratie- of versnellingsfase waarin het aantal witte bloedcellen sneller begint toe te nemen.
- Tijdens de laatste fase wordt de ziekte agressief en spreekt men van acute leukemie.
Hoe vaak komt het voor?
Deze vorm van leukemie wordt vastgesteld bij 1 op 100.000 volwassen per jaar. Het is de meest zeldzame vorm van leukemie en is goed voor 20% van alle vormen van leukemie.
De ziekte komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen.
De meerderheid van de mensen die chronische myeloïde leukemie krijgen, zijn tussen 40 en 70 jaar oud, met een piek rond 55 jaar. Heel zelden komt het ook bij kinderen voor.
Hoe kan je het herkennen?
In de chronische fase zijn er meestal geen klachten.
Naarmate de ziekte verder evolueert, kunnen volgende klachten optreden: nachtelijk zweten, verhoogde temperatuur, vermoeidheid en gewichtsverlies. Doordat bij CML de milt soms vergroot is, kan er pijn ontstaan onder de ribbenkast aan de linkerzijde van de bovenbuik.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De diagnose wordt gesteld aan de hand van een bloedonderzoek.
Bij een afwijkend bloedonderzoek zal je huisarts doorverwijzen naar een specialist van het bloedstelsel (hematoloog). Deze zal wat beenmerg wegnemen via het borstbeen of bekken en dit onderzoeken.
Er wordt ook gezocht naar specifieke genetische afwijkingen: een Philadelphiachromosoom (een defect chromosoom ontstaan door uitwisseling van stukjes genetisch materiaal tussen chromosomen 9 en 22) of een fusiegen in het beenmerg en/of het bloed.
Wat kan je zelf doen?
Bij klachten van aanslepende vermoeidheid, nachtelijk zweten of onverklaarbaar gewichtsverlies, is het raadzaam om je huisarts te raadplegen.
Wat kan je arts doen?
De behandeling is afhankelijk van de ziektefase op het moment van de diagnose.
In de chronische fase kan de patiënt medicijnen nemen om het aantal witte bloedcellen te verlagen. Een andere mogelijkheid is immunotherapie, in de vorm van pillen die het Philadelphiachromosoom remmen.
In de acute fase is er soms een stamceltransplantatie nodig.
Meer weten?
- https://www.kanker.be/alles-over-kanker/alle-types-kanker/leukemie/chronische-leukemie-volwassenen
- https://www.kanker.be/alles-over-kanker/alle-types-kanker/leukemie
- https://www.kanker.nl/bibliotheek/chronische-myeloide-leukemie/