Alarmerende boodschap over nierschade bij 1 op 10 Belgen vraagt nuance

Waar komt dit nieuws vandaan?

Op de gloednieuwe website van de Belgische nefrologen, gelanceerd ter gelegenheid van Wereldnierdag op 13 maart 2025, lezen we dat ongeveer 10% van de bevolking een vorm van nierschade heeft en dat 90% zich daar niet van bewust is. Dat zou betekenen dat 1 miljoen Belgen nierschade heeft zonder het te weten (1).

Wie nierschade heeft, loopt risico op verschillende ernstige gezondheidsproblemen. Ook lezen we dat ‘schade al optreedt als de nierwerking nog maar licht verminderd is en je helemaal geen klachten hebt (1).’ Daarom wordt opgeroepen om je huisarts te raadplegen voor een urineonderzoek.

Bron

(1) NBVN. 1 op 10 Belgen heeft nierschade en weet het niet.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Nierlijden of chronisch nierfalen neemt toe om twee redenen:

1) onze bevolking wordt ouder;

2) de voornaamste risicofactoren voor nierfalen nemen toe: hoge bloeddruk, diabetes, obesitas.

Je arts stelt de diagnose nierfalen aan de hand van een bloedafname (die het filterend vermogen van je nier meet) en/of analyse van een urinestaal. Daarbij kijkt die na of er te veel eiwit in je urine zit (wat wijst op nierschade).

Nierfalen komt vooral voor op oudere leeftijd en/of in aanwezigheid van een andere ziekte.

• In de Verenigde Staten heeft 5,6% van de personen tussen 20 en 39 jaar tekenen van nierfalen en 44% van de 70-plussers.
• Nierfalen komt véél meer voor bij personen met diabetes en personen met hoge bloeddruk (2).
  • Doorgaans volgen huisartsen die mensen goed op en kijken daarbij ook naar hun nierfunctie, al staat dat niet altijd apart vermeld in hun medisch dossier (3). In 70% van de gevallen heeft de huisarts nierfalen niet vermeld als een aparte diagnose. Toch krijgen ook die patiënten evengoed de medicatie die hun nieren beschermt (bijvoorbeeld een bloeddrukverlager).
  • Veel personen met diabetes hebben een slechte nierfunctie en slechte bloedvaten. Ook zij worden daarvoor goed behandeld, zonder het etiket nierfalen.

Je huisarts let wel degelijk op je nierfunctie, ook al staat dat niet altijd als aparte diagnose in je dossier (3).

Je nieren beschermen doe je door:

• te letten op je gewicht;
• gezond te eten;
• voldoende te bewegen;
• bij hoge bloeddruk of diabetes je medicatie goed in te nemen.

Conclusie

Alle Belgen oproepen om naar de arts te gaan voor een urinecontrole is overdreven. Stellen dat 1 op 10 Belgen nierschade heeft zonder het te weten, is niet correct en vraagt nuance. De meeste personen met nierfalen zijn 70-plussers of lijden aan een aandoening zoals diabetes, hoge bloeddruk, hartfalen of obesitas. Het klopt dat nierfalen vaak wat in de schaduw staat van die andere aandoeningen, maar dat wil niet zeggen dat de huisarts dit niet opvolgt. Wel zou het nuttig zijn om tijdens een raadpleging vaker een urinecontrole te doen, als aanvulling bij een bloedafname.

Referenties

• (2) Csaba P. Kovesdy. Epidemiology of chronic kidney disease: an update 202, Kidney International Supplements 2022; 12(1):7-11. ISSN 2157-1716.
• (3) Van den Wyngaert I, Mamouris P, Vaes B, Van Pottelbergh G. An exploration of underregistration of chronic kidney disease stages 3–5 in Belgian general practices using logistic regression. PLoS ONE 2022;17(12): e0279291.