Wat is het?
We spreken van een voedselallergie wanneer voedingsmiddelen of -ingrediënten een allergische reactie uitlokken. Je lichaam maakt dan een abnormale hoeveelheid afweerstoffen (IgE-antistoffen) aan tegen die producten.
Oorzaken
De meest voorkomende voedingsmiddelen die ernstige allergische reacties kunnen uitlokken zijn:
- noten (bijv. pinda);
- groenten en fruit;
- melk;
- soja;
- ei;
- vis;
- schaal- en schelpdieren;
- tarwe.
Risicofactoren
Je kind heeft een grotere kans op een voedselallergie wanneer:
- een van de ouders, een broer of zus allergische aandoeningen hebben, zoals:
- eczeem;
- astma;
- hooikoorts.
- het allergisch is voor stuifmeel of pollen.
- Dat komt omdat zowel het voedingsmiddel als het stuifmeel eiwitten bevatten die aan elkaar verwant zijn.
- Dat fenomeen noemen we kruisallergie.
- Zo heeft iemand met een allergie voor berkenstuifmeel (berkenpollenallergie) een grotere kans om ook allergisch te zijn voor fruit (appel, perzik) en noten.
Voedselovergevoeligheid
Een voedselovergevoeligheid kan allergisch of niet-allergisch van aard zijn (zie schema onder). In het eerste geval spreken we van een voedselallergie, in het laatste van een voedselintolerantie. De onderliggende mechanismen zijn verschillend:
- Bij een voedselallergie reageert je afweersysteem abnormaal op bepaalde eiwitten uit voeding.
- Het beschouwt ze als vreemd en stoot ze af.
- Bij een voedselintolerantie loopt het fout met de vertering van bepaalde voedingsproducten.
- Dat komt bijv. door een tekort aan bepaalde stoffen die een functie hebben bij de vertering.
Bij zuigelingen is de meest voorkomende oorzaak van een voedselovergevoeligheid (koe)melk.
Hoe vaak komt het voor?
- Van alle kinderen heeft 2 tot 7% een voedselallergie.
- De helft van de ouders met een baby jonger dan 2 jaar denkt dat hun kind een voedselallergie heeft. Veel klachten worden ten onrechte toegeschreven aan voedselallergie, zoals:
- slecht eten;
- braken;
- veel opboeren;
- plattere stoelgang.
- De meeste voedingsallergieën verdwijnen rond de schoolgaande leeftijd.
- Allergieën voor melk, ei, tarwe en soja zijn vaak kortdurend.
- Sommige allergieën blijven bestaan:
- een allergie voor noten of pinda in 80% van de gevallen;
- een allergie voor vis en schaaldieren in 90% van de gevallen.
Hoe kan je het herkennen?
Bij een voedselallergie kunnen veel verschillende symptomen optreden. Het kan onmiddellijk na het eten gebeuren, maar ook enkele uren tot dagen nadien.
Een voedselallergie kan klachten uitlokken aan de:
- huid, zoals:
- jeukende huiduitslag;
- rode vlekken;
- netelroos;
- kindereczeem.
- ogen, zoals:
- jeuk;
- tranende ogen,
- opgezwollen oogleden.
- maag en darmen, zoals:
- misselijkheid;
- braken;
- diarree;
- buikpijn.
- mond en keel, zoals;
- jeuk
- ademhaling (eerder zeldzaam en meestal te wijten aan gelijktijdige hooikoorts), zoals:
- niezen;
- neusloop;
- moeilijke of piepende ademhaling.
Je kind kan ook:
- veel wenen (huilbaby);
- slecht slapen;
- onvoldoende aankomen in gewicht.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Bevraging
De arts bevraagt de ouder(s) van het kind nauwkeurig over de klachten:
- Welke klachten heeft je kind?
- Wanneer zijn ze begonnen?
- Wanneer zijn de verschillende voedingsmiddelen in de voeding geïntroduceerd?
Allergietests
Een arts kan allergie normaal opsporen met huidtests en een bloedonderzoek, waarbij afweerstoffen worden bepaald.
- Deze tests zijn bij kinderen echter moeilijk te interpreteren.
- Dikwijls worden nog geen afweerstoffen vastgesteld.
- Daardoor zijn er soms vals-negatieve resultaten.
- De test toont dan geen allergie aan, terwijl het kind wel degelijk allergisch is.
- Zo kan een test die bij een baby negatief was positief worden op iets latere leeftijd.
- Dergelijke tests kan je dus het best vermijden. Ze kunnen enkel gebruikt worden wanneer:
- je kind ernstige klachten heeft;
- je arts je heeft doorverwezen naar een specialist.
Eliminatietest
Aangezien huid- en bloedtests niet zo nuttig zijn bij kinderen, wordt vooral gewerkt met eliminatie- en blootstellingstests (zie verder).
- Je laat de verdachte voedingsmiddelen volledig weg uit het eetpatroon.
- In een dagboek noteer je de reacties.
- Verdwijnen de klachten bij je kind hierdoor?
- Dan voeg je de voedingsmiddelen een voor een weer toe aan de voeding.
- Het voedingsmiddel waarbij je kind opnieuw klachten krijgt, is waarschijnlijk de boosdoener.
Blootstellingstest
Bij zeer ernstige allergie kan je in het ziekenhuis een blootstellingstest laten uitvoeren:
- Je kind krijgt stijgende hoeveelheden van bijv. koemelk toegediend.
- De reacties daarop worden nauwkeurig opgevolgd.
Wat kan je zelf doen?
Voor zuigelingen is en blijft moedermelk de beste voeding. Komt er voedingsallergie voor in je familie? Probeer dan de borstvoeding zo lang mogelijk vol te houden.
Informatie over de aanpak van koemelkallergie vind je in de specifieke patiëntenrichtlijn.
Voedingsdagboek
Vermoed je dat je kind allergisch is voor bepaald voedsel? Dan kan het je arts erg helpen als je een dagboek bijhoudt.
- Daarin kan je een tijdje noteren:
- wanneer je kind klachten heeft;
- over welke klachten het precies gaat;
- hoeveel tijd na de voeding ze optreden.
- Houd ook nauwkeurig bij:
- wanneer je nieuwe producten aan de voeding toevoegt;
- welke gevolgen dat heeft;
- hoe de lengte en het gewicht (groeikenmerken) van je kind evolueren.
Dieet
Eens de diagnose van een voedselallergie is gesteld, moet je je zo streng mogelijk aan het voorgestelde dieet houden:
- Vooral rauwe voeding lokt de klachten uit.
- Wanneer je voedingsmiddelen kookt of in de diepvries bewaart, kunnen ze vaak geen allergische reactie meer veroorzaken.
Anti-allergisch geneesmiddel
Het is moeilijk om volledig te vermijden dat kinderen bepaalde voedingsstoffen innemen. Ze krijgen al eens iets van vriendjes of op feestjes. Daarom is het nuttig om een gepast geneesmiddel in huis te hebben (zie verder).
Wat kan je arts doen?
De belangrijkste rol is weggelegd voor de ouders. Zij moeten de controle houden over het dieet.
Je arts:
- geeft je een voorschrift voor een anti-allergisch geneesmiddel;
- verwijst je door naar een kinderarts bij ernstige problemen.
Meer weten?
https://www.thuisarts.nl/voedselovergevoeligheid/mijn-kind-is-overgevoelig-voor-voedsel