Wat is het en hoe kan je het herkennen?
In de lies en rondom de geslachtsdelen komt uitslag vaak voor:
- Vaak ziet uitslag in je lies rood en jeukt het.
- Soms kan het ook schilferen en zijn er bultjes of zweertjes te zien.
- De uitslag kan alleen voorkomen in je lies, maar evengoed op andere plaatsen op je lichaam.
Oorzaak
Uitslag in de lies heeft heel wat mogelijke oorzaken:
- irritatie;
- een huidaandoening;
- een infectie.
Op basis van het uitzicht van de uitslag is het soms moeilijk om te weten of het om een gewone irritatie of om een huidaandoening of -infectie gaat.
We geven hieronder een korte beschrijving van de symptomen en oorzaken van de meest voorkomende vormen van uitslag in de lies.
Irritatie
De huid van je lies kan geïrriteerd geraken door:
- bepaalde producten:
- deodorant, parfum, ontharingsmiddel, zeep;
- huidolie, -zalf of -lotion;
- inlegkruisjes.
- ontharen of scheren;
- strakke kleding;
- urine of stoelgang in de luier (bij baby’s);
- een vochtige, warme omgeving;
- schaamluizen.
Huidaandoeningen
Vaak voorkomende huidaandoeningen in de lies zijn:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
eczeem |
|
|
meerdere kleine, rode zweertjes (soms met geel kopje) |
| |
intertrigo | pijnlijke, rode, nattende uitslag |
(ideale voedingsbodem voor bacteriën en schimmels) Komt meer voor bij mensen:
|
luieruitslag bij baby’s |
|
|
psoriasis (inversa) | rode, droge vlekken in plaques zonder schilfervorming Andere typische plaatsen:
|
|
Andere plaatsen:
| parasiet (schurftmijt) | |
Andere plaatsen:
| verandering in de productie van talg | |
ontkleurde, melkwitte vlekken | vernietiging van pigmentcellen | |
ziekte van Verneuil (hidradenitis suppurativa) | terugkerende rode zweren en littekens | verstopping van een haarzakje door verharding van de huid |
Enkele zeldzame huidaandoeningen in de lies zijn:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
acanthosis nigricans |
|
|
glanzende, afgeplatte, paars-rode, vaak jeukende bultjes met witte lijntjes erover |
| |
ziekte van Hailey-Hailey | rode uitslag met kloven |
|
Huidinfecties
Uitslag in je lies kan ook een gevolg zijn van een infectie:
Aandoening | Symptomen | Oorzaak |
candida |
|
niet besmettelijk |
erythrasma |
| Corynebacterie niet besmettelijk |
| bacteriën: stafylokokken of streptokokken erg besmettelijk | |
ringworm (tinea) |
| een infectie door een schimmel weinig besmettelijk |
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Meestal kan je arts de diagnose op zicht stellen. Bij bepaalde vormen van uitslag is dat moeilijker. Dat komt omdat veel huidaandoeningen op elkaar lijken. In dat geval stelt je arts je vragen en onderzoekt hij de letsels nauwkeurig.
Bevraging
Als je arts meer wil weten over je klachten en de evolutie van de letsels, stelt hij je volgende vragen:
- Is de uitslag plots begonnen of is het al lang aanwezig?
- Jeukt de uitslag?
- Is het pijnlijk?
- Neemt de uitslag toe?
- Verdwijnt het om daarna terug te komen?
- Heb je de indruk dat bepaalde zaken de uitslag uitlokken?
- Heb je dezelfde uitslag ook op andere plekken op je lichaam?
- Onthaar je je lies, en zo ja, hoe?
- Zijn je liesplooien week en vochtig?
- Ben je allergisch voor ontharingsproducten, cosmetica of producten om je huid te verzorgen?
- Heb je familieleden met gelijkaardige huidproblemen?
- Heb je nog andere klachten?
