Wat is een acute middenoorontsteking?
Een acute middenoorontsteking is een plotse, kortdurende ontsteking van het middenoor.
Het oor bestaat uit drie delen:
- het buitenoor (de oorschelp en de gehoorgang, afgesloten door het trommelvlies);
- het middenoor (de gehoorbeentjes);
- het binnenoor (het evenwichtsorgaan en de gehoorzenuw).
De onderdelen van het oor. © Sylph Creatives via Canva.com
Een acute middenoorontsteking verloopt bij volwassenen anders dan bij kinderen. In deze richtlijn vind je informatie voor volwassenen. Informatie voor kinderen vind je hier.
Oorzaak
Meestal ontstaat een middenoorontsteking door een infectie van de bovenste luchtwegen. Door zo’n infectie kan de buis van Eustachius verstopt raken. Die buis verbindt de middenoorholte met de keel en de achterkant van de neus.
De infectie kan veroorzaakt zijn door een virus of door een bacterie.
Hoe kan je een acute middenoorontsteking herkennen?
- Je hebt oorpijn.
- Je hebt het gevoel dat je oor verstopt zit.
- Je hebt meestal een infectie van je bovenste luchtwegen doorgemaakt.
Andere mogelijke klachten zijn:
- koorts;
- gehoorverlies;
- een loopoor. Dat betekent dat er vocht uit je oor komt. Dat kan ontstaan doordat je trommelvlies scheurt. Dat gebeurt soms als er veel druk op je trommelvlies staat bij een acute middenoorontsteking. De pijn is snel weg als het trommelvlies scheurt.
Complicaties zijn zeldzaam bij volwassenen. Tot meerdere weken na de infectie kan er wel vocht in het middenoor zitten. Dat heet een lijmoor. Je hebt dan het gevoel dat je oor verstopt is en je hoort minder goed. Dat kan heel vervelend zijn.
Hoe stelt je arts een acute middenoorontsteking vast?
Je arts onderzoekt je gehoorgang en trommelvlies met een speciaal toestel (een otoscoop). Dat doet geen pijn.
Wat kan je zelf doen?
Een acute middenoorontsteking gaat meestal vanzelf over binnen de twee à drie dagen.
Medicatie
Je kan de pijn verlichten met paracetamol. Doe dat niet als je een verhoogd risico hebt op complicaties:
- Je hebt anatomische afwijkingen in het neus-, keel-, oorgebied, zoals bij een hazenlip.
- Je hebt in het verleden al ooroperaties gehad (behalve trommelvliesbuisjes).
- Je draagt een cochleair implantaat (een hoortoestel).
- Je hebt een verminderde weerstand, bijvoorbeeld door medicatie, een transplantatie of ziektes zoals kanker en aids.
Oordruppels met pijnstillers (bijvoorbeeld lidocaïne) hebben weinig effect en kunnen schadelijk zijn.
Wanneer naar de dokter?
Ga naar de dokter als de pijn of koorts na drie dagen niet verbetert met pijnstillers of als je je steeds zieker voelt.
Heb je een loopoor?
Bij een loopoor is het belangrijk om je oor proper te houden:
- Dep regelmatig het vocht uit je oorschelp om je oor droog te houden. Was daarna je handen.
- Ga niet met een oorstaafje in je oor.
- Reinig alles dat in contact kwam met het ontstekingsvocht uit je oor.
Het is beter om niet te zwemmen met een loopoor. Douchen kan wel. Je kan weer zwemmen als het trommelvlies dicht is.
Let op met vliegen
Vliegen met een middenoorontsteking kan veel pijn doen.
Wat kan je arts doen?
Bij volwassenen gaat een oorontsteking meestal vanzelf over. In de tussentijd kan je arts pijnstillers of ontstekingsremmers voorschrijven tegen koorts en pijn.
Antibiotica is zelden nodig. Je arts kan het voorschrijven:
- bij een loopoor;
- als de middenoorontsteking blijft aanslepen of verergert;
- als je een hoger risico hebt op complicaties.
Lijmoor
Meestal gaat een lijmoor na een tijdje over. Als het na een maand nog niet beter is, ga je best weer op controle bij je arts. Die gaat na of je middenoor voldoende vrij is van vocht en of je gehoor verbeterd is.
Loopoor en gescheurd trommelvlies
Een loopoor gaat ook meestal binnen een week vanzelf over. Ook het scheurtje in het trommelvlies gaat meestal vanzelf weer dicht. Je arts zal je verder opvolgen om te controleren of het trommelvlies is genezen.
Wat als je klachten niet overgaan?
Je arts verwijst je door naar een neus-keel-oorspecialist als:
- je infectie niet verbetert nadat je antibiotica hebt genomen;
- je last blijft hebben van een loopoor nadat je antibiotica hebt genomen;
- het scheurtje in je trommelvlies niet geneest.
Je arts verwijst je door naar spoed bij tekenen van een ernstige infectie of complicatie:
- bij extreme draaiduizeligheid of intens oorsuizen;
- als je algemene toestand verslechtert;
- als je veel pijn hebt;
- bij vermoeden van een bacteriële infectie van het bot achter het oor.
Meer weten?
Bronnen
• Richtlijnen voor de aanpak van acute otitis media in de eerste lijn. Worel. Dec 2021. (www.worel.be)
• BAPCOC. Belgische gids voor anti-infectieuze behandeling in de ambulante praktijk. 2024.
• Acute otitis media in adults. Dynamed. EBSCO Information Services. Feb 2023.