Wat is het?
Het hart bestaat uit twee voorkamers (boezems) en twee kamers (ventrikels). De hartspier trekt samen onder invloed van een kleine elektrische stroom. Die stroom wordt opgewekt in de sinusknoop, een zenuwknoop in de rechtervoorkamer van het hart. De stroom wordt vanuit de sinusknoop verspreid over de hartspier door een speciaal systeem van zenuwen. Op de overgang tussen de voorkamer en de kamer zit een tweede knoop (atrioventriculaire knoop), die de bezenuwing van de voorkamer verbindt met die in de hartkamers.
Als de stroom de spier van de hartkamers bereikt, trekt die samen. Normaal slaat het hart 60 tot 100 keer per minuut. Bij een hartslag sneller dan 100 per minuut spreekt men van tachycardie.
In het geval van supraventriculaire tachycardie wordt de versnelde hartslag veroorzaakt door prikkels die uitgaan van een ander punt in de voorkamer dan de sinusknoop. De elektrische stroom vindt zijn oorsprong dan in de wand van de voorkamers of in de zogenaamde atrioventriculaire knoop. Typisch voor deze hartritmestoornis is dat die abnormale stroom telkens teruggestuurd wordt naar de plek waar hij ontstond, en zo als het ware continu langs een gesloten circuit loopt. Het terugsturen kan gebeuren vanuit de atrioventriculaire knoop of de voorkamer zelf.
Hoe kan je het herkennen?
De persoon zal meestal last hebben van hartkloppingen, en voelt zijn hartslag versnellen. Typisch is een abrupt begin en einde. De duur kan variëren van enkele seconden tot een langdurige aanval.
Het ritme van de hartslag is wel steeds regelmatig, en ligt meestal tussen de 140 en de 220 slagen per minuut. De versnelling geeft een onaangenaam gevoel.
Hiernaast kunnen soms nog vagere klachten ontstaan, zoals duizeligheid of misselijkheid.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal je eerst lichamelijk onderzoeken door je pols te voelen en naar je hart te luisteren. Hiermee kan hij al vaststellen of je hartslag regelmatig of onregelmatig is.
Het belangrijkste middel om een diagnose te stellen is het ECG (electrocardiogram), een elektrisch filmpje van het hart. Om een afwijking te kunnen zien en beoordelen, moet de arts het ECG tijdens een aanval afnemen. Dat is niet evident. Daarom moet men soms over langere tijd de activiteit van het hart volgen (Holter-monitor). De arts bevestigt dan een soort ECG-toestelletje aan je romp, dat de hartactiviteit optekent gedurende 24 of 48 uur.
Wat kan je zelf doen?
Vraag raad aan je huisarts wanneer je hartkloppingen voelt, zeker als je onwel wordt. Sommige hartritmestoornissen zijn gevaarlijk; daarom moet je altijd een ECG laten nemen om de juiste diagnose te kennen. Bij een abnormaal ECG zal je huisarts je meestal doorverwijzen naar een cardioloog.
Als de diagnose van supraventriculaire tachycardie gesteld is, en als de aanvallen kort zijn en niet te vaak terugkeren, kan je proberen zelf de aanval te stoppen. Adem diep in en adem vervolgens geforceerd uit met gesloten neus en mond. Dit is hetzelfde maneuver (valsalva) dat je gebruikt om je oren te klaren in het vliegtuig.
Wat kan je arts doen?
Afhankelijk van de onderliggende aandoening is er een aangepaste behandeling. Soms kan men de hartritmestoornis onder controle brengen met medicatie die het hartritme vertraagt. In acute gevallen, waarbij men in een levensbedreigende shock kan geraken, moet medicatie via een infuus toegediend worden onder monitoring in het ziekenhuis.
Bij een extra geleidingsweg in het geleidingssysteem van het hart die voor problemen zorgt, kan men kiezen voor ablatie. Dat is het wegbranden onder algemene verdoving van de extra geleidingsweg die de hartritmestoornis veroorzaakt. Dat gebeurt via een katheter die langs de lies of de arm wordt opgeschoven tot in de voorkamer van het hart.
Men kan ook een cardioversie, een elektrische shock met een defibrillator, toepassen om het hartritme weer normaal te krijgen. Dit gebeurt bijv. als de hartritmestoornis gepaard gaat met nog een andere ritmestoornis (voorkamerfibrillatie).
Meer weten?
- https://www.hartcentrumhasselt.be/patient/hartziekten/hartritmestoornissen/te-snel-hartritme--tachycardie/atriale-en-ventriculaire-tachycardie
- https://www.thuisarts.nl/hartritmestoornis/ik-heb-hartritmestoornis
- https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/gids-hartritme/soorten-hartritmestoornissen/avnrt