Lichamelijk onderzoek
Tijdens het lichamelijk onderzoek bekijkt je arts:
- de uitslag in je lies;
- de rest van je huid, je haren en nagels;
- de exacte plaats van de uitslag;
- of de uitslag is afgelijnd;
- of er schilfers en/of zweertjes zijn.
Bijkomend onderzoek
Als de diagnose dan nog niet duidelijk is, kan je arts bijkomend onderzoek aanvragen, zoals:
- een huidtest om (contact)allergieën op te sporen;
- een microscopisch onderzoek van wat schraapsel van de uitslag;
- een kweek van vocht of etter uit de uitslag, om te zien of bacteriën of schimmels de oorzaak kunnen zijn.
Vermoedt je arts een meer zeldzame huidaandoening? Dan neemt hij een biopsie.
Is de diagnose niet zeker? Dan verwijst je arts je door naar een huidspecialist (dermatoloog).
Wat kan je zelf doen?
Probeer uitlokkende factoren te vermijden. Volg daarom het best volgende adviezen:
- Draag geen:
- stoffen/textiel waarvoor je allergisch bent;
- knellende of schurende kleding.
- Vermijd:
- irriterende stoffen zoals parfums, deodoranten en ontharingsmiddelen;
- veelvuldig inlegkruisjes dragen;
- krabben.
- Dat verergert de letsels.
- Knip je nagels kort.
- Verzorg je huid goed.
- Heb je een droge huid? Gebruik dan een hydraterende bad- of doucheolie en crème, liefst zonder bewaarmiddelen en parfum.
- Was je huid en haar niet te vaak met water en zeep.
- Droog je lichaam na een bad of douche steeds goed af.
- Was regelmatig en grondig je handen om een infectie te voorkomen.
- Gebruik huidolie om dikke korsten te verzachten en te verwijderen.
- In geval van luieruitslag:
- Vermijd verdere irritatie door stoelgang en urine.
- Ververs regelmatig de luier of laat je kind zo veel mogelijk met de billetjes bloot.
- Een zinkzalf kan helpen om de babyhuid tegen luieruitslag te beschermen.
- In geval van schaamluis:
- Onthaar je schaamstreek volledig.
- Verwittig alle partners met wie je in de afgelopen 2 maanden seksueel contact hebt gehad.
Wat kan je arts doen?
De behandeling hangt af van de diagnose:
- Je arts schrijft je meestal een zalf of crème (bijv. zinkzalf) voor die je in je lies kan aanbrengen.
- Is de uitslag het gevolg van een infectie door een bacterie of schimmel? Dan start je arts een behandeling met een antibioticum of met een antischimmelmiddel.
- Crèmes op basis van cortisone helpen bij eczeem en jeuk.
- De voorkeur gaat naar een crème met een lichte concentratie aan cortisone.
- Die mag je maar kort gebruiken.
- Cortisone maakt de huid in je lies immers dunner en brozer.
- Bij ernstige huidaandoeningen kan je arts beslissen om een crème met een sterke concentratie aan cortisone voor te schrijven.
- Ook die mag je niet lang gebruiken.
- Uitzonderlijk kan je arts medicijnen in tabletvorm voorschrijven, bijvoorbeeld bij een zeer uitgebreide schimmelinfectie of bij uitgebreid impetigo.
- In geval van schurft is het nodig om alle personen onder hetzelfde dak gelijktijdig te behandelen.
Heeft de behandeling onvoldoende effect? Dan verwijst je arts je door naar een huidspecialist (dermatoloog).
Meer weten?
Consulteer onze uitgebreide richtlijnen over de afzonderlijke huidaandoeningen:
- atopisch eczeem
- allergisch contacteczeem
- irriterend contacteczeem
- folliculitis
- schimmelinfecties
- psoriasis
- schurft
- seborroïsch eczeem
- vitiligo
- hidradenitis suppurativa
- lichen planus
- impetigo
- makkelijk herkenbare huidaandoeningen