Voorlopig geen bewijs dat Ozempic® blindheid kan veroorzaken

Waar komt dit nieuws vandaan?

Ozempic® (en zusje Wegovy®), het meest becommentarieerde medicijn van de laatste maanden, kwam vorige week opnieuw onder de aandacht. De Standaard meldde op 3 juli 2024 dat een nieuwe studie van Harvard University heeft aangetoond dat mensen met diabetes of obesitas die semaglutide, de actieve stof van Ozempic en Wegovy, gebruiken een veel hoger risico hebben op een oogziekte die blindheid kan veroorzaken.

• Semaglutide verhoogt de kans op ‘niet-arteriële anterieure ischemische opticusneuropathie’ (NAION). NAION is een aandoening waarbij de oogzenuw plots minder bloed krijgt, wat leidt tot een zuurstoftekort in het oog. Daardoor veroorzaakt het plotselinge, pijnloze blindheid in één oog.
• Uit gegevens van 16.827 patiënten blijkt dat drie jaar na het starten van semaglutide 8,9% van de patiënten deze aandoening had ontwikkeld, vergeleken met slechts 1,8% van degenen die andere medicijnen gebruikten.
• Het risico was nog hoger voor mensen met overgewicht of obesitas.

Bron

• (1) Meeussen, C. Ozempic en co. gelinkt aan blindmakende oogziekte. De Standaard. 3 juli 2024.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Wat betekenen deze cijfers?

In drie jaar tijd kreeg 8,9% van de semaglutide-gebruikers met diabetes NAION, vergeleken met 1,8% bij mensen die andere medicijnen voor diabetes gebruikten. Dat betekent dat semaglutide-gebruikers met diabetes meer dan 4 keer zoveel kans hadden op deze oogziekte. Bij mensen met overgewicht en obesitas was de kans zelfs meer dan 7,5 keer groter (2).

• Uit deze cijfers kan je enkel een correlatie (verband of samenhang) vaststellen tussen de inname van semaglutide en het krijgen van NAION.
• Waarom die samenhang er is, weten we (nog) niet. We kunnen dus niet concluderen dat semaglutide de oorzaak is van NAION bij mensen met diabetes of obesitas. Dat is nog verre van bewezen.

De oorzaak van NAION is nog niet bekend, maar het is wel geweten dat deze aandoening vaker voorkomt bij mensen met diabetes. De wetenschappers zagen tijdens dit onderzoek wel dat NAION nóg vaker voorkwam als de personen met diabetes ook semaglutide gebruikten (2).

Geen bewijs dat NAION een bijwerking is van semaglutide

De fabrikant Novo Nordisk neemt de melding serieus, maar wijst erop dat NAION niet bekend staat als bijwerking van semaglutide (1). Die reactie is terecht, want vóór geneesmiddelen op de markt mogen komen, moeten ze heel strenge controles door en worden ze meermaals getest om ernstige nevenwerkingen op te sporen. Bij die controles werd er geen verhoogd risico op NAION gevonden. Ook de onderzoekers van de Harvard-studie benadrukken dat de bevindingen voorlopig zijn (1, 2). Tot nu toe bestaat er nergens bewijs dat semaglutide het risico op NAION verhoogt. En ondanks dat deze studie voor het eerst een verband suggereert, geeft het geen verklaring waarom NAOIN meer lijkt voor te komen bij de semaglutide-gebruikers (2).

Het gebruik van semaglutide is wél geassocieerd met andere oogaandoeningen, zoals maculair oedeem en diabetische retinopathie, maar ook hier blijft het nog onduidelijk of er echt een oorzakelijk verband bestaat (2, 3). Dat wordt momenteel verder onderzocht (3).

Is semaglutide wel echt de boosdoener?

Uit deze studie bleek ook dat ‘een man zijn’ een verhoogd risico gaf op NAION bij personen met diabetes die semaglutide namen en dat een verhoogde cholesterol hetzelfde deed voor mensen met overgewicht of obesitas. Daarnaast bleek dat de onderzochte patiënten vooral een witte huidskleur hadden. Die huidskleur geeft een hoger risico op NAION dan een zwarte huidskleur (2). De resultaten kunnen dus niet veralgemeend worden voor de volledige wereldbevolking.

Conclusie

Een nieuwe studie toont een verband aan tussen het gebruik van semaglutide (Ozempic) en het risico op een zeldzame oogziekte die plotse blindheid kan veroorzaken, genaamd ‘niet-arteriële anterieure ischemische opticusneuropathie’ (NAION). Omzepic-gebruikers met diabetes hadden 4 keer zoveel kans op deze oogziekte, terwijl het risico op deze oogziekte bij mensen die Ozempic gebruiken voor gewichtsproblemen meer dan 7,5 keer groter was. Er is dus een verband, maar het is nog onduidelijk of het geneesmiddel echt de oorzaak is. Ook andere factoren zoals geslacht, cholesterol en huidskleur lijken het risico op NAION te beïnvloeden. Meer onderzoek is nodig.

Referenties

• (2) Hathaway J, Shah M, Hathaway D. Risk of Nonarteritic Anterior Ischemic Optic Neuropathy in Patients Prescribed Semaglutide., JAMA Ophthalmol. 2024 Jul 3:e242296. 
• (3) Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie. Folia Pharmacotherapeutica. September 2022; Oculaire ongewenste effecten van perorale medicatie – Deel 3: retina en nervus opticus. September 2022.