Wat is het?
Naast de pil en het spiraaltje bestaan er nog andere anticonceptiemethoden:
- Sterilisatie
- Barrièremethoden
- Natuurlijke methoden
Sterilisatie
Sterilisatie is een effectieve en definitieve vorm van anticonceptie die in aanmerking komt als er geen kinderwens meer is.
- Bij de vrouw worden hiervoor de eileiders onderbroken, zodat de eicellen de baarmoeder niet meer kunnen bereiken. Het nadeel is dat de ingreep via een kijkoperatie gebeurt en dit een werkonbekwaamheid van 3 tot 5 dagen met zich meebrengt.
- Bij de man worden de zaadleiders onderbroken, zodat er geen zaadcellen meer in het sperma zitten. De ingreep kan onder plaatselijke verdoving gebeuren. Tot 3 maanden na de ingreep of tot er minstens 10 zaadlozingen plaatsvonden is er nog steeds een andere vorm van anticonceptie nodig, omdat er nog een voorraad zaadcellen in de zaadleiders aanwezig is. Een controle van het sperma, 3 maanden na de ingreep, mag geen levende zaadcellen meer bevatten.
Sterilisatie kan in principe ongedaan gemaakt worden, maar het is niet altijd mogelijk om de vruchtbaarheid te herstellen. Voor je de stap zet, moet je dus zeker zijn dat je geen kinderwens meer hebt.
Barrièremethoden
Bij de barrièremethoden wordt verhinderd dat de zaadcellen bij de eicel geraken door tussen beide een hindernis te plaatsen. Barrièremiddelen omvatten voor mannen het condoom en voor vrouwen de spons, het diafragma, verschillende contraceptieve vaginale middelen en gel.
- Het condoom is de enige anticonceptiemethode die tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) beschermt. Daarom moet het steeds gebruikt worden in toevallige en nieuwe relaties, ook als er al een andere anticonceptiemethode wordt gebruikt. Er zijn ook condooms zonder latex beschikbaar. Op olie gebaseerde glijmiddelen en vaginale geneesmiddelen kunnen het condoom snel beschadigen.
- De spons is gemaakt van schuim en bevat een zaaddodende pasta.
- Het diafragma of pessarium is een latex kapje dat over de baarmoedermond geplaatst wordt. Een zorgverlener helpt bij het vinden van de juiste grootte van het diafragma. Het moet altijd samen met zaaddodende pasta gebruik worden.
De doeltreffendheid van de barrièremethoden vermindert als ze niet correct worden aangebracht. Er is ook een verhoogd risico op urineweginfecties.
Zaaddodende middelen alleen zijn geen veilige anticonceptiemethode.
Barrièremethoden zijn vooral geschikt voor minder frequente of sporadische seksuele contacten.
Natuurlijke methoden
Natuurlijke methoden zijn gebaseerd op onthouding van seks tijdens de vruchtbare periode van de cyclus. Deze methoden zijn onbetrouwbaar. Ze kunnen wel gebruikt worden wanneer absoluut betrouwbare anticonceptie niet nodig is, bijvoorbeeld als de vrouw wat langer wil wachten tussen twee zwangerschappen.
De eicel kan binnen de 20 uur na de eisprong (ovulatie) worden bevrucht. Het sperma houdt zijn bevruchtend vermogen vaak tot drie dagen, of zelfs zes tot zeven dagen na de zaadlozing. De vruchtbare periode duurt ongeveer tien dagen. Bij de ritmemethode zijn de eerste acht dagen en (waarschijnlijk) de laatste tien dagen van een regelmatige cyclus van 28 dagen ‘veilig’.
Er bestaan een aantal hulpmiddelen om het tijdstip van de eisprong beter te bepalen. Deze zijn echter niet heel nauwkeurig.
- Bij de basale temperatuurmethode wordt dagelijks de temperatuur gemeten bij de vrouw. Op het tijdstip van de eisprong is er een stijging van de temperatuur vast te stellen.
- Bij de Billingsmethode wordt het slijm van de baarmoederhals geobserveerd. Een toename wijst op het begin van de vruchtbare periode.
- Er bestaat ook een apparaatje, Persona genaamd, waarmee de hormonen in de urine gemeten kunnen worden. Een rode kleur duidt op een eisprong, geel op een bijna-eisprong, en groen op een veilige periode.
Regelmatige exclusieve borstvoeding werkt als een effectieve contraceptieve methode tot het optreden van de eerste menstruatie, maar niet langer dan zes maanden na de bevalling. Bij volledige borstvoeding op vraag (LAM-methode), zonder kolven en bijvoeding, heb je de eerste vier tot zes maanden geen anticonceptie nodig, mits je strikte regels volgt. Als je binnen die periode toch reeds ongesteld bent geworden, is de kans op bevruchting toegenomen en moet je met anticonceptie starten.
Meer weten?
https://www.seksualiteit.be/anticonceptie
https://www.thuisarts.nl/anticonceptie