Wat is het?
Een hersenaneurysma is een zakvormige uitstulping in een hersenslagader.
Zo’n uitstulping is een kwetsbare plaats in de bloedvatwand die kan scheuren. In dat geval treedt er een bloeding op aan de binnenkant van de schedel, in en rond de hersenvliezen.
Zo'n zogenaamde subarachnoïdale bloedingen komen, anders dan een herseninfarct en hersenbloeding, typisch voor in de actieve bevolking. De gemiddelde leeftijd van mensen die een hersenbloeding doormaken, is 55 jaar.
Risicofactoren voor een aneurysma zijn: oudere leeftijd, roken, overmatig alcoholgebruik, hoge bloeddruk en familieleden met aneurysma(’s).
Hoe vaak komt het voor?
In de algemene bevolking is de kans om tijdens het leven een hersenaneurysma te ontwikkelen ongeveer 2 à 3 op 100. Maar de meeste aneurysma’s bloeden nooit en worden vaak zelfs niet opgemerkt.
Eén op drie mensen met een bloeding had vooraf reeds een kleine ‘waarschuwingsbloeding’ die door de milde symptomen niet werd opgemerkt.
Hoe kun je het herkennen?
Kenmerkend voor een hersenbloeding is de plotse, zeer hevige en ondraaglijke hoofdpijn.
Deze hoofdpijn gaat gepaard met tekenen zoals misselijkheid, braken, lichtschuw en nekstijfheid.
Hoe stelt je arts de diagnose?
Je arts zal denken aan een hersenbloeding bij bovenstaande tekenen en symptomen.
Zijn er daarnaast symptomen zoals krachtverlies in ledematen, spraakproblemen of dubbelzien, dan zijn dat een extra alarmtekenen.
Een bloeding kan ook gepaard gaan met een aanval van epilepsie of bewustzijnsverlies.
Na de acute aanval (bloeding zelf) kan het bloed in de hersenen de hersenvliezen prikkelen en hoofdpijn veroorzaken die meerdere dagen kan aanhouden.
Bij vermoeden van een bloeding moet een dringende scan van de bloedvaten in de hersenen (CT-angiografie) gebeuren. De radioloog herkent een acute bloeding aan de ruimten in de hersenen die in normale omstandigheden alleen gevuld zijn met hersenvocht. De bloeding kan uitbreiden naar het hersenweefsel zelf.
Soms toont de CT-scan geen duidelijke bloeding. Heeft je arts toch redenen om een bloeding te vermoeden, dan zal hij een ruggenprik (lumbaalpunctie) (laten) uitvoeren.
Een aneurysma zelf kan in beeld worden gebracht met een CT-angiografie. Soms is een hersenangiografie aangewezen. Hierbij wordt contraststof in de slagader gespoten, zodat de bloedvaten in de hersenen kunnen worden weergegeven.
Wat kun je zelf doen?
Er zijn geen maatregelen die je kunt nemen om met zekerheid de ontwikkeling, groei en eventueel het scheuren van een aneurysma te verhinderen.
Wat je wel kunt doen zijn mogelijke risicofactoren vermijden. Stop met roken en matig je alcoholgebruik. Wanneer je last hebt van hoge bloeddruk, laat je dit best behandelen.
Wat kan je arts doen?
Een bloedend hersenaneurysma is een noodsituatie. Het slachtoffer moet dus onmiddellijk naar het ziekenhuis. Daar zal men trachten het bloedend bloedvat te sluiten, hetzij via het openmaken van het schedeldak, hetzij langs de bloedvaten.
Naast de chirurgische behandeling om de bloeding te stelpen, is vaak medicatie nodig om hoge bloeddruk, hoofdpijn, misselijkheid en epileptische aanvallen tegen te gaan.
Een bloeding veroorzaakt dikwijls een hersenletsel en betekent ook een aanzienlijke belasting voor het hart en de longen. Daarom gebeurt de eerste opvang op de afdeling intensieve zorgen. Daarna volgt een (lange) herstelperiode op een afdeling neurologie of fysische geneeskunde.
Men zal bovendien controleren of er andere aneurysma’s aanwezig zijn. Zo kunnen latere bloedingen (op een andere plaats) vermeden worden. In families met een geschiedenis van aneurysma’s, is een screening van naaste verwanten (kinderen, ouders, broers en zussen) aangewezen.
Een niet-bloedend aneurysma (niet gescheurd) verdwijnt niet vanzelf. Een team van specialisten zal het verwachte voordeel van heelkundige ingreep van het aneurysma beoordelen. Aspecten die relevant zijn voor de beslissing zijn de levensverwachting van de patiënt, andere ziekten, de grootte van het aneurysma en de locatie in de hersenen, onregelmatige vorm, groei tijdens de opvolging...
Meer weten?
https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/aneurysma/hersenaneurysma