In het nieuws
‘Eeuwenoude infectieziekten rukken weer op’, kopte De Morgen op 9 augustus 2023. In de eerste twee maanden van 2023 waren er in Europa al meer gevallen van mazelen dan in heel 2022. Recent waarschuwde het Britse Health Security Agency dat, tenzij de vaccinatiegraad verbetert, Londen mogelijk een uitbraak van 40.000 tot 160.000 gevallen te wachten staat. Uit onderzoek van Unicef bleek onlangs dat in België het vertrouwen in basisvaccins goed zit, maar toch gezakt is.
Factcheck
Ondanks een goede vaccinatiegraad en een stevig vertrouwen in de basisvaccinaties in België, kunnen diverse voorkombare infectieziekten steeds opnieuw de kop opsteken. Sinds de covid-pandemie is er een terugval in het vertrouwen in basisvaccinaties, vooral in de ons omringende landen. Dat heeft zich vrijwel meteen vertaald in opflakkeringen van mazelen in Europa. Unicef roept op om te blijven inzetten op informatie- en sensibilisatiecampagnes.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Het artikel in De Morgen van 9 augustus maakt gewag van 5 infectieziekten die weer oprukken: lepra, syfilis, gonorroe, mazelen en malaria (1).
Van die 5 is mazelen perfect te voorkomen wanneer de vaccinatiegraad voldoende hoog is.
- Voor de introductie van het mazelenvaccin waren er om de 2 tot 3 jaar mazelenepidemieën.
- Sinds de veralgemeende vaccinatie kunnen nieuwe uitbraken pas ontstaan als de vaccinatiegraad onder de 95 procent zakt.
- Met die vaccinatiegraad gaat het echter de verkeerde kant op. In 2021 bedroeg die wereldwijd 81 procent, 5 procent minder dan in 2019.
- In België bedroeg de vaccinatiegraad voor mazelen in 2021 nog 96% (1).
In het Verenigd Koninkrijk zakte de mazelenvaccinatiegraad naar 85,6% voor de eerste dosis en 85,5% voor de tweede dosis (2).
- In de eerste 6 maanden van 2023 telde het Verenigd Koninkrijk 128 gevallen van mazelen, tegenover 54 gevallen in heel 2022.
- De infectie treft vooral jonge mensen in Londen.
- Recent waarschuwde het Britse Health Security Agency dat, tenzij de vaccinatiegraad verbetert, Londen mogelijk een uitbraak van 40.000 tot 160.000 gevallen te wachten staat (3).
Uit onderzoek van Unicef bleek onlangs nog dat het vertrouwen in basisvaccins tussen 2019 en 2022 gezakt is tijdens de covid-pandemie (4). Unicef roept op om campagne te voeren voor de basisvaccinaties.
Bron
(1) Lelong, Jorn. Eeuwenoude infectieziektes rukken weer op: deze vijf ziektes maken ook bij ons kans op een terugkeer. De Morgen, 9 augustus 2023.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Al bij al blijft het vertrouwen in basisvaccinaties wel hoog, stelt het Unicef-rapport (4): in de helft van de 55 bevraagde landen is meer dan 80% van de respondenten er zich van bewust dat de basisvaccins belangrijk zijn.
Toch hebben 67 miljoen kinderen één of meer vaccinaties gemist gedurende meer dan 3 jaar covid-pandemie. Dat heeft niet alleen met een verminderd vertrouwen te maken, maar ook met:
- de onderbreking van vaccinatieprogramma’s gedurende lockdowns;
- andere covid-maatregelen;
- het onder druk staan van gezondheidszorgsystemen.
In vergelijking met de 3 jaar voorafgaand aan de periode 2019-2021 verachtvoudigde het aantal kinderen met polio. Het aantal gevallen van mazelen verdubbelde in één jaar tijd, tussen 2021 en 2022. Het gaat veelal om kindjes geboren in ontwikkelingslanden tijdens de pandemie, die door omstandigheden niet gevaccineerd werden.
Volgens een bevraging van het Vaccine Confidence Project zit het vaccinatievertrouwen in België wel goed in vergelijking met andere landen (5).
- Het vertrouwen in de basisvaccins was in 2022 even groot als in 2018, voor de uitbraak van de pandemie.
- In 2020 scoorden we zelfs nog hoger, wellicht door de grote verwachtingen over het covid-vaccin.
In geval van vaccinatietwijfel vindt men de meeste twijfelaars bij jonge mensen (< 35 jaar) en vrouwen.
De Britse overheid is in juli gestart met een nieuwe informatiecampagne die mensen oproept om hun vaccinatiestatus te checken (3).
Conclusie
Ondanks een goede vaccinatiegraad en een stevig vertrouwen in de basisvaccinaties in België, kunnen diverse voorkombare infectieziekten steeds opnieuw de kop opsteken. Sinds de covid-pandemie is er een terugval in het vertrouwen in basisvaccinaties, vooral in de ons omringende landen. Dat heeft zich vrijwel meteen vertaald in opflakkeringen van mazelen in Europa. Unicef roept op om te blijven inzetten op informatie- en sensibilisatiecampagnes.
Referenties
- (2) Second Update on UK Measles Epidemiology 2023. https://www.gov.uk/government/publications/health-protection-report-volume-17-2023/hpr-volume-17-issue-7-news-14-july-2023
- (3) GOV.UK 14th July 2023. London at risk of measles outbreaks with modelling estimating tens of thousands of cases. https://www.gov.uk/government/news/london-at-risk-of-measles-outbreaks-with-modelling-estimating-tens-of-thousands-of-cases
- (4) Unicef April 2023. New data indicate declining confidence in childhood vaccines of up to 44 percentage points in some countries during the Covid-19 pandemic. https://www.unicef.org/press-releases/sowc_2023_immunization
- (5) Vaccine Confidence Project – Belgium. https://www.vaccineconfidence.org/vci/country/be/
