Wat is het?
Purpura van Henoch-Schönlein is een ontsteking van de kleine bloedvaatjes van vooral huid, darmen en/of nieren.
De term ‘purpura’ verwijst naar het spontaan voorkomen van bloedingen in de huid.
Henoch en Schönlein zijn de twee Duitse artsen die de ziekte voor het eerst beschreven.
Purpura van Henoch-Schönlein is geen ziekte, maar een symptoom. Het kan een teken zijn van een uiteenlopende waaier van aandoeningen. Waarom de ontsteking precies ontstaat, is niet duidelijk. Vaak heeft men niet zolang daarvoor een infectie doorgemaakt.
Vermoedelijk gaat het om een auto-immuunreactie. Het afweersysteem raakt van slag door de infectie en valt de eigen weefsels aan.
Bij wie komt het voor?
Dit symptoom komt het meest voor bij kinderen tussen 2 en 10 jaar, en voornamelijk bij jongens in de wintermaanden.
Meestal is er slechts een opstoot van purpura, maar soms kan men in de loop van zijn leven herhaalde opstoten hebben.
Hoe kun je het herkennen?
Dit verschijnsel wordt vaak voorafgegaan door een virale of bacteriële infectie van de bovenste luchtwegen (neus, keel, luchtpijp).
Er ontstaan voelbare rode vlekjes op de huid die geleidelijk bruin verkleuren. Ze kunnen puntvormig zijn, maar ook voorkomen als uitgebreide blauwe plekken. Als je er met je vinger op drukt, verdwijnen ze niet.
De voorkeursplaatsen zijn de onderbenen en billen.
Drie kwart van de kinderen met purpura hebben last van pijnlijke, warme en gezwollen gewrichten, meestal van knieën of enkels, maar soms ook van polsen en ellebogen.
De helft heeft ook buikpijn (10% zelfs ernstige krampen met bloederige diarree) en bloed en/of eiwit in de urine, waardoor die rood kan kleuren. Dit wijst op nieraantasting en kan gepaard gaan met vochtopstapeling (oedeem) meestal ter hoogte van enkels en oogleden, verhoogde bloeddruk en nierfalen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Wanneer je arts verspreide huidbloedingen vaststelt, zal hij steeds verder onderzoek doen omdat de bloedingen mogelijk niet beperkt zijn tot de huid alleen.
Er is ook aantasting mogelijk van de bloedvaten van de inwendige organen (darmen en nieren) met bloedingen tot gevolg. Dat kan leiden tot ernstige complicaties.
Daarom gebeurt er steeds een uitgebreid bloedonderzoek, urine-onderzoek, keeluitstijkje met kweek van bacteriën, en zo nodig verdere technische onderzoeken (bvb. echografie). Soms is het nodig om een stukje huid in het labo te laten onderzoeken (huidbiopsie) om de diagnose te bevestigen.
Bij vermoeden van nieraantasting word je verwezen naar een nierspecialist (nefroloog).
Wat kun je zelf doen?
Merk je huiduitslag die je niet kunt wegdrukken, wacht dan niet af en ga dan snel naar je arts.
Verder onderzoek is altijd nodig.
Wat kan je arts doen?
Bij milde buik en/of gewrichtsklachten volstaat rust en een pijnstillende behandeling met paracetamol.
Een onderliggende bacteriële infectie (bijv. keelontsteking of sinusitis) wordt opgespoord en kan, indien nodig, behandeld worden.
De arts zal nagaan of je, zoals een nierontsteking, hebt. Die worden door een specialist behandeld.
Nadien wordt de nierfunctie nog verder regelmatig opgevolgd met bloed- en urineonderzoek.
Ook in geval van zwangerschap is een zorgvuldige opvolging noodzakelijk.