Wat is het?
Lees de richtlijn onder het filmpje.
Koortsstuipen of koortsconvulsies zijn heftige schokken van de armen en benen die bij jonge kinderen kunnen voorkomen als ze koorts hebben.
Hoewel deze stuiptrekkingen voor de ouders heel beangstigend kunnen zijn, is het niet gevaarlijk. Een gewone koortsstuip zal de hersenen niet beschadigen, ook niet als uw kind het opnieuw krijgt.
Het is geen teken van epilepsie.
Elke infectie die de lichaamstemperatuur doet stijgen, kan een koortsstuip veroorzaken. Koorts en ook koortsstuipen komen voor bij zowel onschuldige als ernstige infecties. De hoogte van de koorts en ook het krijgen van een koortsstuip zeggen niets over de ernst van de infectie. Meestal is de oorzaak onschuldig en kan de infectie geen kwaad.
De meeste stuipen treden op in het begin van een koortsepisode. Vaak is de stuip het eerste signaal van koorts, nog vooraleer de ouders doorhadden dat het kind koorts heeft. Kinderen die al hoge koorts hebben, krijgen meestal geen koortsstuip.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen typische en atypische koortsstuipen.
- Typische koortsstuipen zijn van korte duur en laten geen restletsels na. Ze komen voor bij kinderen zonder een reeds bestaande neurologische aandoening.
- Atypische koortsstuipen duren langer dan een kwartier en hebben wel uitlopers, d.w.z. dat het kindje na een uur nog niet volledig hersteld is. Vaak heeft het kind reeds een neurologische aandoening, zoals hersenbeschadiging of mentale achterstand.
Er lijkt een genetische voorbeschikking te bestaan voor koortsstuipen. Als een of meer eerstegraadsverwanten in het verleden koortsstuipen doormaakten, is er een grotere kans dat het kind die ook krijgt.
Hoe vaak en bij wie komt het voor?
Van alle kinderen maakt ten minste 2 tot 5% eenmaal een koortsstuip door. Ze treden op in de leeftijd tussen 6 maanden en 6 jaar.
Een koortsstuip kan eenmalig zijn. Sommige kinderen krijgen het bij een volgende koortsperiode opnieuw.
Bij kinderen van 6 jaar en ouder komen koortsstuipen niet meer voor. Het kind groeit er als het ware overheen.
Hoe kan je het herkennen?
Typische goedaardige koortsstuipen voldoen aan bepaalde criteria:
- Het kind is tussen de 6 maanden en 6 jaar oud.
- Het kind heeft meer dan 38°C koorts, hoewel een koortsstuip het eerste teken van koorts kan zijn.
- De aanval duurt meestal kort, 1-2 minuten, maar nooit langer dan een kwartier.
- De schokken zijn symmetrisch voor beide lichaamshelften.
- Soms wordt het kind slap.
Atypische of complexe koortsstuipen duren langer dan een kwartier, zijn asymmetrisch of keren terug binnen 24 uur.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts is vaak zelf niet aanwezig bij een koortsstuip en moet dus goed luisteren naar het verhaal van de ouders.
Hij zal vragen stellen en het kind helemaal onderzoeken om de oorzaak van de koorts te bepalen.
Wat kan je zelf doen?
- Leg het kind op zijn zij en maak spannende kledij los.
- Zorg ervoor dat alle gevaarlijke voorwerpen uit de buurt van het kind zijn en de ademhalingswegen vrij zijn.
- Steek niets in de mond of tussen de tanden van het kind.
- Probeer ook niet om de schokkende bewegingen tegen te houden.
- Bij een eerste aanval of bij aanval die langer dan 5 minuten duurt, bel je best onmiddellijk de spoeddiensten (112).
- Blijf als ouder vooral rustig tijdens een koortsstuip.
Nieuwe koortsstuipen kunnen niet voorkomen worden door toedienen van koortsmedicatie.
Wat kan je arts doen?
Als de aanval nog gaande is wanneer de arts ter plaatse is, behandelt hij deze met een spierverslappend medicijn (diazepam) dat met een tubetje in de anus ingebracht wordt. Het werkt binnen 5 tot 10 minuten en is na ongeveer 20 tot 30 minuten uitgewerkt.
Van diazepam wordt uw kind slaperig. Bij een kind dat diazepam heeft gekregen, duurt het dus vaak langer dan een uur voordat het weer helder is.
Als het gaat om een goedaardige koortsstuip en het kind is nadien in goede toestand, dan hoeft het niet naar het ziekenhuis. De ouders moeten het kind wel goed in het oog houden. Aanvullend onderzoek met een scan of EEG (onderzoek van de hersengolven) is niet nodig bij koortsstuipen, ook niet bij meerdere koortsepisodes.
Als het gaat om een complexe koortsstuip, zal de arts het kind verwijzen naar de spoedgevallendienst van het ziekenhuis.
Uw arts kan u (een voorschrift voor) een tubetje diazepam geven, voor als uw kind nog eens een koortsstuip zou krijgen. Lees eerst de bijsluiter en volg de gebruiksaanwijzing. Bel ook bij een nieuwe koortsstuip meteen uw huisarts.
Meer weten?
https://www.thuisarts.nl/koortsstuip
Bronnen
- www.ebpnet.be
- https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-kinderen-met-koorts#Richtlijnendiagnostiek