Wat is het?
Mazelen
Mazelen is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Het wordt overgedragen door hoesten, niezen, direct contact met slijm of besmette oppervlakken. Hoewel mazelen meestal zonder verdere verwikkelingen verloopt, kan dit bij sommige personen ernstige gevolgen hebben: middenoorontsteking, longontsteking, hersen(vlies)ontsteking en soms zelfs overlijden.
Bof
Bof is een ziekte die veroorzaakt wordt door het bofvirus. Typisch zijn de gezwollen speekselklieren ter hoogte van het oor. Het kan ernstige verwikkelingen veroorzaken zoals doofheid, hersenvliesontsteking, teelbalontsteking (met soms onvruchtbaarheid tot gevolg), ontsteking van de eierstokken, de schildklier en de alvleesklier. Het virus verspreidt zich via speekseldruppels in de lucht en door direct contact met speeksel van een besmette persoon.
Rodehond
Rodehond is een goedaardige aandoening bij kinderen die veroorzaakt wordt door het rubellavirus. Het wordt verspreid via de lucht door te hoesten of te niezen. Het virus is gevaarlijk voor zwangere vrouwen. Zij kunnen de ziekte doorgeven aan hun ongeboren kind. Wanneer een vrouw in de eerste 4 maanden van de zwangerschap de ziekte doormaakt, bestaat het risico op een miskraam, doodgeboorte en op het krijgen van een kind met afwijkingen zoals blindheid, doofheid, hartaandoeningen of mentale achterstand.
Hoe vaak komt het voor?
In vele westerse landen komen mazelen, bof en rodehond veel minder voor sinds hiertegen gevaccineerd wordt. Nochtans werden in België en ook in andere Europese landen recent uitbraken van mazelen en bof gezien. Bij de overgrote meerderheid van de gevallen van mazelen ging het over niet-gevaccineerde kinderen of volwassenen, of over kinderen jonger dan 12 maanden (vóór de leeftijd van de eerste vaccinatie).
Hoe kun je het herkennen?
Mazelen
De ziekte start met een loopneus, hoest of een ontsteking ter hoogte van het oog. Vaak zijn er al kleine plekjes te zien aan de binnenkant van de wang nog voordat de huiduitslag begint. Na enkele dagen verschijnt er een helderrode huiduitslag die begint achter de oren. Nadien verspreiden de rode plekjes zich over het hele lichaam. Die plekjes kunnen samensmelten tot grote vlekken. De uitslag heeft een violetteachtige kleur die nadien vervaagt.
Bof
Bof, ook gekend als dikoor, veroorzaakt koorts met een zwelling van de grote speekselklier, aan één of beide kanten. Die klier zit achter je kaakbeen en voor je oor. Eten en slikken kunnen pijnlijk zijn.
Rodehond
De klachten zijn meestal mild en lijken op een verkoudheid. Er ontstaat een fijne rode huiduitslag die zich verspreidt van het gezicht naar het lichaam en de ledematen en gedurende 2-3 dagen aanwezig blijft.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Mazelen
Je arts zal mazelen vermoeden bij een niet-gevaccineerd kind met huiduitslag en koorts. Het verschil met meer voorkomende aandoeningen zoals huiduitslag als reactie op een geneesmiddel of door een infectie met andere virussen (bijv. klierkoorts) is soms moeilijk uit te maken.
Bof
Er ontstaat een zwelling van de speekselklier voor het oor ter hoogte van één of beide wangen en er is koorts.
Rodehond
Ook hier hebben vele virale infecties met huiduitslag en bijwerkingen van geneesmiddelen een gelijkaardig uitzicht. Het ziektebeeld is dus meestal onvoldoende om de diagnose te stellen. Er zijn echter vele virale infecties en bijwerkingen van geneesmiddelen waarvan de symptomen en tekenen lijken op die van rodehond.
Bij vermoeden van een van deze infectieziekten zal de arts je altijd doorverwijzen naar een specialist in infectieziekten.
Wat kun je zelf doen?
Je kunt je kind beschermen tegen mazelen, bof en rodehond door het gratis te laten vaccineren. Het eerste vaccin wordt gegeven als je kind 1 jaar oud is. Dit gebeurt bij Kind en Gezin. Een herhalingsvaccin gebeurt op 10-13 jarige leeftijd door de schoolarts van het CLB (centrum voor leerlingenbegeleiding). Je kunt de vaccins ook laten toedienen door je huisarts of pediater.
Wat kan je arts doen?
Mazelen, bof en rodehond zijn virale infecties. Behandeling met antibiotica heeft dus geen zin. Rust en eventueel paracetamol tegen pijn en koorts kunnen verlichting geven. In de meeste gevallen gaat de ziekte vanzelf voorbij. Bij verwikkelingen kan opname in een ziekenhuis noodzakelijk zijn. Vermits er een meldingsplicht is voor mazelen, is het raadzaam een huisarts te raadplegen.
Meer weten?
https://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ziek/mazelen/
https://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ziek/bof/
https://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ziek/rodehond/
Bronnen
www.ebpnet.be
Hoge Gezondheidsraad
https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/42%20Rubella%20.pdf