Wat is het en hoe kun je het herkennen?
De hersenen worden beschermd door de schedelbeenderen. Bij hoofdletsels veroorzaakt door ongevallen kunnen zowel de schedel als de hersenen beschadigd raken. Ernstige schedelletsels, zoals schedelbreuken, worden in drie grote groepen verdeeld: breuken van het schedeldak, breuken van de schedelbasis en een indeukingsbreuk van de schedel.
- Bij een schedeldakbreuk is er een breuk in de schedel. Door de kracht die de breuk veroorzaakt, kan er een inwendige hersenbloeding ontstaan.
- De schedelbasis is de onderzijde van de schedel en reikt van de wervelkolom tot aan de ogen. Wanneer hier een breuk optreedt, kunnen afhankelijk van de plaats ernstige gevolgen optreden, zoals een hersenschudding of erger.
- Bij een breuk in de voorste schedelgroeve, ter hoogte van de oogkassen en de neusbrug, kan het reukorgaan of het zicht aangetast worden. Bij een breuk ter hoogte van de neusbrug kan het hersenvlies scheuren, waardoor er hersenvocht via de neus lekt. Dit is gevaarlijk, omdat bacteriën vanuit de neus de schedel kunnen binnendringen en een hersenvliesontsteking (meningitis) kunnen veroorzaken.
- Bij een breuk ter hoogte van de middelste hersengroeve (rotsbeenderen) kan het gehoororgaan beschadigd raken, met gehoorverlies en duizeligheid tot gevolg. Ook de gehoorgang kan beschadigd raken, waardoor er hersenvocht uit het oor kan lekken. In de middelste hersengroeve loopt de 7e hersenzenuw: bij een beschadiging hiervan kan er verlamming ontstaan van de onderste en bovenste gelaatsspieren.
- Een breuk van de achterste hersengroeve is zeldzaam, maar bij dit soort breuk is er een groot risico op een bloeduitstorting tussen de schedel en het harde hersenvlies.
- De schedel kan door een ongeval naar binnen worden gedrukt, waardoor een indeukingsbreuk kan ontstaan. Een open indeukingsbreuk gaat door het schedelbot heen en verhoogt het risico op infectie van de hersenvliezen en hersenen. Een gesloten indeukingsbreuk geeft geen gevaar voor ontsteking, maar kan wel druk geven op de hersenen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Bij een ongeval of hoofdletsel zal je arts nagaan of er een mogelijk hersenletsel is. Een persoon met (kans op) een ernstig hersenletsel zal steeds naar het ziekenhuis worden verwezen.
Na het ongeval evalueert de arts het bewustzijn aan de hand van de Glasgow Coma Scale (schaal die het bewustzijn van een persoon uitdrukt in een cijfer), waarbij hij kijkt naar de verbale reactie (antwoorden), de motorische reactie en de reactie van de ogen op prikkels. De arts bekijkt ook de grootte van de pupillen en de reactie van de pupillen op licht. Bij een inwendig hersenletsel neemt de druk in het hoofd soms toe, waardoor de pupillen anders reageren.
Je arts kan aan de hand van een CT-scan schedelbreuken en hersenletsels opsporen. Een indeukingsbreuk kan hij ook voelen.
Wat kan je arts doen?
Een schedeldakbreuk zelf vereist zelden behandeling. De twee stukken schedel groeien doorgaans weer snel aan elkaar. Bij kinderen kan de breuk soms spontaan uitbreiden. Daarom moet radiologische beeldvorming één keer herhaald worden bij kinderen jonger dan 2 à 3 jaar oud.
De behandeling van een schedelbasisbreuk gebeurt steeds in het ziekenhuis. Wanneer er hersenvocht via de neus of het oor lekt, moet er steeds antibiotica worden toegediend om een hersenvliesontsteking te voorkomen. De meeste lekkages stoppen vanzelf binnen één a twee weken. Als het lek blijft, moet de neurochirurg het sluiten tijdens een operatie.
Een open indeukingsbreuk moet binnen de 24 uur hersteld worden omwille van het infectierisico. Een gesloten indeukingsbreuk wordt ook hersteld of opgevuld als de druk op de hersenen te groot is of als het letsel erg opvallend is (esthetische reden).
Meer weten?
- Meer informatie over de soorten hersenletsels na een schedeltrauma: http://www.neurochirurgie4u.be/ziektebeelden/hersenen-schedel/schedel-en-hersentrauma
- Meer informatie voor mensen met een hersenletsel: http://www.hersenletsel-uitleg.nl/oorzaken-ziektenbeelden/traumatisch-hersenletsel