Populariteit Ozempic brengt mensen met diabetes in de problemen

Waar komt dit nieuws vandaan?

Semaglutide is een geneesmiddel dat momenteel bij diabetes type 2 gebruikt wordt onder de merknaam Ozempic. Het verlaagt je bloedsuikergehalte en je eetlust door respectievelijk in te werken op je pancreas (alvleesklier) en je hersenen. Doordat je eetlust afneemt, daalt je energie-inname en dus ook je lichaamsgewicht. Daarom is het geneesmiddel ook populair bij mensen met obesitas.

Een internationale groep onderzoekers ging na of mensen met obesitas en zonder diabetes gewicht konden verliezen met het geneesmiddel semaglutide, in vergelijking met personen in een controlegroep die een nepmiddel gebruikten (1). De onderzoekers selecteerden 1.961 personen met overgewicht of obesitas.

• Gedurende 68 weken, dat is bijna anderhalf jaar, kreeg een deel van de deelnemers wekelijks semaglutide ingespoten.
• De deelnemers uit de controlegroep kregen een spuit met een nepmiddel.
• De proefpersonen volgden eveneens een vermageringsdieet en een bewegingsprogramma.

De resultaten van de studie waren de volgende:

• De personen die het medicijn kregen ingespoten, verloren gemiddeld 15,3 kg van hun oorspronkelijk gewicht.
• De personen in de controlegroep verloren slechts 2,6 kg.
• De belangrijkste nevenwerkingen van semaglutide waren braken, diarree, buik- en hoofdpijn.

De onderzoekers besluiten dat semaglutide een veelbelovend medicijn kan zijn in de behandeling van obesitas.

Bron

(1) Wilding JPH, Batterham RL, Calanna S, et al. Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. N Engl J Med. 2021 Feb 10

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Er bestaan weinig geneesmiddelen die helpen om gewicht te verliezen. De middelen die in de jaren 90 op de markt waren, verdwenen stuk voor stuk omdat ze zware bijwerkingen hadden en gevaarlijk waren voor de gezondheid.

Hoewel de behandeling van obesitas eenvoudig lijkt, namelijk minder energie opnemen via voeding en drank en/of meer energie verbruiken door beweging, is het in de praktijk zeer moeilijk. De aanpak faalt dikwijls op lang termijn. Uit onderzoek blijkt dat slechts 15% van de deelnemers 3 jaar na een vermageringsdieet nog steeds slanker waren dan bij aanvang (2).

Geneesmiddelen als hulpmiddelen om te vermageren en/of om het verloren gewicht te behouden, zijn zeker welkom in de behandeling van obesitas. De resultaten van deze nieuwe studie zijn veelbelovend, maar we moeten voorzichtig blijven om verschillende redenen:

• Het middel werd wekelijks ingespoten, wat niet voor iedereen haalbaar is.

• De hoge kostprijs van een behandeling met semaglutide, namelijk 250 euro per maand, zal eveneens veel mensen afschrikken.
  • Voor 68 weken komt dat neer op 4.250 euro, of 283 euro per verloren kilogram.
  • Het geneesmiddel wordt niet terugbetaald, en het gewichtsverlies was het resultaat van semaglutide samen met een vermageringsdieet en beweging. Die zaken zullen de factuur nog verhogen.

• De studie werd volledig betaald door het farmaceutisch bedrijf Novo Nordisk, dat semaglutide produceert.

• De studie duurde 68 weken. Je kan de evolutie van het lichaamsgewicht op lange termijn dus niet onderzoeken.

• Een bekende, zij het eerder zeldzame nevenwerking van semaglutide is een pancreasontsteking (3).
  • In deze nieuwe studie waren er 3 gevallen (0,2%) in de groep die inspuitingen kreeg met semaglutide.
  • Er waren geen gevallen van pancreasontsteking in de controlegroep die een nepmiddel kreeg.

• Bijna 75% van de deelnemers in de internationale studie waren vrouwen, en de meerderheid zat in een vroeg stadium van diabetes. We kunnen de resultaten van de studie dus niet veralgemenen.

• Tot slot is het geneesmiddel enkel vergund voor gebruik bij personen met diabetes type 2.
  • Artsen mogen het ook voorschrijven aan personen met obesitas; dit heet ‘off label-gebruik’.
  • Doordat daar veel vraag naar is, dreigen de mensen die Ozempic gebruiken waarvoor het bedoeld is, diabetes, zonder het geneesmiddel te vallen.
  • Daarom beveelt het FAGG aan om het ‘off label-gebruik’ zo veel mogelijk te beperken. (4)

Conclusie

Semaglutide (Ozempic), een geneesmiddel dat in lagere dosering gebruikt wordt bij de behandeling van diabetes type 2, blijkt ook te werken bij ernstig overgewicht, vooral in combinatie met een vermageringsdieet en beweging. Het geneesmiddel is duur en wordt niet terugbetaald aan mensen die geen diabetes hebben. Het medicijn is op dit moment beperkt beschikbaar. Daarom vraagt het FAGG om voorrang te geven aan de patiënten voor wie het geneesmiddel vergund is: mensen met diabetes type 2.

Referenties

• (2) Ayyad C, Andersen T. Long-term efficacy of dietary treatment of obesity: a systematic review of studies published between 1931 and 1999. Obes Rev. 2000 Oct;1(2):113-9.
• (3) https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/s/semaglutide
• (4) https://www.fagg-afmps.be/nl/news/ozempic_aanbevelingen_voor_artsen_specialisten_en_ziekenhuisapothe...