Wat is het?
Een hersenbloeding is een bloeding binnen in de hersenen, en kan beschouwd worden als een vorm van beroerte of CVA (cerebrovasculair accident).
Een beroerte is een aandoening die de bloedvoorziening van een deel van de hersenen treffen. Een deel van de hersenen krijgt voor kortere of langere tijd geen zuurstof meer. Dit veroorzaakt plotselinge uitvalsverschijnselen.
Een beroerte is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende problemen in de hersenen:
- herseninfarct: een bloedklonter sluit een bloedvat in de hersenen af.
- hersenbloeding: een bloedvat in de hersenen barst open.
De meest voorkomende oorzaak van hersenbloeding is hoge bloeddruk, omdat die de wand van de kleine bloedvaatjes beschadigt. Andere mogelijke oorzaken zijn overmatig alcoholgebruik, aangeboren afwijkingen aan de bloedvaten, hersentumoren en bloedverdunnende behandelingen.
Hoe vaak komt het voor?
Door de betere behandeling van hoge bloeddruk komen hersenbloedingen minder vaak voor dan vroeger. Ongeveer 15% van alle beroertes zijn hersenbloedingen.
Hoe kan je het herkennen?
De symptomen kunnen verschillen naargelang de plaats van de bloeding in de hersenen.
Het meest voorkomende teken is een snel optredende halfzijdige verlamming (hemiplegie). Dit is ook het geval bij andere vormen van beroertes, maar doordat een bloeding niet meteen stopt nemen de symptomen snel toe.
In 50% van de gevallen houdt de bloeding nog aan gedurende de eerste 24 uur. Dat kan gepaard gaan met een verminderd bewustzijn tot volledige bewusteloosheid, braken en soms een epileptische aanval met stuipen.
Een bloeding in de kleine hersenen veroorzaakt naast braken ook duizeligheid, ongecoördineerde bewegingen en stoornissen in de oogbewegingen. Soms kun je zien dat de ogen met kleine schokjes bewegen.
Bij uitgebreide of massieve bloedingen kunnen coma en ademhalingsstilstand voorkomen.
Hoe stelt de arts de aandoening vast?
Iemand met verlammingsverschijnselen en een verminderd bewustzijn wordt met spoed in het ziekenhuis opgenomen, indien mogelijk op een speciale afdeling, de “stroke unit”. Eerst gebeurt steeds een CT-scan van de hersenen. Meestal is de diagnose dan al duidelijk. Soms is bijkomend een MRI nodig.
Wat kan je zelf doen?
Bel onmiddellijk de hulpdiensten bij iemand met verlammingsverschijnselen of verandering van de bewustzijnstoestand.
Controleer, bij volledige bewusteloosheid, de hartslag en de ademhaling.
Pas zo nodig reanimatietechnieken toe.
Wat kan de arts of zorgverlener doen?
De behandeling begint steeds in het ziekenhuis en berust op 2 pijlers: het stoppen van de bloeding en revalidatie van de verlammingsverschijnselen.
Om de bloeding te stoppen wordt in de eerste plaats de bloeddruk onder controle gebracht. De bloeddruk mag niet te snel en niet te laag dalen. Streefdoel is een bloeddruk onder de 180/100 mm Hg. De bloedstolling wordt onmiddellijk gecontroleerd, en zo nodig bijgestuurd met stollingsfactorconcentraten. Een chirurgische ingreep om het bloed in de hersenen te verwijderen, is slechts zelden nodig. Dat hangt af van de plaats en de uitgebreidheid van de bloeding.
Men start de revalidatie zo snel mogelijk op, liefst al op de tweede dag van de behandeling. De aanpak is altijd multidisciplinair, waarbij de kinesitherapeut, de orthopedagoog, de logopedist, het verpleegteam en natuurlijk de familie nauw samenwerken.
Meer weten?
- https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/beroerte/
- https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/beroerte
- https://www.thuisarts.nl/beroerte
- http://www.herkeneenberoerte.be/