Urinetest

Wat is het?

Een arts kan een urinetest of urineonderzoek aanvragen om aandoeningen op te sporen, bijvoorbeeld:

• een infectie van de urinewegen;
• een nieraandoening, bijv. nefrotisch syndroom;
• diabetes;
• zwangerschapsvergiftiging;
• kwaadaardige aandoeningen van blaas of nieren.

Soorten urinetests

Er bestaan verschillende onderzoeken die op urine kunnen gebeuren. Je arts kiest welke test het meest aangewezen is. Dat doet hij op basis van je klachten en mogelijke diagnoses.

• een teststrook of dipstick: je huisarts doopt een kleurstaafje in je urine.
  • Hij vergelijkt de kleuren nadien met die van een controlestrookje.
  • Hij kan vervolgens aflezen of er stoffen in je urine zitten die kunnen wijzen op een aandoening. Het kan bijvoorbeeld gaan om suiker, eiwitten, witte bloedcellen of bloed.

Je arts kan ook een staal urine opsturen naar het labo voor bijkomende onderzoeken, zoals:

• een microscopisch onderzoek: een laborant bekijkt via de microscoop:
  • welke cellen er in je urine zitten;
  • hoeveel cellen er precies aanwezig zijn;
  • hoe die cellen eruitzien.
    • Vervormde rode bloedcellen duiden bijv. op een aandoening van de nieren.

• een urinekweek: een laborant kweekt bacteriën in je urine op een speciale kweekbodem om:
  • te weten welke bacteriën er aanwezig zijn;
  • na te gaan welk antibioticum hiertegen werkt.
    • Het resultaat is meestal pas beschikbaar na enkele dagen.

• een celonderzoek (cytologisch onderzoek): een laborant onderzoekt of de gevonden cellen in je urine kwaadaardig zijn:
  • Bij deze analyse kijkt hij in detail naar het aantal eiwitten. 

Hoe neem je een urinestaal af?

Het is belangrijk dat je je urine voor onderzoek correct en zo ‘proper’ mogelijk opvangt.

Lukt dat niet, dan is de kans op een bijbesmetting door andere bacteriën groot. Dat maakt het onderzoek minder betrouwbaar.

Volg daarom volgende adviezen:

• Algemeen:
  • Gebruik alleen urinepotjes die je van het labo, je huisarts of je apotheker krijgt.
  • Plas ’s ochtends (nuchter) of 4 tot 6 uur na je laatste plasbeurt.
  • Drink niet te veel (max. 1 glas) voor je plast. Dat verdunt je urine en kan een verkeerd resultaat geven.

• Voorbereiding:
  • Was je handen.
  • Spreid je schaamlippen of trek de voorhuid van je penis naar achter.
  • Was die met stromend water of vochtige doekjes.
  • Droog af met toiletpapier.

• Afname en bewaring:
  • Plas eerst in de toiletpot, daarna in het urinepotje en dan weer in de toiletpot:
    • Zo verzamel je de middelste portie van je urine (‘midstream’ urine).
    • Dat verkleint de kans op bijbesmetting.
  • Is de urine bedoeld om te onderzoeken of je een seksueel overdraagbare aandoening hebt?
    • Dan mag je eerst in het urinepotje plassen, en daarna verder in de toiletpot.
  • Sluit het urinepotje en bewaar het in de koelkast, zeker als je niet meteen naar je huisarts kan.
    • Urine bewaard op kamertemperatuur moet je binnen de 2 uur laten onderzoeken.

Een urinestaal afnemen bij kinderen

Informatie en tips over urinestalen bij kinderen vind je in onze aparte patiëntenrichtlijn en op https://www.thuisarts.nl/blaasontsteking-bij-kinderen/hoe-vang-ik-plas-van-mijn-kind-op.

Meer weten?

• http://labo.uzgent.be/mtd/klinbio/labgidsext/docs/A1490-B2%20Midstream%20urinecollectie.pdf
• https://www.plaspraat.be

Bronnen

https://www.ebpnet.be: Urineonderzoek en bacteriecultuur