Wat is het?
De amandelen bevinden zich achterin de keelholte. Ze bestaan uit klierweefsel dat binnendringende microben kan opvangen en uitschakelen.
Zo maken ze onderdeel uit van ons afweersysteem tegen infecties van buitenaf. Als de amandelen de hoeveelheid kiemen niet meer aankunnen, gaan ze ontsteken.
De oorzaak is meestal een virus, en soms een bacterie.
Als de ontsteking gecompliceerd wordt door ettervorming en -opstapeling in en rond de amandelen, ontstaat een abces.
Een onderdeel van de behandeling is het verwijderen van de etter via een punctie met een naald of via een insnede. Deze procedure heet drainage.
Hoe vaak komt het voor?
5% van alle mensen gaat jaarlijks naar de dokter met keelpijn1.
Meestal is het onschuldig, en wordt het veroorzaakt door een infectie van de bovenste luchtwegen door virussen of bacteriën.
In 0,2% van de gevallen treedt abcesvorming op als complicatie1.
Hoe kun je het herkennen?
De voornaamste klachten zijn koorts, keelpijn en sliklast. De hals kan gezwollen en pijnlijk zijn.
Ook algemene symptomen zoals hoofdpijn en spierpijn komen voor.
Soms is er vooraf een verkoudheid geweest.
Als de zwelling toeneemt, kan vast voedsel doorslikken onmogelijk worden. Kinderen laten dan het eten en speeksel uit de mond lopen.
De toegang tot de luchtwegen kan ook afgesloten zijn, wat de ademhaling bemoeilijkt.
Hoe stelt de arts de aandoening vast?
De diagnose gebeurt op basis van een onderzoek van de keel: het abces is zichtbaar als een grote, rode zwelling achterin de keel, meestal aan één zijde, maar mogelijk ook langs beide zijden.
Hoe gebeurt een drainage?
Als de zwelling nog beperkt is, en de patiënt niet al te ziek, dan kan eerst een behandeling met antibiotica geprobeerd worden. Het effect ervan wordt altijd gecontroleerd na maximaal 2 dagen.
Kinderen, zwaar zieke volwassenen, personen met grote abcessen of abcessen langs beide zijden, en personen met ademhalingsmoeilijkheden worden doorverwezen naar de neus-keel-oor-arts (NKO-arts).
Onder lokale verdoving van de keel wordt het abces aangeprikt en de etter opgezogen. De volgende dag gebeurt een controle.
Als de genezing niet vordert of het abces niet kan worden leeggemaakt met een naald, moet een insnede gebeuren waarlangs alle etter wordt weggezogen met een katheter. Er wordt eveneens gestart met antibiotica. Ook na een incisie gebeurt ’s anderendaags een controle. Zo nodig wordt de procedure herhaald.
Omdat mensen door de pijn vaak onvoldoende hebben kunnen drinken, worden ze opgenomen in het ziekenhuis en wordt een infuus met vocht aangelegd.
Bij kinderen en bij personen die herhaaldelijk een abces krijgen, kunnen de amandelen eventueel verwijderd worden.
Bronnen
- www.ebpnet.be
- 1 NHG-standaard Acute keelpijn: www.nhg.org