Wat is het?
Te veel alcohol drinken is gevaarlijk voor je gezondheid. Het kan:
- tot verslaving leiden;
- je kans aanzienlijk verhogen op:
- ziekte;
- vroegtijdige dood.
Overmatig alcoholgebruik:
- wordt in verband gebracht met:
- een grotere kans op infectieziekten;
- maag- en darmproblemen;
- verschillende kankers;
- hart- en vaatziekten;
- neurologische stoornissen;
- overgewicht.
- brengt een hoge maatschappelijke kost met zich mee, zoals:
- ongevallen;
- werkverlet;
- psychosociale problemen.
Overmatig alcoholgebruik heeft dus niet alleen een negatieve invloed op je gezondheid, maar ook op de samenleving. Daarom is het belangrijk om het tijdig op te sporen en onder controle te krijgen.
Wanneer is alcoholgebruik overmatig?
Dat is geen eenvoudige vraag. Het antwoord hangt bijvoorbeeld af van:
- de hoeveelheid alcohol die je drinkt;
- de manier waarop en hoelang je drinkt;
- Er is bijvoorbeeld een verschil tussen af en toe te veel drinken (in weekends, op feesten) en dagelijks te veel drinken (langdurig overmatig alcoholgebruik).
- hoe gevoelig je bent voor alcohol;
- of je onderliggende psychiatrische problemen hebt;
- factoren in je omgeving.
Drink je te veel alcohol? Dan kan je er afhankelijk van worden. Het onderscheid tussen riskant alcoholgebruik en overmatig alcoholgebruik zijn niet altijd duidelijk.
Opgelet: deze richtlijn gaat over alcoholgebruik door volwassenen zonder andere problematiek. We hebben het dus niet over:
- kinderen, jongeren of zwangere vrouwen;
- alcoholverslaafden;
- mensen die alcohol en drugs combineren, waaronder ook medicatie zoals slaap- en kalmeermiddelen;
- personen met een psychische stoornis die alcohol drinken.
Hoe spoort je arts overmatig alcoholgebruik op?
Signalen van overmatig alcoholgebruik
Veel personen die te veel alcohol drinken, ontkennen of minimaliseren het. Ze omschrijven het vaak als ‘sociaal’ alcoholgebruik. Daarom heeft je huisarts oog voor signalen die op overmatig alcoholgebruik kunnen wijzen, zoals:
- psychische of sociale problemen, gecombineerd met slaapproblemen;
- veelvuldig gebruik van en vraag naar kalmeermiddelen en/of slaappillen;
- diverse lichamelijke klachten die samen voorkomen;
- vaak aankloppen bij de arts met wisselende of onduidelijke klachten;
- twijfel over het drankgebruik bij jezelf of bij je familie.
Alcohol op de werkvloer
Ook je arbeidsarts kan met jou in gesprek gaan over alcohol, wanneer je:
- op het werk verantwoordelijk bent voor de veiligheid van anderen;
- gevaarlijke machines gebruikt;
- risicovolle handelingen moet uitvoeren;
- werkgever een mogelijk probleem met alcohol signaleert;
- arbeidsarts zelf aan overmatig alcoholgebruik denkt.
Vragenlijsten
Om je alcoholgebruik in kaart te brengen, gebruikt je arts vaste vragenlijsten. Zo kan hij uitmaken of je mogelijk te veel alcohol drinkt.
De eerste vragen zijn bedoeld als screening:
- Hoe vaak drink je alcohol?
- Als je drinkt, hoeveel standaardglazen drink je dan meestal bij één gelegenheid?
- Hoe vaak drink je zes of meer standaardglazen bij één gelegenheid?
Op basis van je antwoorden berekent je arts een score. Die score bepaalt of je arts je verdere vragen stelt.
Wat kan je arts doen?
In gesprek gaan
Was je score op de vragenlijst te hoog? Dan gaat je arts een gesprek met je aan om:
- de mogelijke gevolgen voor je gezondheid uit te leggen;
- de gevaren en impact op je werk te duiden;
- het streefdoel voor een aanvaardbaar alcoholgebruik af te spreken;
- de nodige opvolging te bekijken.
Doorverwijzing
Blijkt uit je score dat je afhankelijk bent van alcohol?
- Dan verwijst je arts je door voor specialistische hulp (zie verder).
- Soms is een opname nodig voor een ontwenningsprogramma.
Je huisarts verwijst je door naar een specialist of een gespecialiseerd centrum wanneer:
- je afhankelijk bent van alcohol;
- je, behalve met overmatig alcoholgebruik, ook met psychiatrische problemen kampt;
- je een ernstige lichamelijke aandoening hebt;
- de hulp van je huisarts onvoldoende is;
- je er zelf om vraagt.
Heeft je arbeidsarts overmatig alcoholgebruik vastgesteld?
- Dan neemt hij, met jouw toestemming, contact op met je huisarts.
- Op die manier kan je op de juiste manier worden opgevolgd.
Wil je alcohol drinken?
Doe dat op een verantwoorde manier:
- Beperk het aantal standaardglazen per week tot maximaal 10.
- Spreid het aantal dagen waarop je alcohol drinkt over een week.
- Las enkele alcoholvrije dagen per week in.
- Oudere personen, die kwetsbaarder zijn en gemakkelijker vallen, drinken beter kleinere hoeveelheden.
Drink niet als je:
- jonger bent dan 18 jaar;
- zwanger wil worden, zwanger bent of borstvoeding geeft;
- van plan bent om je in het verkeer te begeven of apparaten te besturen;
- moet werken;
- een fysieke inspanning levert of net hebt gesport;
- verantwoordelijk bent voor de veiligheid van andere personen.
Meer weten?
- www.vad.be/themas/alcohol
- Richtlijn voor alcoholgebruik: https://www.vad.be/assets/richtlijn-voor-alcoholgebruik
- www.alcoholhulp.be
- www.druglijn.be
- Alles over alcohol, drugs en werk: www.qado.be