Wat is maagkanker?
Bij maagkanker ontstaat er een kwaadaardig gezwel (een tumor), meestal ter hoogte van het maagslijmvlies (de slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag).
Een kwaadaardig gezwel is een gezwel dat ongecontroleerd groeit en blijft groeien.
Oorzaken
Het is niet helemaal duidelijk hoe maagkanker ontstaat. Verschillende factoren kunnen een rol spelen, zoals omgevingsfactoren en erfelijkheid. Bij veel maagkankers lijkt een herhaaldelijke irritatie of kwetsuur van de maagwand aan de basis te liggen.
Deze zaken verhogen het risico op maagkanker:
- de bacterie Helicobacter pylori. Die kan een chronische ontsteking van het maagslijmvlies veroorzaken. Dat leidt tot een verhoogd risico op maagkanker. Deze bacterie komt frequent voor, maar is gelukkig te behandelen met een combinatie van verschillende antibiotica;
- regelmatig sterk gezouten, gepekelde en gerookte voedingswaren eten;
- roken en te veel alcohol drinken;
- obesitas;
- bloedarmoede door een vitamine B12-tekort.
Hoe vaak komt maagkanker voor?
Sinds enkele jaren daalt het aantal nieuwe gevallen van maagkanker wereldwijd. In 2021 kregen 541 vrouwen en 917 mannen in België de diagnose van maagkanker. De meerderheid van de mensen met maagkanker is ouder dan 60 jaar.
Maagkanker is verantwoordelijk voor ongeveer 3% van alle doden door kanker. De overlevingskans is laag, maar hoger in België dan in de meeste Europese landen. In ons land is 30% van de patiënten 5 jaar na de diagnose nog in leven.
Hoe kan je maagkanker herkennen?
In het begin veroorzaken de meeste maagtumoren geen klachten. Pas later ontstaan symptomen, zoals:
- last ter hoogte van de maagstreek (buikpijn, zuur of een ongemakkelijk gevoel);
- misselijkheid en braken;
- het gevoel snel verzadigd te zijn bij een maaltijd.
Let op: deze symptomen kunnen ook voorkomen bij andere aandoeningen, bijvoorbeeld bij een maagzweer of maagontsteking.
Andere symptomen
- Bij maagkanker komt onverklaarbaar gewichtsverlies veel voor.
- Soms is het moeilijk om eten door te slikken.
- Als de tumor gaat bloeden kan bloedarmoede ontstaan. Daardoor heb je soms pikzwarte stoelgang of braak je kleine beetjes bloed op.
Symptomen bij uitzaaiingen
De tumor kan uitzaaien naar andere organen, zoals de lever en het buikvlies.
- Bij uitzaaiing naar de lever kan geelzucht optreden. Het wit van je ogen wordt dan geel en je urine wordt donkerbruin.
- Bij aantasting van het buikvlies ontstaat er vocht in de buikholte, waardoor de buik kan opzetten.
Hoe stelt je arts maagkanker vast?
Je arts kan op basis van je klachten vermoeden dat je een maagtumor hebt. Om zeker te zijn, stuurt je arts je door naar een maag-darmspecialist.
De maag-darmspecialist:
- voert een kijkonderzoek van de maag (gastroscopie) uit;
- neemt een stukje weefsel uit de tumor weg voor microscopisch onderzoek (biopsie).
Met een echografie en CT-scan wordt gekeken of er uitzaaiingen zijn. Soms is er ook een kijkoperatie (laparascopie) nodig om kleine uitzaaiingen te vinden.
Een bloedonderzoek kan nuttig zijn, bijvoorbeeld om na te gaan of er sprake is van bloedarmoede.
Wat kan je zelf doen?
Een gezonde levensstijl kan de kans op maagkanker verkleinen:
- Eet gezond. Let hier extra op:
- Geef de voorkeur aan vers fruit en groenten, volkoren granen, peulvruchten, noten en zaden.
- Eet zo weinig mogelijk zout en sterk gezouten voedingsmiddelen (gezouten vlees en vis, gepekelde groenten). Zout vind je ook vaak in grote hoeveelheden in bewerkte producten en kant-en-klare maaltijden. Voeg zo weinig mogelijk zout toe tijdens het koken.
- Drink niet te veel alcohol.
- Eet zo weinig mogelijk bewerkt vlees en barbecue.
- Beweeg voldoende en zit niet te lang stil.
- Rook je? Probeer te stoppen.
- Probeer op een gezond gewicht te blijven.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Voor, tijdens en na de behandeling staat een team van zorgverleners voor je klaar.
Artsen
Artsen stellen de diagnose en kiezen samen met jou een behandeling. De behandeling hangt af van het stadium van de kanker.
Mogelijke behandelingen
Zijn er geen uitzaaiingen?
- Dan wordt de tumor via een operatie verwijderd.
- Vaak krijg je ook chemotherapie. Je krijgt dan medicijnen die ervoor zorgen dat kankercellen doodgaan of zich niet meer kunnen vermenigvuldigen.
- Soms krijg je naast chemotherapie ook bestraling (radiotherapie).
- De therapie kan voor de operatie al starten om de tumor te verkleinen. Dat vergemakkelijkt de operatie. Na de operatie gaat de therapie verder.
In 75% van de gevallen zijn er wel uitzaaiingen:
- Dan krijg je vaak alleen chemotherapie.
- Dat kan eventueel aangevuld worden met immunotherapie. Daarbij wordt je afweersysteem gebruikt om de kankercellen aan te vallen en op te ruimen.
- De nadruk ligt op het verminderen van je klachten, zodat je levenskwaliteit verbetert. Alleen bij complicaties gebeurt er een operatie. Bijvoorbeeld als de doorgang van je eten geblokkeerd is (obstructie).
Diëtist
Door de maagkanker kan je last hebben van misselijkheid, braken, slikproblemen, verminderde eetlust en vermageren.
Misselijkheid, braken en verminderde eetlust zijn ook bijwerkingen van chemotherapie. Daardoor is het moeilijk om voldoende te eten.
Je diëtist geeft je voedingsadvies om die klachten te beperken. Ook medicatie kan helpen.
Klachten na operatie
Na het wegnemen van (een deel van) de maag kan je last hebben van:
- brandend maagzuur of reflux;
- dumpingsyndroom (doordat het eten te snel in de dunne darm komt);
- diarree;
- vermoeidheid;
- vermageren;
- tekort aan voedingsstoffen zoals vitamine B12 en ijzer.
Je diëtist bespreekt met jou hoe je die klachten zoveel mogelijk kan beperken door een aangepast dieet.
Psycholoog
Kanker heeft een grote impact, op jezelf en op je omgeving. De ziekte brengt heel wat vragen, onzekerheden en emoties met zich mee.
Je psycholoog kan een luisterend oor bieden, samen met jou naar oplossingen zoeken en je helpen om met de ziekte om te gaan. Hier vind je meer informatie over psychologische begeleiding.
Maatschappelijk assistent
Een maatschappelijk assistent helpt je bij praktische zaken, zoals:
- je administratie;
- tegemoetkomingen aanvragen;
- de organisatie van thuiszorg.
Meer weten?
- Kom op tegen Kanker: maagkanker
- Stichting tegen Kanker: maagkanker
- Wereld Kanker Onderzoek Fonds: maagkanker
- Tips om kanker te voorkomen
- De voedingsdriehoek: tips om gezond te eten
- De bewegingsdriehoek: tips om meer te bewegen
- Luister naar onze podcast over voedingssupplementen bij kanker.
Zelfhulpgroepen en patiëntenverenigingen
Vind een zelfhulpgroep op de website van Trefpunt Zelfhulp