Wat is het?
Atopisch eczeem (of nog atopische dermatitis of constitutioneel eczeem) is een aandoening die wordt gekenmerkt door een langdurige en jeukende ontsteking van de huid.
De ziekte is op- en afgaand: periodes met veel last, afgewisseld met periodes waarin de huid ‘rustig’ is.
Atopisch eczeem verbetert met het ouder worden.
Voedselallergie komt vaker voor bij kinderen met matige of ernstige vormen van atopisch eczeem.
Bij ongeveer de helft van de kinderen verdwijnt het eczeem vóór de leeftijd van 2 jaar.
Hoe kan je atopisch eczeem bij kinderen herkennen?
De voornaamste klacht is een chronische, jeukende huiduitslag, die meestal voorkomt in de huidplooien, het aangezicht, de hals, de oogleden en de romp en dijen.
De uitslag kan verschillende vormen aannemen. Meestal treden er rode vlekken op een droge huid op. Soms zijn de letsels rond en verheven, soms nattend, soms wat schilferend. De huid kan er wat verdikt uitzien.
Door de hevige jeuk zijn er dikwijls krabletsels, die ook besmet kunnen worden met bacteriën. Hierdoor gaan de letsels etteren en komt er een geelachtige korst op.
Hoe atopisch eczeem eruitziet, verschilt naargelang de leeftijd van het kind. Bij kinderen jonger dan 1 jaar zit het vaak meer in het gezicht (wangen).
Een speciale eczeemvorm tast de handen en voetzolen aan. De symptomen zijn dan het ergst bij nat en koud weer. Ook billen en binnenkant van de dijen kunnen aangetast worden, vooral bij meisjes. Dat begint meestal 1 tot 2 jaar vóór de schoolleeftijd en verdwijnt doorgaans in de puberteit.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts kan de diagnose meestal zonder bijkomende onderzoeken stellen op basis van je klachten en een onderzoek van de huid.
Allergietests (of huidpriktests) zijn alleen nodig wanneer wordt vermoed dat bepaalde factoren de aandoening verergeren.
Huidpriktests gebeuren bij de specialist. Hiermee worden vooral voedselallergieën en enkele luchtwegallergieën opgespoord.
Zijn allergietests niet mogelijk, dan worden er soms bloedtests gedaan.
Een dieet waarin bepaalde voedingsmiddelen worden weggelaten en geleidelijk terug ingevoerd kan soms helpen om voedselallergieën (granen of melk) op te sporen.
Wat kun je zelf doen?
- Kinderen met atopisch eczeem hebben een gevoelige huid. Bescherm de huid dus zo goed mogelijk, enerzijds door irritaties te vermijden, anderzijds door er een beschermend laagje op aan te brengen.
- Vermijd producten zoals badschuim, shampoo, schuimende zepen. Je kunt ze vervangen door minder irriterende producten, zoals badolie.
- Spoel na het zwemmen in chloorhoudend water goed af en breng nadien een hydraterende (waterinbrengende) crème aan.
- Kleed je kind in losse kleding, liefst in katoen, en vermijd ruwe stoffen en wol.
- Zweten kan eczeem verergeren. Kleed je kind dus niet te warm aan.
- Vermijd sigarettenrook en een rokerige omgeving.
- Bescherm de huid door een hydraterende crème aan te brengen, tweemaal per dag op de gezonde huid. Je kiest best voor hypoallergene crèmes, zonder parfum en zonder kleurstoffen en bewaarmiddelen. Deze zijn vrij verkrijgbaar. De meeste apothekers bereiden ook zelf hydraterende crèmes, zodat je zeker bent dat er geen te vermijden producten in zitten. Meestal zijn dit crèmes op basis van cetomacrogol of ureum.
Wat kan de arts doen?
De basis van de behandeling zijn cortisonecrèmes en -zalven. Cortisonepreparaten bestaan in verschillende sterktes. Welk soort preparaat hangt af van de leeftijd en de ernst van de aandoening. Bij kinderen jonger dan 2 jaar zal de arts minder krachtige cortisonepreparaten kiezen dan bij oudere kinderen.
Tussen de cortisonebehandelingen door, worden vochtinbrengende crèmes gebruikt.
Hebben de cortisonepreparaten onvoldoende effect, dan zal de huisarts je naar een dermatoloog (huidarts) verwijzen.
Bij matige of ernstige vormen kan de dermatoloog opteren voor een crème met immunomodulerende werking, m.a.w. een crème die de positieve elementen van het afweersysteem stimuleert en de negatieve elementen afremt. Tijdens deze behandeling vermijd je blootstelling van de huid aan zonlicht.
Fototherapie (lichttherapie) kan bij ernstige gevallen een behandeloptie zijn.
Voedingssupplementen geven doorgaans geen verbetering van de klachten.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/eczeem/mijn-kind-heeft-constitutioneel-eczeem
- https://www.uzleuven.be/nl/atopisch-eczeem
- Het eczeemboekje voor kinderen, een handig hulpmiddel voor jonge patiëntjes:
- https://assets.uzleuven.be/files/2019-12/Het%20eczeemboekje.pdf