Wat is het?
De achillespees is gevoelig aan overbelasting. Zo hebben joggers vaak last van achillespeeskwetsuren. Bij ernstige vormen van deze peesaandoening is een gedeeltelijke of volledige scheur van de pees mogelijk. Het gebruik van bepaalde antibiotica (fluorochinolonen), zeker in combinatie met cortisone, verhoogt het risico op peesscheuren.
Bij wie komt het voor?
Voor de meeste achillespeesaandoeningen zijn geen cijfers bekend. Een scheur van de achillespees doet zich typisch voor bij mannen tussen 30 en 50 jaar, tijdens het sporten (bijvoorbeeld balspelen).
Hoe kun je het herkennen?
Vaak gaat het bij een peesaandoening om een ontsteking van de pees en de omliggende weefsels.
Bij chronische vormen is er echter geen sprake meer van een ontsteking, maar van kwaliteitsverlies in het peesweefsel.
Dan kan je last hebben van volgende klachten:
- pijn en zwelling rond de achillespees;
- pijn bij samentrekken en uitrekken (stretchen) van de kuitspieren;
- lokale gevoeligheid of pijn bij onderzoek van beide kanten van de achillespees;
- knobbel langs een deel van de pees.
Een scheur van de pees (peesruptuur) veroorzaakt plotse pijn, die snel afneemt. Mensen die een peesruptuur hebben opgelopen, beschrijven het alsof iemand hen langs achter heeft aangetrapt.
Hoe stelt je arts de diagnose?
Je arts zal op basis van je klachten en het lichamelijk onderzoek nagaan of het mogelijk is dat je een peesprobleem hebt. Hij zal hierbij letten op pijn, zwelling en de werking van de achillespees.
Hij zal je op je tippen laten staan. Hiermee kan hij testen of je een peesscheur hebt. Bij een peesscheur lukt het op de tippen staan immers moeilijk of is dat zelfs onmogelijk; het kan zijn dat de arts dan ook een deuk voelt op de plaats van de scheur.
Hoe meer tijd er verstrijkt tussen het scheuren en het onderzoek door de arts, hoe moeilijker men de peesscheur kan voelen. Dit komt omdat er bloed en vocht vrijkomt, waardoor het aangedane gebied opzwelt.
Twijfelt de arts aan de mogelijkheid van een (gedeeltelijke) scheur, dan kan een echografie helpen om meer zekerheid te krijgen. Men moet wel lang genoeg wachten om een echografie uit te voeren, aangezien de aanwezigheid van vocht en bloed op de plaats van het letsel het onderzoek bemoeilijkt. Bovendien is het onbetrouwbaar als het te snel gebeurt. In zeldzame gevallen kan een MRI-scan aangevraagd worden.
Wat kun je zelf doen?
Stop met alle sportactiviteiten die de klachten uitlokken. Mogelijke alternatieven voor sporten als joggen en langeafstandslopen zijn aquajoggen en zwemmen.
Voer regelmatig rekoefeningen uit van de achillespees en de kuitspier. Zet de door de kinesitherapeut aangeleerde oefentherapie thuis trouw voort. Het is immers belangrijk om de pees ‘te trainen’ zodat deze op termijn meer belasting aankan. In het filmpje hieronder geven we enkele voorbeelden van oefeningen.
Lees verder onder het filmpje.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Niet-medicamenteuze behandeling
Je arts en kinesitherapeut zullen je excentrische peesoefeningen aanleren. Dit zijn oefeningen die bedoeld zijn om de kuitspieren en achillespees te trainen. Het correct en regelmatig uitvoeren van deze oefeningen is belangrijk. Ze zijn thuis eenvoudig uit te voeren op de rand van een traptrede: laat vanuit de startpositie (op de tippen staand) de hiel van de aangetaste voet gecontroleerd zakken tot onder de trederand; en ga daarna terug naar de startpositie, door het gewicht over te brengen naar de niet-aangetaste voet.
Je kinesitherapeut zal je helpen om een oefenschema op maat uit te werken. Een goede oefentherapie duurt minstens 3 maanden en bestaat uit dagelijkse herhaalde oefeningen, bijvoorbeeld 3 x 15 herhalingen met de knieën gestrekt en 3 x 15 herhalingen met de knieën gebogen.
Een inlegstukje voor de hiel kan nuttig zijn.
Medicatie
Bij duidelijke klachten kunnen ontstekingsremmers (bvb. ibuprofen) aangewezen zijn.
Bij competitiesporters met een ernstig achillespeesprobleem kan de arts overwegen om gedurende 3 dagen een laagmoleculairgewichtheparine onderhuids in te spuiten. Omdat een heparinebehandeling enkele consultaties vereist en gepaard gaat met een licht verhoogd bloedingsrisico, zal de arts de voor- en nadelen ervan goed afwegen. Heparine mag niet gecombineerd worden met ontstekingsremmers, maar wel met pijnmedicatie zoals paracetamol.
Chirurgische ingreep
Als alle voorgaande behandelingen niet de verhoopte resultaten geven, dan kan de arts een operatie voorstellen.
Een achillespeesscheur kan zowel met of zonder een operatie worden behandeld. De beslissing over de behandeling moet individueel worden genomen, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van de patiënt en de risico's. Bij recente scheuren volstaat meestal een conservatieve behandeling met een functionele brace (een soort 'laars' die de arts in verschillende standen kan instellen en die je aan en uit kan doen om oefeningen te doen).
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/achillespeesontsteking/ik-heb-last-van-mijn-achillespees
- https://www.sportzorg.nl/sportblessures/achillespeesblessure