Wat is het?
Pijn in en rond het oog kan afkomstig zijn van een aandoening van het oog zelf, maar soms gaat het om wat men ‘gerefereerde’ pijn noemt. Dat is pijn die in of rond het oog wordt gevoeld, maar die van elders afkomstig is, zoals van:
- de diepe of oppervlakkige nekspieren en spieren van de hals;
- de zenuw aan de bovenste oogkasrand;
- het gebit;
- het slijmvlies in de sinusholten (bijholten van de neus).
Hoofdpijn door migraine straalt vaak uit naar de achterkant of de zijkant van het oog.
Ook bij clusterhoofdpijn is er hevige pijn in het ooggebied langs één kant.
Er zijn daarnaast andere neurologische oorzaken (bijv. trigeminusneuralgie) die de klachten kunnen verklaren.
Arteriitis temporalis, een ontsteking van een slagader aan de zijkant van het hoofd, kan eveneens de boosdoener zijn.
Hoe kun je het herkennen?
Je hebt pijn in of rond het oog, maar soms ook gelijktijdig in je nek- of halsspieren.
Pijn afkomstig van de diepe nekspieren straalt typisch uit naar de buitenzijde van de ogen, nl. van de oppervlakkig liggende nekspieren en de monnikskapspier eerder naar de slaapstreek (spanningshoofdpijn).
Een spier aan de buitenzijde van de hals veroorzaakt meestal pijn aan de wenkbrauw van dezelfde zijde.
Deze klachten kunnen verdwijnen of verminderen met bewegen, of na het nemen van een warme douche.
Ben je verkouden? Heb je last van een allergie? Symptomen zoals loopneus, drukgevoel naast je neus of ter hoogte van je voorhoofd en het moeten wegslikken van slijmen achter in je keel kunnen wijzen op sinusitis. De pijn situeert zich meestal achter het oog. Vooroverbuigen verergert de pijn, drukken op het oog doet de pijn afnemen. Soms kun je de blik niet focussen op een voorwerp.
Wanneer je onlangs een orthodontische behandeling hebt ondergaan, kan een verandering in de tandenstand de pijn verklaren. Wanneer de bovenste en onderste tandenrij niet mooi op elkaar afgelijnd zijn, kan dit ook pijn in de oogstreek geven.
Hoe stelt je arts de diagnose?
Je arts zal in eerste instantie nauwkeurig je klachten bevragen. Daarna zal hij het oog zelf onderzoeken om een oogaandoening uit te sluiten (o.a. vreemd voorwerp, roodheid en tekenen van ontsteking van het oogbindvlies (conjunctivitis) of het ooglid (blefaritis). Vervolgens zal hij een lichamelijk onderzoek doen van de andere structuren:
- hij zal je vragen de spierbundels in je hals en nek op te spannen om de pijn uit te lokken;
- hij zal je neus, keel, oren en gebit onderzoeken;
- hij zal ook je sinussen nakijken.
Indien nodig verwijst de arts je naar de oogarts voor meting van de oogdruk. Soms is ook een RX of CT van de sinussen nuttig.
Wat kun je zelf doen?
Wordt de pijn veroorzaakt door overspannen schedel- en nekspieren, dan kan het helpen om een warme douche te nemen en de pijnlijke spieren te stretchen. Een paar sessies bij de kinesitherapeut kunnen nuttig zijn.
Zorg voor een goede houding op het werk en tijdens dagelijkse activiteiten. Voer de nodige ergonomische aanpassingen door: verander bijvoorbeeld de hoogte van je werktafel of gebruik een goede stoel.
Wat kan je arts doen?
De behandeling verschilt naargelang de oorzaak.
Een ontsteking van de sinussen wordt behandeld met een neusspray of neusspoelingen.
Soms word je verwezen naar een neus-keel-oorarts (NKO), oogarts, neuroloog of naar een tandarts voor aanpassingen van het gebit.