Wat is het?
Deze richtlijn gaat enkel over tepelafscheiding en borstklierontsteking bij vrouwen die geen borstvoeding geven.
Onder tepelafscheiding verstaan we het spontaan verlies van melkachtig (groen, bruin, geel), waterig of bloederig vocht langs de tepel.
De mogelijke oorzaken van afscheiding via de tepel zijn divers: infectie, tumor, hormonale afwijking, chronisch nierfalen (een vierde van de vrouwen met chronisch nierfalen heeft tepelafscheiding) of bijwerking van medicatie (de pil, primperan, geneesmiddelen tegen allergieën en sommige geneesmiddelen voor hartaandoeningen en psychiatrische aandoeningen).
De oorzaak van een ontsteking van het klierweefsel in de borst zijn meestal bacteriën. De ingangspoort is doorgaans een wondje aan de tepel (tepelkloof of piercing). Sommige vrouwen hebben een uitgezette melkgang achter de tepel waarin de afscheiding zich opstapelt. Dat kan leiden tot een ontsteking.
Tepelafscheiding en borstklierontsteking kunnen samen voorkomen.
Hoe vaak komt het voor?
Tepelafscheiding komt voornamelijk voor bij vrouwen tussen 30-50 jaar. Heldere of witte tepelafscheiding aan beide kanten komt, door hormonale veranderingen, regelmatig voor bij vrouwen die nog niet in de menopauze zijn.
Borstklierontsteking komt niet zo vaak voor bij vrouwen die geen borstvoeding geven, maar is frequenter bij rokers.
Uitgezette melkgangetjes komen doorgaans vaker voor rond de menopauze.
Hoe kun je het herkennen?
Tepelafscheiding veroorzaakt meestal geen klachten. Je merkt het in het begin alleen aan de vlekken op je bh. De afscheiding kan aan 1 of beide borsten voorkomen.
Bij een borstklierontsteking voel je een harde schijf in je borst, en zie je soms een rode, gezwollen, warme en pijnlijke zone. Vaak is er ook tepelafscheiding.
Een bacteriële infectie gaat vaak gepaard met wat bloedverlies langs de tepel. Ook algemene symptomen komen voor zoals koorts, rillingen en een abnormale vermoeidheid.
Onbehandeld kan een borstklierontsteking een borstabces vormen. De harde schijf wordt dan zachter, en je voelt dat er vloeistof (etter) in zit.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal je eerst vragen wat de precieze klachten zijn, hoe en wanneer ze zijn begonnen, en welke medicatie je neemt. Hij zal je borsten grondig onderzoeken en controleren of de afscheiding in één of in beide borsten aanwezig is.
Er gebeurt ook een bloedafname om het hormoon prolactine (PRL) en het thyroïdstimulerend hormoon (TSH) te bepalen. Zo kan men bijvoorbeeld nagaan of de tepelafscheiding te maken heeft met een hormonaal probleem. Eén enkele bepaling van prolactine is niet altijd betrouwbaar, omdat prolactine het door aanraken van de borsten en stress tijdelijk kan verhogen.
Meestal vraagt de arts ook aanvullend een echografie van de borsten en een mammografie aan. Een echografie van de borsten is pijnloos. Een mammografie is in feite een Rx-opname van de borsten. Dit onderzoek wordt door veel vrouwen wel als pijnlijk ervaren. Men plant dit onderzoek in principe het best na de menstruatie en vóór de verwachte eisprong. Zo bekomt men de beste beeldkwaliteit.
Wat kun je zelf doen?
Tepelafscheiding laat je het best altijd verder onderzoeken.
Neem bij een borstklierontsteking rust, drink voldoende en vermijd spannende kledij en draag geen bh. Paracetamol of ibuprofen kunnen de pijn verlichten. Raadpleeg steeds je arts.
Wat kan je arts doen?
Bij tepelafscheiding zal de arts altijd eerst de onderliggende oorzaak opsporen en behandelen. De arts stopt of vervangt zo nodig de medicatie die tepelafscheiding uitlokt. Bij vermoeden van een hormonale afwijking of tumor zal hij je verwijzen naar een specialist.
Een borstklierontsteking wordt behandeld met antibiotica. In geval van een abces word je verwezen voor een chirurgische drainage. Onder verdoving maakt men dan een snede in het abces zodat de etter eruit kan. Men plaatst een wiek om de wonde open te houden. Deze wiek wordt dagelijks vervangen door de thuisverpleging, tot het abces genezen is.