Wat is het?
De schildklier zit vooraan in de hals en produceert hormonen die belangrijk zijn voor tal van processen in ons lichaam, waaronder de stofwisseling.
In de schildklier kunnen knobbeltjes ontstaan; soms één enkele, soms een heleboel.
Kleine knobbeltjes worden doorgaans toevallig ontdekt bij een onderzoek van de hals.
De schildklier op zich kan ook vergroot zijn; dat noemen we een kropgezwel, struma of goiter.
Bij een schildklierknobbel kan er sprake zijn van:
- een goedaardige cyste,
- een solitaire schildkliernodule,
- een deel van een vergrote schildklier,
- een schildklierontsteking door een auto-immune oorzaak,
- een goedaardig gezwel,
- een kwaadaardige tumor (zelden).
Hoe kan je het herkennen?
Je voelt een bolletje in de hals ter hoogte van de schildklier.
Cysten en goedaardige gezwellen voelen meestal zacht aan en groeien traag.
Een kwaadaardige tumor is doorgaans hard en groeit snel.
Is de schildklier vergroot, dan kun je dit vaak zien in de spiegel. De onderzijde van je hals is dikker.
Vaak heb je helemaal geen klachten.
Soms drukt de knobbel op de slokdarm, en dan heb je last bij het slikken, of op de luchtpijp, en dan heb je een piepende ademhaling.
De schildklier werkt in de meeste gevallen normaal.
Het is ook mogelijk dat de knobbel extra hormoon produceert, en dat je schildklier te hard werkt (hyperthyreoïdie). Dat merk je aan gewichtsverlies, beven, zweten, diarree en hartkloppingen.
Ook het omgekeerde is mogelijk; dan werkt de schildklier te traag (hypothyreoïdie). De meest voorkomende klachten zijn dan gewichtstoename, obstipatie, droge huid en haaruitval.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal je vragen stellen over het ontstaan van de knobbel(s) en nagaan of er klachten zijn die kunnen wijzen op een verstoorde schildklierwerking. Hij zal je schildklier betasten.
De schildklierfunctie controleert hij via een bloedafname.
Hij kan je doorsturen naar een radioloog voor een echografie van de schildklier en eventueel een punctie van het knobbeltje. Voor de punctie prikt de arts met een naald in de knobbel om wat weefsel af te nemen voor onderzoek.
Wat kan je zelf doen?
Als je een bolletje voelt in de schildklier of een zwelling in je hals opmerkt, contacteer dan je arts.
Maak je niet te veel zorgen, in 95% van de gevallen zal het niet ernstig zijn.
Wat kan je arts doen?
De arts probeert een onderscheid te maken tussen een goedaardige en kwaadaardige knobbel.
Zijn de resultaten van de punctie abnormaal, dan stuurt hij je door naar een chirurg voor gedeeltelijke of volledige wegname van de schildklier. Ook goedaardige letsels die drukken op omliggende structuren of die esthetisch storend zijn, worden best heelkundig verwijderd.
In geval van een algemeen vergrote schildklier verricht de arts een bloedafname om de oorzaak te kunnen achterhalen. Dat kan een ontsteking of een verstoorde werking van de schildklier zijn.
Groeit de schildklier snel, dan gebeurt er meestal ook een punctie.
Bij een vergrote schildklier is er zelden sprake van een kwaadaardig proces. Na wegname van de schildklier moet je dagelijks schildklierhormoon innemen.