Wat is het?
Yersiniose is een infectie van het maagdarmstelsel.
Het voornaamste symptoom is ernstige diarree die wordt veroorzaakt door bacteriën van de “Yersinia”-groep. De voornaamste ziekteverwekkers zijn Yersinia Enterocolitica en Yersinia Pseudotuberculosis.
Yersiniose is een zogenaamde zoönose. Dit betekent dat de ziekte kan worden overgedragen van besmette dieren op mensen.
Besmetting van de mens gebeurt vooral via het eten van besmet varkensvlees, een zogenaamde voedselinfectie. Ook het drinken van met Yersinia besmet water of melk kan leiden tot de infectie.
In België controleert het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (het FAVV) het varkensvlees op aanwezigheid van Yersinia. De procedure die gevolgd wordt bij het slachten van varkens wordt strikt gecontroleerd.
Hoe vaak komt het voor?
Yersiniose komt wereldwijd voor, vaker bij kinderen dan bij volwassenen. Tot midden de jaren ’80 van vorige eeuw kwam de ziekte behoorlijk vaak voor in Noordwest-Europa, waaronder ook België en Nederland. Sindsdien dalen de cijfers. Wellicht hebben we dit te danken aan de betere hygiënische omstandigheden in de slachthuizen en aan veranderde eetgewoonten.
Hoe vaak Yersiniose daadwerkelijk in de bevolking voorkomt, is moeilijk te meten. Vele gevallen worden immers nooit geregistreerd. Tussen 2012 en 2016 was Y. enterocolitica verantwoordelijk voor 5.789 geregistreerde ziektegevallen1.
Hoe kun je het herkennen?
Yersiniose heeft als voornaamste kenmerken plotse hevige buikpijn, koorts en ernstige diarree.
Na besmetting met de Yersina bacterie duurt het 24 tot 48 uur voordat de eerste klachten optreden.
Bij kinderen is de diarree vaak bloederig en slijmerig.
Men klaagt vaak van pijn rechts in de onderbuik, hetgeen doet denken aan de symptomen bij een appendicitis. Maar doorgaans wordt de pijn veroorzaakt door ontstoken kliertjes in die regio.
Typisch aan Yersiniose is dat er zelfs na genezing van de infectie nog symptomen kunnen ontstaan. Zo kan men een tot drie weken na de darmontsteking gewrichtsklachten, oogontsteking of ontsteking in nieren, alvleesklier en schildklier krijgen. De huid kan pijnlijke, rode zwellingen vertonen enkele dagen tot weken na de infectie.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts kan de ziekte niet meteen vaststellen op basis van de klachten alleen. Bij een acute infectie kan hij een beetje stoelgang naar het labo sturen voor onderzoek op aanwezigheid van Yersinia.
Ook een Yersinia-specifiek bloedonderzoek is mogelijk, maar wordt vooral gebruikt na de fase van diarree (bijvoorbeeld in geval van gewrichtsklachten).
Wat kan je arts doen?
Ondanks de soms hevige symptomen, geneest de ziekte meestal vanzelf. De behandeling is dan vooral ondersteunend.
Maar diarree kan leiden tot uitdroging en uitputting. In dat geval word je naar het ziekenhuis verwezen voor een infuus.
In sommige ernstige gevallen kan de arts antibiotica voorschrijven. Voor mildere gevallen zijn antibiotica niet nodig.
Wat kun je zelf doen?
Voorkom Yersiniose door voedsel (vlees) goed te verwarmen. Eet enkel goed doorbakken varkensvlees.
Zorg ervoor dat rauw varkensvlees koel genoeg (< 4°C) en niet te lang bewaard wordt.
Kook ongezuiverd water voor gebruik.
Was je handen zorgvuldig na contact met rauw vlees.
Poets ook grondig de snijplank om besmetting te voorkomen.
Heb je diarree, drink dan voldoende. Het grootste gevaar van diarree is immers uitdroging. Is de diarree bloederig of sluimerig en heb je daarnaast ook koorts, raadpleeg dan je huisarts.
Bronnen
- https://www.ebpnet.be
- https://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ziek/maag-darminfecties/yersinia-enterocolitica/
- https://www.mlds.nl/ziekten/yersinia-enterocolitica-infectie-met/
1 https://www.sciensano.be/nl/biblio/de-ziektelast-van-yersinia-enterocolitica-belgie