Pancreaskanker

Laatst aangepast op 06/08/2024

Wat is het?

De pancreas of alvleesklier is een klier die verschillende hormonen aanmaakt, o.a. insuline, het hormoon dat belangrijk is voor de suikerhuishouding in je lichaam. De alvleesklier (pancreas) ligt in de bovenbuik, achter de maag en mondt uit in de twaalfvingerige darm, dichtbij de galwegen.

Pancreaskanker is een verzamelnaam voor verschillende soorten tumoren.

Het pancreasadenocarcinoom is één van de meest voorkomende vormen.

Tumoren van de pancreaseilandjes (insulinoma, gastrinoma, vipoma, carcinoïdtumoren…) produceren zelf hormonen en zijn zeer zeldzaam.

Overlevingskansen

Alvleesklierkanker is zonder behandeling zeer dodelijk: de gemiddelde overleving na diagnose bedraagt zo’n 4 tot 6 maanden.

Slechts 1 op 5 patiënten komt in aanmerking voor een behandeling om de kanker te genezen.

Over het algemeen bedraagt het overlevingspercentage na diagnose van pancreasadenocarcinoom over 5 jaar amper 12%.

Diagnose

De stappen in de diagnosestelling zijn dus niet alleen gericht op het stellen van de diagnose zelf, maar ook om in een vroeg stadium te bepalen of genezing mogelijk is.

Hierbij wordt rekening gehouden met de uitgebreidheid en het stadium van de tumor (dit noemt men ‘stadiëring’).

Hoe vaak komt het voor?

Het risico op pancreaskanker stijgt met de leeftijd. In België tellen we meer dan 1.600 nieuwe gevallen per jaar¹.

De gemiddelde leeftijd waarop hij opduikt is rond de 70 jaar. Het is de 11e meest voorkomende kankersoort in België (3% van alle kankers). In 2016 stierven 1705 mensen aan deze kanker in België.

Hoe kun je het herkennen?

Je doet er goed aan een arts te raadplegen wanneer:

je last hebt van een aanslepend ongemakkelijk gevoel in de bovenbuik;
je onverklaarbaar gewicht verloren hebt in de afgelopen weken/maanden.

Hoe stelt je arts de diagnose?

Je arts zal denken aan de mogelijkheid van pancreaskanker wanneer je hem raadpleegt met bovenbuikpijn, recent ontstane diabetes of ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis).

Je arts zal je klachten in kaart brengen en hierbij zeker aandacht hebben voor de volgende symptomen:

gewichtsverlies;
vaag ongemak in de bovenbuik;
geelzucht, vooral zonder echte pijn;
pijn in de bovenbuik die kan uitstralen naar de rug;
recent ontstane diabetes;
verlies aan eetlust;
zich onwel voelen;
specifieke symptomen die kunnen wijzen op een te hoge productie van pancreashormonen.

Meer dan 90% van de mensen met een pancreastumor heeft last van gewichtsverlies, een ongemak in de bovenbuik of geelzucht.

Onderzoeken

Er worden ook een aantal andere zaken nagegaan. Basisonderzoeken zijn:

een echografie en CT-scan van de bovenbuik;
Een bloedstaal wordt afgenomen om een aantal parameters in kaart te brengen.

Soms zijn verdere onderzoeken nodig om de diagnose te bevestigen, o.a. via:

endoscopie;
een MRI-scan;
een PET-CT;
een kijkoperatie in de buik.

Bij een endoscopisch onderzoek gaat men in het maag-darmsysteem kijken waar het probleem zit. Tijdens dit onderzoek kan de arts eventueel chirurgische ingrepen of beeldvorming uitvoeren.

Wat kan je arts of zorgverlener doen?

Bij ongeveer een vijfde van de mensen met pancreaskanker kan een Whipple-operatie (pancreaticoduodenectomie) worden uitgevoerd.
- Bij deze operatie neemt men de alvleesklier en de twaalfvingerige darm weg. Dit kan enkel als de tumor zich niet heeft uitgebreid naar de aangrenzende weefsels.
Chemotherapie of radiotherapie wordt vaak gegeven in geval van tumoren die zich hebben uitgebreid.
- De behandeling zorgt in ongeveer de helft van de gevallen voor een verlichting van de klachten en symptomen, maar heeft op lange termijn nagenoeg geen effect op de overlevingskansen.
Om de symptomen en eventueel de verstopping van de galwegen te verlichten, kan er een stent worden aangebracht of kan via een operatie gezorgd worden dat het maagdarmkanaal waar het probleem zich voordoet, wordt omgeleid.

Psychologische begeleiding

Kanker heeft een grote impact op je leven en hoe je je voelt. Heb je nood aan psychologische begeleiding? Klik dan hier voor meer informatie.

Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.