Wat is het?
Stoflong (silicose, slijpersziekte, asbestose, chronische pulmonale fibrose) is een verzamelnaam voor een aantal longziekten die veroorzaakt worden door het inademen van 'kristallijn silicastof' (fijn zand, kwarts of leisteen). Dit mineraal komt in zijn zuivere vorm voor in kwarts, cristobaliet en tridymiet. Het zit ook in materialen die een mengsel van verschillende mineralen bevatten, bijv. bouwmateriaal, kookpannen of glaswerk.
Longfibrose
In de longen veroorzaken deze stoffen een ontstekingsreactie, met littekenvorming in het longweefsel (longfibrose) als gevolg. De beschikbare hoeveelheid longweefsel neemt daardoor na verloop van tijd af, waardoor de zuurstofuitwisseling vermindert.
Acute en chronische vorm
Er bestaat een (zeldzame) acute vorm van stoflong, die in enkele weken tot maanden na blootstelling al ontstaat, en een chronische vorm, die pas problemen geeft na blootstelling gedurende 10 tot 20 jaar.
Bij wie komt de aandoening voor?
Blootstelling aan silicastof treedt op in volgende beroepssectoren:
- mijnbouw, steengroeven, steenbewerking, bouw- en gietwerk;
- fabricage van glas, porselein, email, klei en steenproducten;
- zandstralen en slijpen;
- productie en ontmanteling van vuurvast materiaal;
- bouw: afbraak van oude structuren voor renovatie, droogslijpen en opruimen.
Beroepsziekte
Stoflong wordt erkend als beroepsziekte. De criteria voor een schadevergoeding vind je op de deze website.
Hoe kan je het herkennen?
De aandoening blijft meestal lange tijd onopgemerkt. De voornaamste symptomen zijn een irriterende hoest en kortademigheid. Eerst treedt deze op bij zware, en nadien ook bij lichte inspanning en zelfs in rust. Soms is de ademhaling piepend of reutelend.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal de diagnose vermoeden bij iedereen die (langdurig) blootgesteld werd aan silicastof en ademhalingsklachten heeft.
Onderzoeken
- Bij het beluisteren van de longen hoort de arts typische afwijkingen.
- Op een röntgenfoto van de longen zijn eveneens typische letsels zichtbaar.
- Met een longfunctietest meet de longarts hoe groot de inhoud van de longen nog is, en hoeveel longfunctie er al verloren is
- Bij twijfelgevallen wordt een stukje long afgenomen voor verder onderzoek (biopsie).
Tuberculose en longkanker
Personen met stoflong zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van tuberculose en longkanker. De arts zal hier dan ook speciale aandacht aan besteden. Soms is hiervoor een CT- of MRI-scan nodig.
Wat kan je zelf doen?
Preventie
Preventie is fundamenteel, namelijk het vermijden van het inademen van silicastof. Dit kan o.a. door stofcontrole op het werk en door het dragen van een beschermend masker.
Medisch onderzoek
Iedere werknemer die in een risicovolle omgeving werkt, moet bij aanvang van zijn job een medische keuring bij de arbeidsgeneeskundige dienst ondergaan. Nadien moet om de 3 jaar een medisch onderzoek gebeuren, met een röntgenfoto van de longen en een longfunctietest. Als er afwijkingen worden vastgesteld, wordt de werknemer doorverwezen naar een longarts.
Wat kan je arts doen?
Stoflong is helaas onbehandelbaar. Het werkmilieu verlaten is de enige oplossing. De longarts zal proberen om de ademhaling te verbeteren met puffers.
Meer weten?
- https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/arbeidsongeschiktheid-ongeval-en-beroepsziekte/beroepsziekte
- https://www.fedris.be/nl/slachtoffer/beroepsziekten-privesector