Wat is het?
Strongyloidiasis is een infectie veroorzaakt door de rondworm Strongyloides stercoralis. Deze parasiet heeft de mens als gastheer nodig om te kunnen overleven, en vertoont een bijzondere levenscyclus. De larven rijpen gewoon op de grond, en dringen de menselijke huid binnen na direct contact met besmette aarde (blootvoets wandelen!). Zo komen ze via de bloedbaan in de longen terecht, om vervolgens via de luchtpijp verder te trekken naar de keel, waar ze worden ingeslikt. Uiteindelijk belanden ze in het eerste stuk van de dunne darm, waar de larven verder rijpen tot volwassen wormen van ongeveer 2 mm lang. De wijfjes leggen er eitjes die zich ontwikkelen tot larven. Deze worden via de stoelgang uitgescheiden, en komen in de buitenwereld terecht. Daar rijpen ze verder tot larven, waarna de cyclus kan herbeginnen. Sommige larven dringen echter doorheen de darmwand of de huid rond de aars waardoor ze hun cyclus hernemen zonder passage in de buitenwereld (auto-infectie). Bij nauw direct contact kan de parasiet ook overgedragen worden van mens op mens.
Hoe vaak komt het voor?
Strongyloidiasis is wijdverspreid in tropische en subtropische gebieden en komt ook voor in Zuid-Europa. Men schat dat de ziekte wereldwijd 30 tot 100 miljoen mensen treft. Waarschijnlijk ligt dit aantal nog hoger. In veel van deze gebieden hebben de mensen immers geen of nauwelijks toegang tot gezondheidszorg. De ziekte is dikwijls endemisch. Dat wil zeggen dat grote delen van de bevolking ermee besmet zijn. Slechte hygiënische omstandigheden zijn een belangrijke risicofactor.
Hoe kun je het herkennen?
Eén op drie personen met de ziekte heeft geen klachten. Soms kan het wel tientallen jaren duren vooraleer je last krijgt.
De klachten weerspiegelen de cyclus van de worm:
- Bij het binnendringen door de huid kan een jeukende, vluchtige huiduitslag ontstaan. Bij auto-infectie kan zich een allergische reactie voordoen, gekenmerkt door een snel opkomende en even snel weer verdwijnende streepvormige huiduitslag, meestal op de romp en op de benen.
- Tijdens de passage door de long staan ademhalingsklachten op de voorgrond: droge hoest, kortademigheid bij inspanning en soms een piepende ademhaling die aan astma doet denken.
- Na nesteling in de darm ontstaat buikpijn, braken, slijmerige diarree en gewichtsverlies. Soms zijn er helemaal geen buikklachten.
De ziekte kan bijzonder ernstig verlopen bij mensen met een sterk verminderde weerstand, zoals in geval van aids, en bij gebruik van weerstandverlagende geneesmiddelen. Bij hen kan de ‘wormbelasting’ (dat is het totaal aantal wormen) zo groot worden dat de ziekte levensbedreigend wordt.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts stelt de aanwezigheid van de larven vast via een stoelgangsonderzoek. In het bloed kunnen afweerstoffen worden aangetoond. Op een röntgenfoto van de longen zijn soms wazige vlekken te zien.
Wat kun je zelf doen?
Draag in risicogebieden steeds schoeisel, zelfs op het strand. Besteed voldoende zorg aan een goede hygiëne. Was steeds je handen na toiletbezoek.
Wanneer je na terugkeer één of meerdere van bovenstaande klachten hebt, contacteer dan je arts.
Wat kan je arts doen?
Strongyloidiasis moet altijd behandeld worden, ook als je geen klachten hebt. Je arts zal je anti-wormmiddelen voorschrijven. Doorgaans genees je dan snel.
Om auto-infectie op te sporen en om het succes van de behandeling te controleren, gebeurt er na drie weken een nieuw stoelgangonderzoek. Zo nodig wordt de behandeling herhaald.