Wat is het?
Onder pijn in de kuit verstaan we elke pijn, ongeacht de oorzaak, aan de achterzijde van het been, tussen de kniekuil en de hiel.
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken:
- een infectie (wondroos);
- een mechanisch probleem (spierscheur in de kuit of achillespees, stressfractuur in het scheenbeen);
- een probleem met de doorbloeding (tromboflebitis, diepveneuze trombose, slechte bloeddoorstroming in de slagaders) of afklemming van een zenuwwortel in de onderrug (ischias) door bijv. een hernia.
Hoe kan je het herkennen?
Bij een infectie is de kuit gezwollen, vuurrood en warm.
- Een scheur van de kuitspier of de achillespees begint meestal plots met een hevige pijnscheut (‘een zweepslag’) tijdens een inspanning.
- Je kan dan, langs de kant van het letsel, nog moeilijk op je tenen staan.
- Soms ontstaat er op de plaats van de scheur een bloeduitstorting.
Stressfracturen komen vooral voor bij sporters en mensen die veel en zwaar trainen.
- Er treedt pijn op, eerst bij inspanning, later ook in rust.
- Ook drukken op de plaats van de fractuur is pijnlijk.
- Stressfracturen komen vaak voor ter hoogte van het scheenbeen.
- De pijn zit dan meestal wat meer opzij en aan de voorzijde van het onderbeen.
Bij klontervorming en vervolgens ontsteking in een oppervlakkige ader wordt het been eveneens warm.
- Soms is er een zwelling, waarin je putjes kan drukken.
- De pijn is doorgaans plaatselijk, daar waar de klonter zit.
- Je kan soms een verharding voelen op de ontstoken ader.
- Een oppervlakkige aderontsteking kan uitbreiden naar een diepveneuze trombose.
Bij een slechte slagaderdoorbloeding treedt de pijn op tijdens het stappen (‘etalagebenen’) en verdwijnt weer in rust.
- Hoe korter je stapafstand vóór de pijn optreedt, hoe slechter de bloeddoorstroming.
- Verkleuring van je onderbeen en voet is mogelijk.
- Je been en/of voet wordt dan bleek of blauwig.
- Je onderbeen kan koud aanvoelen.
Bij een hernia in de onderrug is er naast pijn in de kuit, vaak ook pijn elders. Soms is er ook pijn in de rug zelf.
- De pijn neemt meestal toe met vooroverbuigen.
- Bij afklemming van een zenuwwortel kunnen er verlammingsverschijnselen optreden (een zogenaamde dropvoet) of moeilijkheden bij het plassen.
- In dat geval is een dringende behandeling aangewezen en moet je naar het ziekenhuis.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts kan de oorzaak van pijn in de kuit doorgaans afleiden uit de klachten en het lichamelijk onderzoek.
- Soms voelt je arts op de plaats van de spierscheur in de diepte een inkeping (‘gap’).
- Hij of zij vraagt je dan om de spier op te spannen.
- Dat lokt pijn uit.
Bij een tromboflebitis voelt je arts een plaatselijke knobbel en een strengvormige verdikking van de ader.
Om na te gaan of de slagaders goed ‘open’ zijn, controleert je arts je ‘polsslag’ op je voetrug en aan je binnenenkel.
Pijn afkomstig van een ingeklemde zenuw in je onderrug kan je uitlokken door in rugligging het gestrekte been omhoog te brengen.
Bij twijfel of indien aangewezen, kunnen een bloedonderzoek en andere technische onderzoeken (bijv. echografie van de kuit) gebeuren.
Wat kan je zelf doen?
Voel je bij het sporten een plotse, hevige pijn in de kuit? Dan moet je onmiddellijk stoppen met de inspanning.
- IJs op de kuit kan de pijn en de mogelijke bloedstorting verminderen.
- Een spierscheur geneest dankzij gedoseerde rust.
- Soms is een behandeling bij de kinesitherapeut 2 tot 6 weken na het voorval nuttig.
In geval van een achillespeesruptuur kan tijdig orthopedisch advies met een eventuele ingreep aangewezen zijn.
Verstopping van de bloedvaten kan ernstig zijn en een dringende behandeling vragen.
- Blijf er dus niet mee lopen.
- Stop zeker met roken en beweeg voldoende.
Ook een infectie moet behandeld worden.
In sommige gevallen kunnen stretchoefeningen nuttig zijn. In het filmpje hieronder tonen we enkele voorbeelden.
Lees verder onder het filmpje.
Wat kan je arts doen?
Infecties behandelt je arts met aangepaste antibiotica.
- In zeer ernstige gevallen kan het nodig zijn om ze de eerste dagen in het ziekenhuis via infuus toe te dienen.
Bij een aderontsteking kiest je arts doorgaans enkel voor pijnstilling.
- Een uitzondering daarop is wanneer het om een uitgebreide ontsteking gaat of de ontsteking op een kwetsbare plaats zit.
- In dat geval schrijft je arts antistollingsmiddelen voor, zeker bij een diepveneuze trombose.
Is er een vermoeden van vernauwing van een slagader? Dan verwijst je arts je eventueel naar een vaatspecialist.
Bij een zenuwafklemming in de onderrug wijst het onderzoek uit of verder onderzoek nodig is, en of de behandeling afwachtend of chirurgisch zal zijn.