Wat is het?
Bij diabetes of suikerziekte is het suikergehalte in je bloed te hoog.
Insuline
Het hormoon insuline speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van diabetes:
- Insuline wordt aangemaakt in je alvleesklier of pancreas. Het zorgt ervoor dat suiker vanuit je bloed wordt opgenomen in je cellen.
- Als je diabetes hebt:
- is de aanmaak van insuline verstoord;
- of zijn de cellen in je lichaam ongevoelig geworden voor insuline.
- Hierdoor nemen je cellen de suiker niet goed meer op. Zo stijgt het suikergehalte in je bloed.
Te hoog bloedsuikergehalte
Een te hoog suikergehalte in je bloed beschadigt je bloedvaten:
- Heb je al lang diabetes en word je niet goed behandeld? Dan kunnen alle kleine bloedvaatjes in je lichaam aangetast raken.
- Dat heeft gevolgen voor je:
Vormen van diabetes
Er zijn verschillende vormen van diabetes:
- Diabetes type 1: je alvleesklier maakt onvoldoende insuline aan.
- Diabetes type 2: de cellen in je lichaam zijn minder gevoelig geworden voor insuline.
- Als reactie hierop gaat je alvleesklier meer insuline aanmaken.
- Op een bepaald moment lukt dit niet meer. Er ontstaat dan een relatief tekort aan insuline.
- Daardoor stijgt het suikergehalte in je bloed.
- Zwangerschapsdiabetes ontstaat onder invloed van hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap.
- Meestal verdwijnt het spontaan na de bevalling.
- Van deze vrouwen ontwikkelt 20 tot 40% later diabetes type 2, een klein deel diabetes type 1.
- Andere zeldzame vormen van diabetes.
Hoe vaak komt het voor?
Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes en treft 70 tot 80% van alle personen met diabetes.
Hoe kan je het herkennen?
Diabetes type 1
- Heb je diabetes type 1? Dan ben je meestal te mager of heb je een normaal gewicht.
- Vaak verlies je, voordat de diagnose wordt gesteld, onbedoeld veel gewicht op een paar weken tijd.
- Overgewicht bij personen met diabetes type 1 is zeldzaam, maar kan voorkomen.
- Doordat het suikergehalte in je bloed erg hoog is, heb je veel dorst. Je gaat dan veel drinken en plassen.
- Diabetes type 1 begint meestal voor de leeftijd van 30 jaar (bij 85 tot 90%).
Diabetes type 2
- Van de personen met diabetes type 2 heeft 80% overgewicht.
- De aandoening wordt meestal op oudere leeftijd vastgesteld (na de leeftijd van 35 jaar).
- Het metabool syndroom (of insulineresistentiesyndroom) is vaak een voorloper van diabetes type 2. Dit syndroom wordt gekenmerkt door:
- Vaatlijden is de belangrijkste complicatie bij diabetes type 2: de bloedvaten van je hart, je benen en je hersenen worden aangetast. Hierdoor verhoogt je risico op:
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Nuchtere glucose
Je arts doet een bloedafname om het suikergehalte in je bloed te bepalen. De test gebeurt nuchter, dus zonder dat je op voorhand gegeten of gedronken hebt.
- Is het suikergehalte bij 2 metingen te hoog? Dan heb je diabetes.
- Heb je uitgesproken klachten die wijzen op diabetes? Dan kan 1 te hoge meting volstaan.
- Soms is het suikergehalte verhoogd, maar onvoldoende hoog om diabetes te hebben.
- Dit noemen we verhoogde nuchtere glycemie of prediabetes.
- Je hebt dan een hoger risico om later alsnog diabetes te ontwikkelen.
Glucosetolerantietest
Heb je prediabetes (verhoogde nuchtere glycemie) of een hoog risico op diabetes (metabool syndroom of familiaal voorkomen van diabetes)? Dan kan je arts een glucosetolerantietest uitvoeren om diabetes op te sporen:
- De test gebeurt nuchter.
- Je drinkt een oplossing die 75 gram glucose bevat.
- Onmiddellijk voor en 2 uur nadat je deze oplossing hebt gedronken, bepaalt je arts met een bloedafname het suikergehalte in je bloed.
- Ligt het suikergehalte boven een bepaalde waarde? Dan heb je diabetes.
HbA1c
HbA1c geeft een goed beeld van de gemiddelde bloedsuikerwaarden. Het wordt gebruikt bij de opvolging van personen met diabetes.
Deze bloedtest wordt echter (nog) niet terugbetaald bij personen zonder diabetes.
Meer weten?
- https://www.diabetes.be/wat-diabetes
- https://www.thuisarts.nl/diabetes-mellitus-type-1
- https://www.thuisarts.nl/diabetes-mellitus-type-2
- https://www.thuisarts.nl/zwangerschapsdiabetes
Bronnen
- https://www.ebpnet.be: Diabetes: definitie, differentiële diagnose en classificatie
- https://www.domusmedica.be/
- https://www.diabetes.be/nl