Is preventieve borstamputatie bij erfelijke borstkanker niet nodig?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Van alle borstkankers is 5 tot 10% erfelijk. Wie erfelijk belast is en drager van een borstkankergen, krijgt zo goed als zeker borstkanker. Vaak gebeurt dit al op jonge leeftijd. Er zijn twee borstkankergenen bekend: BRCA1 en BRCA2. Omdat dragers van zo’n gen een sterk verhoogd risico op borstkanker hebben, wordt hen aangeraden om preventief de borsten te amputeren en zo de kanker voor te zijn. Een alternatief is (half)jaarlijks de borsten laten controleren, om eventuele borstkanker tijdig te ontdekken en behandelen.

Nederlandse onderzoekers gingen na of een preventieve borstamputatie bij dragers van het borstkankergen BRCA1 of BRCA2 levens kon redden in vergelijking met regelmatige controles (1). Tien jaar lang werden 1.712 vrouwen met het gen BRCA1 en 1.145 vrouwen met het gen BRCA2 opgevolgd. Van de vrouwen met de eerste variant onderging 42% een preventie amputatie, en van de vrouwen met de tweede variant 35%. De groep vrouwen zonder amputatie werd regelmatig opgevolgd om beginnende borstkanker tijdig op te sporen.

De onderzoekers stelden vast dat een amputatie voor de BRCA1-variant leidde tot een betere overleving in vergelijking met regelmatige controles. Voor vrouwen met BRCA2 was er geen verschil in overleving tussen de amputatiegroep en de controlegroep. Het BRCA2-gen wordt geassocieerd met een minder gevaarlijk type borstkanker, dat minder snel uitzaait.

Op basis van deze resultaten stellen de onderzoekers voor om vrouwen met een BRCA2-gen goed te informeren alvorens de borsten te amputeren. Regelmatige opvolging zou voor hen even doeltreffend zijn.

Bron

(1) Heemskerk-Gerritsen BAM, Jager A, Koppert LB, Obdeijn AI, Collée M, Meijers-Heijboer HEJ, Jenner DJ, Oldenburg HSA, van Engelen K, de Vries J, van Asperen CJ, Devilee P, Blok MJ, Kets CM, Ausems MGEM, Seynaeve C, Rookus MA, Hooning MJ. Survival after bilateral risk-reducing mastectomy in healthy BRCA1 and BRCA2 mutation carriers. Breast Cancer Res Treat. 2019 Jul 13.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

België heeft het hoogste aantal borstkankergevallen ter wereld, namelijk 113,2 per 100.000 inwoners (2). In 2016 werden 696 borstamputaties zonder bewezen kwaadaardig letsel terugbetaald in België, wat wijst op preventieve amputaties voor erfelijke borstkanker.

De resultaten van dit Nederlands onderzoek kunnen hard aankomen bij vrouwen die borstamputaties ondergingen en twijfel zaaien bij toekomstige patiënten. Was of is de amputatie wel nodig? Het spreekt voor zich dat een preventieve amputatie van gezonde borsten psychologisch zwaar is. Gerenommeerde Belgische borstkankerspecialisten reageren hevig tegen dit nieuws. Vrouwen die in een opvolgprogramma zitten waarbij borstkanker tijdig ontdekt wordt, krijgen de ziekte wel degelijk en moeten het hele behandeltraject voor borstkanker doorlopen. Ook dat is zwaar. Zonder borstamputatie leven ze voortdurend in onzekerheid.

Een ander punt is dat de opvolging van de studie slechts 10 jaar bedroeg, en dat er geen gegevens zijn over wat er mogelijk kan gebeuren na deze opvolgperiode. Vrouwen die drager zijn van een borstkankergen hebben niet 10 jaar, maar levenslang een sterk verhoogd risico op borstkanker. Bovendien waren de verschillen tussen wel of niet amputeren in de studie erg klein.

Conclusie

Een Nederlandse studie toont aan dat het voor vrouwen met een BRCA2-gen geen verschil maakt in overleving, of ze nu kiezen voor een preventieve amputatie van de borsten of zich regelmatig laten controleren. Dit geldt niet voor vrouwen met BRCA1-gen, die wel beter af zijn met een amputatie. Wie kiest voor regelmatige controles, blijft echter in onzekerheid leven en moet in geval van borstkanker een zwaar behandeltraject doorlopen.

Referenties

(2) Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global Cancer Statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin, in press.