Wat is het?
Retinoblastoom is een zeldzame kanker in het netvlies van het oog. Omdat de ziekte ontstaat in een groeiend oog, komt het enkel voor bij kinderen. Het ontstaat ten laatste tegen de leeftijd van 5 jaar, hoewel het soms pas later ontdekt wordt. Erfelijke aanleg veroorzaakt bijna de helft van de gevallen. Ook als je de eerste persoon in je familie bent met retinoblastoom, kan het een erfelijke vorm zijn.
Bij de niet-erfelijke vorm blijft retinoblastoom beperkt tot één oog. Bij de erfelijke vorm zijn vaak beide ogen aangedaan. Retinoblastoom kan leiden tot blindheid. In extreme gevallen kan je eraan sterven.
Bij wie en hoe vaak komt het voor?
Retinoblastoom kan zich al bij een ongeboren kind in de baarmoeder ontwikkelen. De meerderheid van de getroffenen zijn jonger dan 3 jaar. Mensen met erfelijk retinoblastoom hebben 50% kans om de erfelijke aanleg door te geven aan hun kinderen. Daarnaast is er een verhoogde kans op andere tumoren later in het leven. De meest voorkomende tumoren zijn kwaadaardige moedervlekken (melanoom), tumoren van bot-, spier- en bindweefsel, blaaskanker en longkanker.
Hoe kan je het herkennen?
Het meest voorkomende symptoom is een witte reflectie op de pupil. Deze is goed zichtbaar op foto's die met een flits zijn genomen. Als je zo’n witte vlek ziet op de pupil van je kind, maak dan dringend een afspraak bij de oogarts. Scheelzien is het tweede meest voorkomende symptoom. Dit symptoom verschijnt al voor de witte reflex.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De huisarts zal onmiddellijk doorverwijzen bij een witte reflectie in het oog van een kind, zelfs als het onderzoek dat niet kan bevestigen. Toenemend scheelzien bij een eerder niet-scheelziend kind is ook een dringende reden om door te verwijzen.
De oogarts zal verschillende oogonderzoeken doen om vast te stellen of er een tumor aanwezig is en de grootte ervan te bepalen. Het gaat om echografisch onderzoek, scanner-en netvliesonderzoek met een speciale camera. Als er sprake is van retinoblastoom, zal er ook bloed genomen worden voor DNA-onderzoek.
Wat kan je zelf doen?
Raadpleeg een arts wanneer je een witte reflectie in het oog van je kind opmerkt of wanneer je kind meer en meer scheel begint te kijken. Vroege opsporing is belangrijk om blindheid te voorkomen.
Als je als koppel met een familie- of persoonlijke geschiedenis van retinoblastoom een zwangerschap plant, ga dan best eerst spreken met een arts. Je arts verwijst dan door voor verder onderzoek. Genetische tests zullen uitwijzen hoe groot de kans is dat je kind retinoblastoom erft. Men kan retinoblastoom soms al enkele weken voor de verwachte bevallingsdatum detecteren via echografisch onderzoek. In dergelijke gevallen kan men de bevalling vroegtijdig opwekken om de behandeling bij de baby te starten.
Wat kan je arts doen?
In de eerste plaats wordt, indien nodig, medicatie gegeven die de tumor doet verkleinen. Hierna kan de tumor vernietigd worden m.b.v. lasertherapie, bevriezing of plaatselijke bestraling. In zeldzame gevallen wordt er algemene bestralingstherapie toegepast of moet het oog in zijn geheel operatief verwijderd worden. Om zeker te weten of het retinoblastoom erfelijk is of niet, wordt DNA-onderzoek aangeraden.
Meer weten?
https://www.allesoverkanker.be/retinoblastoom