Wat is het?
Je zenuwen geleiden elektrische prikkels van en naar je hersenen. Ze lopen door je hele lichaam.
De signaalgeleiding doorheen een zenuw kan soms verstoord worden. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer:
- iets op een zenuw drukt (drukneuropathie);
- een zenuw gekneld raakt (zenuwbeklemming).
Druk op zenuwen (drukneuropathie)
- Soms kan een zenuw niet goed werken door druk van buitenaf.
- Dat komt meestal voor op plaatsen waar weinig omringend weefsel is.
- Eens de druk van buitenaf verdwijnt, verdwijnen je klachten meestal spontaan.
- Dat kan je bijvoorbeeld voelen aan je elleboog, wanneer je er langdurig op hebt gesteund bij het telefoneren.
Geknelde zenuwen (zenuwbeklemming)
Op bepaalde plaatsen in je lichaam passeert een zenuw door een nauwe tunnel. Daar kan hij makkelijk gekneld raken:
- Soms maken de aanwezige weefsels en structuren de doorgang zo nauw dat de zenuw de prikkels niet meer normaal kan geleiden. We spreken dan van zenuwbeklemming.
- Een zenuw kan bijvoorbeeld gekneld raken:
Hoe kan je het herkennen?
De plaats van het zenuwletsel is typisch gevoelig bij druk en geeft uitstralende klachten in een lichaamsgebied verderop. Een zenuw die druk ervaart of gekneld zit, kan 2 soorten klachten veroorzaken:
- gevoelsveranderingen, zoals:
- een stekend of tintelend gevoel;
- te veel of te weinig gevoel;
- pijn.
Deze klachten ondervind je meestal 's nachts en doen zich lager voor dan waar de zenuw gekneld zit.
- motorische klachten of symptomen, zoals:
- spierzwakte;
- vermindering van de spiermassa.
Wanneer de geknelde zenuw niet tijdig wordt verholpen, dan verdwijnt het spierweefsel definitief.
Hoe kan je arts het herkennen?
Aan de hand van de plaats van je klachten kan je arts afleiden waar de druk of beklemming zich kan bevinden.
Hieronder bespreken we enkele typische plaatsen waar zenuwen gekneld kunnen raken:
Handwortel
- Dit noemen we ook carpaletunnelsyndroom.
- Je kan last hebben van:
- krachtverlies in je duim-, wijs- en middelvinger;
- uitstraling in je nek;
- gevoelloosheid 's nachts, vaak langs beide kanten.
- Soms is een behandeling nodig om dit te verhelpen.
Elleboog
Je voelt zwakte en pijn ter hoogte van je pink en ringvinger.
Handpalm
- Je hebt last van spierzwakte wanneer je met je duim- en wijsvinger een pincetbeweging maakt.
- Het komt vaak voor bij bijvoorbeeld vloerders en fietsers.
Bovenarm
- Dit noemen we ook 'Saturday night palsy'.
- Het komt voor wanneer je op je hand of arm slaapt.
- Je hebt gevoelsstoornissen en kan je pols en vingers moeilijker strekken.
- Meestal herstelt het spontaan.
Zijkant van je dij
- Dit heet meralgia paresthetica.
- Je voelt een brandende pijn en/of een doof gevoel aan de voor- of zijkant van je dijbeen.
- De oorzaak is een geknelde zenuw in het ligament van je lies. Strakke kledij en overgewicht kunnen zo’n beklemming verergeren.
Lage deel van je wervelkolom
- Je voelt pijn in je been, gevoelloosheid en tintelingen. Soms verminderen je reflexen.
- Een zenuw kan hier gekneld raken ter hoogte van vernauwde tussenwervelruimten. Dat kan een gevolg zijn van:
- slijtage;
- artrose;
- een discushernia.
Wat kan je zelf doen?
Naar je arts gaan
Wacht niet te lang om naar je arts te gaan en je klachten te laten onderzoeken:
- Noteer de exacte plaats van je klachten.
- Omschrijf of je alleen gevoelsstoornissen hebt of ook spierzwakte of functieverlies.
Uitlokkende factoren aanpakken
Probeer eventuele uitlokkende factoren aan te pakken. Afhankelijk van de oorzaak kan het helpen om:
- je levensstijl aan te passen;
- te vermageren;
- losse kledij te dragen.
Heb je klachten door overbelasting (zoals vaak bij bijv. het carpaletunnelsyndroom)?
- Dan is het nuttig om samen met je (bedrijfs)arts en je wergever na te gaan of:
- aanpassingen in je werkomgeving aangewezen zijn;
- een tijdje stoppen met werken nodig is om de overbelasting te verminderen.
- Samen met je arts kan je bekijken of advies van een ergotherapeut of ergonoom nuttig is.
- Deze specialisten kunnen gerichte aanpassingen voorstellen die het risico op overbelasting verminderen.
- Je kan ook hulp inschakelen voor huishoudelijke taken.
Wat kan je arts doen?
Bevraging en onderzoek
Je arts luistert naar je klachten en voert een algemeen onderzoek uit.
Doorverwijzing
- Voor advies en gerichte aanpassingen kan je arts je doorverwijzen naar een ergotherapeut (bijv. via de mutualiteiten of rugschool).
- Soms is een behandeling nodig. Het doel is dan om de zenuw weer meer ruimte te geven.
Meer weten?
- https://voetenbeweging.nl/klachtenwijzer/zenuwbeklemming-in-de-voet-compressieneuropathie/
- https://www.thuisarts.nl/meralgia-paraesthetica/ik-heb-meralgia-paraesthetica