Wat is het?
Bij vaginose is er een infectie van de vagina, veroorzaakt door bacteriën, maar is er geen ontsteking van het slijmvlies.
De term vulvovaginitis duidt op een ontsteking van de slijmvliezen van de vagina en de schaamlippen, die gepaard gaat met klachten. De voornaamste oorzaken van vulvovaginitis zijn infecties door schimmels (25-44%) en bacteriën (18-37%). Soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen) zoals trichomonas en chlamydia zijn minder frequent.
- Een bacteriële infectie van de vagina (vaginose) ontstaat door een verstoord evenwicht tussen de normale bacteriën in de vagina en andere. Hierdoor verandert de zuurtegraad en ontstaat er een overgroei van andere bacteriën.
- Een schimmelinfectie
zoals met Candida albicans, ontstaat meestal wanneer de weerstand tijdelijk verminderd is, na gebruik van antibiotica en rond de menstruatie. Bij microscopisch onderzoek kunnen schimmeldraden zichtbaar zijn. - Soa’s zoals trichomonas of chlamydia worden overgedragen via seksueel contact. Trichomonas is een parasiet, Chlamydia een bacterie.
Soms is er in het labo of bij microbiologisch onderzoek echter geen verklaring te vinden voor de abnormale vaginale afscheiding.
Hoe vaak komt het voor?
Vaginale klachten vormen een van de meest frequente problemen in de dagelijkse eerstelijnspraktijk. Ze komen voor bij ongeveer 19 vrouwen per 1.000 per jaar.
Hoe kun je het herkennen?
De voornaamste klacht is een verhoogde afscheiding uit de vagina, ook wel fluor genaamd.
- Bij een bacteriële infectie van de vagina (vaginose) is deze afscheiding meestal vuil-wit. Dit kan hierbij de enige klacht zijn.
- Bij schimmelinfecties is de afscheiding wit en brokkelig, en gaat deze soms gepaard met hevige jeuk, een branderige pijn en pijn bij het vrijen.
- Bij soa’s is de afscheiding meestal geelachtig en overvloedig, heeft deze een visgeur en treedt jeuk en pijn op.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal je gedetailleerde vragen stellen, zowel over de aard, het ontstaan en het beloop van de vaginale afscheiding als naar risicofactoren voor seksueel overdraagbare aandoeningen.
Je arts zal je ook onderzoeken, waarbij hij zowel uitwendig naar de schaamlippen als inwendig naar de vagina en baarmoederhals zal kijken. Hij kan beslissen om bij het inwendig onderzoek een staal af te nemen voor verder onderzoek in het labo. Met een wattenstaafje neemt je arts dan een staaltje af van de afscheiding van de vaginawand en/of de baarmoederhals. Dit onderzoek is volstrekt pijnloos.
Wat kun je zelf doen?
- Gebruik geen speciale producten voor je intiem toilet; water is voldoende om te reinigen. Vermijd vaginale douches en lokale irriterende producten.
- Zorg voor veilige seksuele betrekkingen en gebruik een condoom op correcte wijze, als preventie voor soa’s bij niet-betrouwbare seksuele contacten.
- Als er een soa wordt vastgesteld, moet je altijd (al) je seksuele partner(s) inlichten. Zij moeten zich immers ook laten behandelen. Om een nieuwe infectie te vermijden, heb je best geen seksueel contact totdat jij en je seksuele partner(s) behandeld zijn.
Wat kan je arts doen?
De behandeling is afhankelijk van de aandoening.
- Bacteriële infectie van de vagina (vaginose)
Een bacteriële vaginose wordt enkel bij klachten behandeld, ook bij zwangere vrouwen. Er kan geopteerd worden voor een lokale behandeling met een crème of met vaginale tabletten of voor een behandeling met pillen. - Schimmelinfectie
Antischimmelpreparaten worden enkel opgestart bij klachten. Er bestaan zowel vaginale toedieningen als pillen. De ene behandeling is niet beter dan de andere, dus je arts zal je vragen welke behandeling (vaginaal of via de mond) je verkiest. Ook zwangere vrouwen moeten enkel behandeld worden als ze klachten hebben. - Infectie door Trichomonas (soa)
Deze soa moet steeds behandeld worden, zelfs al zijn er geen klachten. Je arts zal je medicatie voorschrijven. Ook je seksuele partner(s) moet(en) behandeld worden.