Kan veel zuivel vallen en breuken helpen voorkomen bij ouderen?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Ouderen in woonzorgcentra (WZC) zijn soms ondervoed (2). Vaak nemen ze te weinig eiwitten, calcium en vitamine D in. Dat kan een negatief effect hebben op hun spiermassa en botdichtheid. Daardoor zou de kans op vallen en breuken toenemen.

In een nieuwe studie gingen Australische onderzoekers na of de hoeveelheid zuivel verhogen de kans op vallen en breuken verkleint bij ouderen in WZC:

• Aan het onderzoek namen 7.195 ouderen uit 60 WZC deel.
• De WZC werden ingedeeld in 2 gelijke groepen:
  • De WZC in de eerste groep (interventiegroep) gaven hun bewoners extra zuivel.
    • In plaats van 2 porties kregen de ouderen 3,5 porties.
    • Een portie komt overeen met 250 ml melk, 200 gram yoghurt of 40 gram kaas.
    • De eiwitinname steeg hierdoor met 12 gram, tot 69 gram per dag (of 1,1 gram eiwit/kg lichaamsgewicht).
    • De calciuminname steeg met 562 mg, tot 1.142 mg per dag.
  • De WZC in de tweede groep (controlegroep) veranderden niets aan de maaltijden.
    • Hun bewoners kregen gemiddeld iets minder dan 2 porties zuivel per dag.
    • Gemiddeld namen ze dagelijks 58 gram eiwitten (of 0,9 gram eiwit/kg lichaamsgewicht) en 700 mg calcium in.
    • Dat is minder dan de aanbevolen hoeveelheid van 1 gram eiwit/kg lichaamsgewicht (3) en 950 mg calcium (4).
• In alle WZC kregen de ouderen een vitamine D-supplement.

Volgens de analyse van de onderzoekers zorgde deze eenvoudige aanpassing ervoor dat de ouderen in de eerste groep (interventiegroep):

• 33% minder kans hadden op een breuk;
• 46% minder kans hadden op een heupfractuur;
• 10% minder kans hadden om te vallen in vergelijking met de tweede groep (controlegroep) (1).

Bron

(1) Iuliano, S., Poon, S., Robbins, J., Bui, M., Wang, X., De Groot, L., ... & Seeman, E. (2021). Effect of dietary sources of calcium and protein on hip fractures and falls in older adults in residential care: cluster randomised controlled trial. bmj, 375.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Deze studie werd gesponsord door de zuivelindustrie. We bekijken de conclusies van de onderzoekers dus het best door een vergrootglas. Vergelijken met de resultaten van gelijkaardig onderzoek is dan een goed idee. In een recente review hebben onderzoekers verschillende studies rond dit onderwerp op een rijtje gezet:

• Ze komen tot de conclusie dat een voldoende hoge eiwit- en calciuminname een positief effect heeft op de botdichtheid en de spiermassa van ouderen.
• Ook de kans op breuken verkleint.
• Het effect op vallen is minder duidelijk (5).

De resultaten van deze nieuwe studie bevestigen met andere woorden eerder onderzoek.

Voldoende eiwitten en calcium innemen kan je op verschillende manieren. Zuivel zoals melk, yoghurt en kaas heeft het voordeel dat het:

• zowel rijk is aan eiwitten als aan calcium;
• gemakkelijk te eten is;
• meestal in de smaak valt bij ouderen.

In het Australische onderzoek (1) dronken de ouderen in woonzorgcentra wel 3,5 porties melk (3,5 grote koppen) per dag, waarvan een deel kon vervangen worden door yoghurt of kaas. Het is echter niet evident voor kwetsbare ouderen om dagelijks zoveel zuivel te verzetten.

Conclusie

Ouderen in woonzorgcentra hebben soms eiwit- en calciumtekorten. Extra zuivel zoals melk, yoghurt en kaas is een gemakkelijke manier om zowel de eiwit- als calciuminname te verhogen. Dat is belangrijk voor de spiermassa en de botdichtheid. Volgens onderzoek gesponsord door de zuivelindustrie zouden voldoende zuivelproducten de kans op breuken bij valpartijen verkleinen. In dat onderzoek kregen WZC-bewoners wel 3,5 porties zuivel per dag. Maar of kwetsbare ouderen dagelijks zoveel zuivel kunnen verzetten, is eerder onwaarschijnlijk.

Referenties

• (2) https://www.gezondleven.be/files/voeding/GezondLeven_DraaiboekOndervoeding_interactief.pdf
• https://www.espen.org/files/ESPEN-Guidelines/ESPEN_guideline_on_clincal_nutrition_and_hydration_in_geriatrics.pdf
• https://www.health.belgium.be/nl/news/voedingsaanbevelingen-voor-belgie-2016-nieuwe-richtlijnen-voor-nutrienten-en-energie
• Kirk, B., Prokopidis, K., & Duque, G. (2021). Nutrients to mitigate osteosarcopenia: The role of protein, vitamin D and calcium. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 24(1), 25-32.