Wat is het?
De nieren zijn opgebouwd uit 1 miljoen kleine filtertjes, die continu het bloed filteren en afvalstoffen en overtollig water verwijderen via de urine.
Nefropathie betekent nierziekte.
IgA-nefropathie wordt veroorzaakt door een opstapeling van IgA-antistoffen, die normaal een rol spelen in de afweer tegen ziektes. Waarom dit gebeurt, is niet bekend.
Deze opstapeling verstoort de filterfunctie van de nieren. Daardoor lekken eiwitten en bloedcellen naar de urine. Soms gaan de nierfilters nog verder kapot en werken ze helemaal niet meer. Dan blijven afvalstoffen achter in het bloed.
Hoe vaak komt het voor?
IgA-nefropathie is de meest voorkomende aandoening van de nierfiltertjes (glomerulonefritis) bij volwassenen van alle leeftijden.
Vroeger werd het ook de ziekte van Berger genoemd.
De diagnose wordt meestal gesteld op de leeftijd van 20 tot 30 jaar, meer bij mannen dan bij vrouwen.
Hoe kan je het herkennen?
IgA-nefropathie kan onopgemerkt verlopen.
Mogelijke tekenen zijn bloed in de urine (hematurie), vochtopstapeling in de benen (oedeem) en hoge bloeddruk. Bij 30% van de personen is de bloeddruk verhoogd, en in de loop van de jaren stijgt dit aantal tot 50%.
Soms zijn er slechts heel weinig rode bloedcellen in de urine, waardoor dit met het blote oog niet te zien is. Soms is het bloedverlies erg uitgesproken en kleurt de urine rood. Naast rode bloedcellen kunnen er ook eiwitten in de urine terechtkomen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts zal de diagnose vermoeden op basis van de combinatie van hoge bloeddruk en de aanwezigheid van bloed en eiwit in de urine. Ook herhaaldelijk rood bloedverlies in de urine bij jonge personen is een aanwijzing.
Om rode bloedcellen en eiwitten op te sporen in de urine, test de huisarts een urinestaal met een stick (urinedipstick). Is de test positief, dan stuurt hij een staal naar het labo voor een exacte bepaling van de hoeveelheid bloed en eiwit in de urine.
De nierfunctie kan getest worden met een bloedonderzoek.
De definitieve diagnose wordt bevestigd door een nierbiopsie. Er wordt dan een klein stukje weefsel uit de nier genomen en verder onderzocht in het labo. Onder de microscoop zijn de IgA-ophopingen in het bindweefsel van de nieren zichtbaar.
Wat kan je zelf doen?
Volg de adviezen van je arts nauwkeurig op.
Vaak wordt ook een dieet aangeraden, met vooral een beperking van zout en vetten.
Na de initiële bevestiging van de diagnose en de start van de behandeling moet je regelmatig op controle gaan. De bloeddruk wordt dan gemeten en de nierfunctie gecontroleerd met een bloed- en urineonderzoek.
Je kan ook regelmatig thuis je bloeddruk en gewicht meten, en dit noteren in een dagboek. Een plotse gewichtstoename kan wijzen op vochtopstapeling, en een teken zijn van een verslechterde nierfunctie.
Wat kan je arts doen?
Je arts zal eerst proberen de bloeddruk onder controle te houden en de nierschade te beperken met medicijnen die specifiek inwerken op de nierfiltertjes.
Bij tekenen van ernstig nierfalen worden cortisone en geneesmiddelen die de afweermechanismen afremmen voorgeschreven.
Bij vergevorderde gevallen kan nierdialyse nodig zijn en op lange termijn zelfs een niertransplantatie.
Meer weten?
https://www.nieren.nl/nierziekten/iga-nefropathie