Wat is kinderreuma?
Juveniele idiopathische artritis (JIA) is een auto-immuunaandoening, waarbij het afweersysteem dus de cellen of weefsels van het eigen lichaam aanvalt, in dit geval de gewrichten. Andere benamingen zijn juveniele reumatoïde artritis en kinderreuma.
De aandoening leidt tot chronische ontsteking van een of meerdere gewrichten en komt voor bij jongeren onder de 16 jaar. Er is tot op vandaag geen duidelijke oorzaak voor de ziekte gevonden.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende subtypes van kinderreuma:
- Bij oligoartritis zijn 1 tot 4 gewrichten aangetast, bij polyartritis meer dan 4 gewrichten. In deze laatste groep wordt verder onderscheid gemaakt op basis van de bloedresultaten:
- Bij kinderen met seronegatieve polyartritis is de test voor reumafactor in het bloed negatief.
- Bij kinderen met seropositieve polyartritis is de test positief.
- Er kan ook sprake zijn van systemische JIA. Hierbij zijn, naast de gewrichten, verschillende andere systemen of organen aangetast. Het gaat gepaard met koorts en huiduitslag.
- Bij enthesitisgerelateerde JIA (enthesis betekent overgang tussen pees en ligamenten) zijn naast de gewrichten ook de peesaanhechtingen aan het bot ontstoken.
- Ten slotte is er psoriasisartritis, waarbij er naast de gewrichtsontsteking ook psoriasis aanwezig is.
Hoe vaak komt kinderreuma voor?
Kinderreuma komt voor bij ongeveer 15-120 per 100.000 kinderen onder de 16 jaar en is dus zeldzaam.
Oligoartritis is de meest voorkomende vorm (50%), gevolgd door seronegatieve polyartritis (30%) en enthesitisgerelateerde JIA (10%). De andere vormen zijn nog zeldzamer.
Hoe kan je kinderreuma herkennen?
Het voornaamste symptoom is gewrichtsontsteking of artritis, gekenmerkt door zwelling, warmte, pijn en soms roodheid van het gewricht.
Ochtendstijfheid en manken zijn de meest voorkomende eerste klachten. De enkel-, knie- en heupgewrichten worden het meest frequent aangetast.
Soms treden ook koorts en/of huiduitslag, oog- of nagelafwijkingen op.
De klachten houden typisch langer dan 6 maanden aan.
Hoe stelt je arts kinderreuma vast?
Er is geen specifieke test om kinderreuma vast te stellen. Als alle andere oorzaken van gewrichtsontsteking uitgesloten zijn, en de ontstekingen langer dan 6 maanden aanhouden, kan de arts de diagnose van kinderreuma stellen (uitsluitingsdiagnose).
Alle gewrichten worden dan onderzocht op pijn, roodheid en zwelling, en er wordt een bloedonderzoek uitgevoerd.
Wat kan je zelf doen?
Raadpleeg best een arts als je kind langdurig mankt of vermijdt om een gewricht te gebruiken, of als een gewricht roodheid of zwelling vertoont.
In afwachting kan het nuttig zijn om het gewricht te ontlasten.
IJspacks kunnen de pijn verlichten.
Licht ook best de school in over de aandoening van je kind, zodat ze er rekening mee kunnen houden, bijv. in de lessen lichamelijke opvoeding.
Praat ook over de mogelijke beroepskeuzes met de mensen die je kind hierin begeleiden.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Het doel van de behandeling is het verzekeren van een normale groei en functionele capaciteit van het kind, en het voorkomen van een verkeerde houding en schade aan de gewrichten.
De arts zal streven naar een behandeling met één geneesmiddel (monotherapie). De basis van de behandeling is medicatie die het immuunsysteem onderdrukt of beïnvloedt. Bij onvoldoende resultaat worden verschillende middelen gecombineerd.
Tijdens periodes van zware last kan de arts tijdelijk ontstekingsremmende middelen voorschrijven.
Zo nodig wordt cortisone ingespoten in het gewricht.
De vaccinaties van het kind worden toegediend tijdens ontstekingsvrije periodes.
Indien nodig kan het kind starten met kinesitherapie.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/reumato%C3%AF-artritis/mijn-kind-heeft-reuma
- https://assets.uzleuven.be/files/2019-12/juveniele_idiopathatisch_artritis_JIA_jeugdreuma_0.pdf