Wat is het?
Gebroken sleutelbeen
Een gebroken sleutelbeen ontstaat meestal door:
- een val met uitgestrekte arm;
- een val op je schouder.
De breuk kan zich voordoen:
- in het midden van je sleutelbeen;
- aan de kant van je schouder;
- aan de kant van je borstbeen.
Gebroken schouderblad
Een gebroken schouderblad is doorgaans het gevolg van een heftig trauma. Er kunnen dan ook letsels zijn ter hoogte van je longen, ribben of grote bloedvaten.
Een dergelijke breuk kan verplaatst of niet-verplaatst zijn:
- Bij een verplaatste breuk zijn de botstukken verplaatst ten opzichte van elkaar.
- Bij een niet-verplaatste breuk liggen de botstukken nog in elkaars verlengde.
Hoe vaak komt het voor?
Gebroken sleutelbeen
Een gebroken sleutelbeen is een van de meest voorkomende breuken.
Gebroken schouderblad
Een gebroken schouderblad komt niet zo vaak voor, omdat er veel spieren omheen liggen.
Hoe kan je het herkennen?
Heb je een gebroken sleutelbeen en/of een gebroken schouderblad?
- Dan is je schouder erg pijnlijk en gezwollen met blauwe plekken.
- Je hebt moeite om je schouder te bewegen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts stelt de diagnose op basis van:
- een lichamelijk onderzoek;
- Dat is soms voldoende om te weten wat er aan de hand is.
- een foto (Rx);
- wanneer het lichamelijk onderzoek niet toelaat om de diagnose te stellen;
- om de juiste behandeling te bepalen.
- een CT-scan.
- Dit onderzoek is ook nodig bij bepaalde soorten schouderbladbreuken.
Wat kan je arts doen?
Conservatieve behandeling
De behandeling van de meeste breuken in het sleutelbeen en het schouderblad is doorgaans conservatief, dus zonder operatie:
- Je arts schrijft je een draagdoek voor om je arm gedurende 2 tot 3 weken te laten rusten.
- Meestal groeit het bot opnieuw aan elkaar na 6 tot 9 weken.
- Soms zie je een knobbel onder je huid, maar daar heb je geen last van.
Goede pijnstilling is altijd belangrijk.
Wanneer is een operatie aangewezen?
Een operatie van een gebroken sleutelbeen is:
- nodig wanneer:
- de botstukken je huid dreigen te doorboren;
- een zenuw of bloedvat gekneld zit.
- te overwegen wanneer:
- de breuk erg verplaatst is;
- de breuk zich dicht bij je schouder bevindt en een van de ligamenten van je schouder gescheurd is;
- de breuk na 6 maanden nog niet genezen is en je nog steeds pijn hebt.
Een operatie van een gebroken schouderblad is meestal nodig wanneer:
- de breuk erg verplaatst is;
- ook je sleutelbeen gebroken is (‘zwevende’ schouder);
- een stukje bot door je huid steekt.
Revalidatie
Na een drietal weken start je met kinesitherapie (zie verder).
Wat kan je samen met je kinesitherapeut doen?
Je kinesitherapeut kan je begeleiden:
- tijdens de immobilisatieperiode: dat is de periode waarin je moet vermijden om het lichaamsdeel waar de breuk zit te bewegen;
- tijdens de revalidatieperiode.
Immobilisatieperiode
Je kinesitherapeut kan je tijdens deze periode begeleiden en je advies geven om:
- ervoor te zorgen dat je nog zoveel mogelijk kan blijven doen;
- je te leren omgaan met het feit dat je minder mag bewegen, ook al is het tijdelijk en plaatselijk;
- problemen te vermijden als gevolg van de breuk, de operatie of de immobilisatie (complicaties voorkomen).
Je kinesitherapeut geeft je ook uitleg over de verschillende stappen van de revalidatie.
Revalidatieperiode
- Voor de start van de revalidatie maakt je kinesitherapeut een globale evaluatie van je situatie. Hij stelt vragen en onderzoekt je om te beoordelen wat je nog allemaal kan in het dagelijkse leven.
- Daarna stelt hij samen met jou een revalidatieplan op. Dat plan houdt rekening met de globale evaluatie en de aanbevelingen van je arts.
Het doel van de revalidatie is dat je schouder en de omliggende gewrichten weer werken zoals ervoor, en misschien zelfs beter.
Je kinesitherapeut geeft je oefeningen:
- om je beweeglijkheid (mobiliteit) te herwinnen;
- zodat je weer voldoende kracht hebt om je schouder in verschillende situaties te bewegen en te controleren.
De oefeningen dienen ook om een nieuwe breuk te voorkomen.
De revalidatie zorgt ervoor dat je je activiteiten kan hernemen, zoals werken, sporten of deelnemen aan culturele en sociale activiteiten.
Om te controleren of de breuk goed geneest, doet je kinesitherapeut opnieuw een globale evaluatie van je situatie.
Meer weten?
Schouderklachten | Thuisarts.nl
Bronnen
- https://www.ebpnet.be: Clavicula- en scapulafracturen
- DynaMed [Internet]. Ipswich (MA): EBSCO Information Services. 1995 - . Record No. T903864, Scapula Fracture - Emergency Management; [updated 2018 Nov 30, cited 01.04.2022]. Available from https://www-dynamed-com.gateway2.cdlh.be/topics/dmp~AN~T903864. Registration and login required.