Wat is het?
Cryptosporidiose is een ziekte veroorzaakt door een ééncellige darmparasiet, de Cryptosporidium. Overdracht gebeurt door inname van met stoelgang besmet voedsel of drank of door directe overdracht van mens op mens of van dier op mens. De besmetting wordt gerelateerd aan recreationele wateractiviteiten waardoor het voorkomen stijgt aan het eind van de zomer. De ziekte is in principe niet dodelijk (minder dan 0,01%), maar het sterfterisico kan tot 50% stijgen bij personen met een sterk verminderde weerstand (bv. aidspatiënten).
Hoe vaak komt het voor?
De parasiet komt voor over de hele wereld en kan sporadische gevallen of epidemieën veroorzaken. Het infectiepercentage bedraagt 0,6-2% in geïndustrialiseerde landen en 4-32% in ontwikkelingslanden. Het is dus geen zeldzame ziekte. Cryptosporidiose komt voor op alle leeftijden. In België worden jaarlijks 250-500 gevallen van cryptosporidiose vastgesteld1.
Hoe kun je het herkennen?
Zeven tot 10 dagen na de besmetting krijg je last van waterige diarree en maag-darmkrampen. Je bent vaak misselijk zonder dat je moet braken. Een op drie besmette mensen heeft kortdurend koorts. Na 2 dagen tot 4 weken verdwijnen de klachten. De meeste mensen ontwikkelen verder geen symptomen.
Personen met een verminderde weerstand echter kunnen hevige diarree krijgen die maanden tot jaren kan aanhouden. Deze toestand kan leiden tot extreme uitdroging, met de dood tot gevolg. Ook bij jonge kinderen moet men hiervoor opletten. Uitdrogingsverschijnselen zijn een droge tong en diepliggende ogen. Daarnaast verliest de huid zijn elasticiteit. Dat kun je zien wanneer je tussen duim en wijsvinger met de huid een plooi maakt. Is de huidplooi na loslating 20 seconden later nog zichtbaar, dan wijst dat op uitdroging.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts stelt de diagnose van cryptosporidiose na opsporen van de parasiet in de stoelgang. Er worden bij voorkeur meerdere, op verschillende dagen verkregen, stoelgangstalen onderzocht. Er bestaat ook een bloedtest om afweerstoffen tegen de parasiet op te sporen.
Wat kun je zelf doen?
Volgende maatregelen zijn belangrijk om besmetting te voorkomen: drink alleen proper drinkwater, spoel groenten, sla en fruit goed met water vóór gebruik en was de handen met water en zeep vóór het eten. Gebruik op reis alleen flessenwater, en eet gekookte of gestoofde groenten, dus geen rauwkost. Ga niet zwemmen tot 14 dagen na verdwijnen van de klachten. De parasiet kan immers goed tegen chloor en wordt zo gemakkelijk overgedragen op andere mensen.
Wat kan je arts doen?
De symptomen verdwijnen doorgaans spontaan. Een behandeling die de symptomen verlicht en voldoende vochtinname volstaan. Na genezing kun je wel drager blijven van de ziekte. De parasiet zit dan nog in de darm, maar je wordt er niet meer ziek van. Je kunt wel nog anderen besmetten. Bij uitzonderlijk ernstige en langdurige symptomen kan overwogen worden om toch een behandeling op te starten, dit gebeurt door een specialist.
Bronnen
www.ebpnet.be
http://www.rivm.nl/cryptosporidiose
1 https://epidemio.wiv-isp.be/ID/diseases/Pages/Cryptosporidiose.aspx