Wat is het?
Polyurie is een aandoening waarbij je te veel moet plassen. Als je meer dan 3 liter per dag plast, lijd je mogelijk aan polyurie. Het is niet hetzelfde als pollakisurie, waarbij je dikwijls kleine beetjes moet plassen.
Oorzaken
De drie meest voorkomende oorzaken van polyurie zijn:
- Diabetes mellitus (suikerziekte): door een te hoge concentratie van suiker in het bloed maak je meer urine aan om deze uit te scheiden. Ook in de urine is de suikerconcentratie verhoogd.
- Diabetes insipidus: bij deze aandoening wordt er in de hersenen te weinig antidiuretisch hormoon (ADH) uitgescheiden. Dit hormoon zorgt ervoor dat je niet te veel vocht uitplast. Het is ook mogelijk dat je nieren ongevoelig zijn aan het hormoon. Je urine is dan sterk verdund.
- Overmatig drinken: dit kan psychische oorzaken hebben, zoals een dwangmatige behoefte om te drinken, of kan veroorzaakt worden door een stoornis in het dorstcentrum in de hersenen. Ook hierbij is je urine sterk verdund.
Hoe vaak komt het voor?
Polyurie komt vaak voor bij nieuwe, nog onbehandelde gevallen van diabetes. De andere oorzaken zijn eerder zeldzaam.
Hoe kun je het herkennen?
Als je meer dan 3 liter per 24 uur plast, lijd je mogelijk aan polyurie. In extreme gevallen kun je tot 20 liter per dag plassen! Je moet ook ’s nachts vaak plassen.
Soms gaat het overmatig plassen gepaard met een droge mond en een groot dorstgevoel. Sommige mensen drinken voortdurend, dag en nacht.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Bevraging en lichamelijk onderzoek
Je arts zal je verschillende vragen stellen in verband met vroegere plasklachten, je plasgedrag en je levensstijl. Hij zal ook controleren of de medicatie die je inneemt er iets mee te maken heeft. Bij mannen zal hij een prostaatonderzoek doen.
Bloed- en urineonderzoek
Er zal een bloedonderzoek plaatsvinden. Hiervoor ben je het best nuchter, zodat de dokter de suikerwaarde kan controleren om diabetes mellitus (suikerziekte) uit te sluiten.
Er wordt ook een urinestaal onderzocht om de concentratie te bepalen en na te gaan of er geen urineweginfectie is.
Drink- en plasdagboek
Mogelijk vraagt je arts je om een drink- en plasdagboek bij te houden, waarin je zorgvuldig noteert hoeveel je drinkt en hoe dikwijls en hoeveel je plast per 24 uur. Sommige mensen plassen wel dikwijls, maar te weinig in volume per plasbeurt.
Diabetes insipidus
Als de oorzaak onbekend blijft, maar alles op polyurie wijst, dan zal de arts nogmaals een bloedafname uitvoeren en een urinestaal vragen, maar nu van ’s ochtends na een nacht niet drinken. Op basis hiervan kan de arts de diagnose van diabetes insipidus stellen. Voor de behandeling en het verdere onderzoek verwijst hij je door naar een specialist.
Wat kun je zelf doen?
Polyurie is doorgaans een ingewikkeld probleem, waar je zelf weinig aan kunt doen. Blijf er hoe dan ook niet mee lopen, maar raadpleeg je huisarts.
Wat kan je arts doen?
De behandeling van polyurie is afhankelijk van de oorzaak.
- Als je arts diabetes mellitus vaststelt, zal hij deze aandoening uiteraard behandelen.
- Als je arts een andere oorzaak vermoedt, verwijst hij je door naar een specialist. Dit kan een nierspecialist (nefroloog) zijn of een specialist in klierziekten (endocrinoloog).