Wat is het?
Wanneer je hoofd plots ongecontroleerd van achter naar voor schokt, kan dit een whiplash-letsel veroorzaken. Dat is een gevolg van het overstrekken of overbuigen van de nek.
Bij een eenvoudig whiplash-letsel liggen letsels van de weke weefsels (spieren, pezen, zenuwen, …) aan de basis. Heb je ook breuken opgelopen of zijn er halswervels verschoven? Dan is er meer aan de hand en moet je anders behandeld worden.
Wanneer komt het voor?
De blessure treedt meestal op bij een kop-staartaanrijding. Een whiplash-letsel kan ook ontstaan bij een zijdelingse aanrijding en bij duikongevallen.
Hoe vaak komt het voor?
Bij de helft van de verkeersongevallen waarbij de nek overstrekt of overbuigt, is er sprake van plotse of acute whiplash-klachten. De volgende zaken dragen bij aan het grote aantal acute nekklachten na een ongeval:
- onderliggende aandoeningen van de nekwervels, bijv. artrose;
- hoe vaak nekklachten voorkomen in de bevolking;
- stress.
Acute en chronische whiplash
In de meeste gevallen verdwijnen de klachten binnen de 4 tot 6 weken na het ongeval.
Heb je na 3 maanden nog steeds klachten? Dan spreken we van een chronische whiplash. Bijna 14 tot 24% van de personen met een whiplash hebben aanslepende of chronische klachten.
Andere landen
In sommige landen, waaronder Griekenland en Singapore, komen chronische whiplash-klachten zelden voor. Er zijn nochtans evenveel kop-staartaanrijdingen. Waarschijnlijk versterken bij ons psychosociale factoren, zoals angst voor blijvende pijn en stressvolle verzekeringsprocedures, het ontstaan van aanslepende klachten.
Hoe kunt je het herkennen?
Enkele uren tot enkele dagen na een verkeersongeval kunnen een of meerdere van de volgende klachten optreden:
- nekpijn;
- Die straalt soms uit naar het achterhoofd, de schouders en de armen.
- een stijve nek;
- je nek maar beperkt kunnen bewegen;
- schouderpijn en pijn tussen de schouders;
- hoofdpijn, vooral in het achterhoofd;
- Die straalt soms uit naar het voorhoofd.
- overgevoeligheid voor licht, geluid en geur;
- duizeligheid;
- oorsuizen;
- misselijkheid;
- tintelingen en doof gevoel van de handen;
- geheugenstoornissen;
- vermoeidheid.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Bevraging en lichamelijk onderzoek
Je arts vraagt hoe het ongeval precies gebeurde. Hij peilt naar de klachten die je nu ervaart en naar klachten of aandoeningen die je voor het ongeval al had.
Je arts onderzoekt je nek: hij kijkt of je je nek nog goed kan bewegen en of bepaalde plaatsen pijnlijk aanvoelen. Hij kijkt na of er zenuwletsels zijn.
Bijkomende onderzoeken
De arts kan een radiologisch onderzoek uitvoeren van de nekwervels. Dit doet hij om letsels van de wervels, bijvoorbeeld breuken of verplaatsingen, uit te sluiten.
Doorverwijzing
Vermoedt je arts bijkomende letsels, bijvoorbeeld breuken of zenuwletsels? Of heb je langdurige of hevig uitgesproken klachten? Dan verwijst je arts je door naar een specialist voor verder onderzoek en behandeling.
Wat kun je zelf doen?
- Hervat zo snel mogelijk na het ongeval je normale dagelijkse activiteiten.
- Ga ervan uit dat je klachten enkele weken kunnen duren. Dit is normaal en niet verontrustend. De meeste whiplash-klachten genezen spontaan.
- Schrijft je arts je oefeningen voor? Voer deze dan juist uit volgens het schema.
Niet te lang rusten
Langdurig rusten of een halskraag dragen hebben geen bewezen nut. Ze werken je herstel eerder tegen. Je kan het best je normale activiteiten hervatten en actieve oefeningen doen. Dan herstel je sneller en beter.
Wat kan je arts doen?
Acute whiplash-klachten
Voor de acute pijn na het ongeval:
- kan je arts je pijnstillers of een middel tegen ontstekingen voorschrijven;
- kan enkele dagen rusten zinvol zijn;
- kan je arts je een oefenschema en/of behandeling door een kinesitherapeut voorschrijven. Je herstelt sneller door actief te blijven.
Chronische whiplash-klachten
Heb je na 3 maanden nog pijn?
Dan kan een revalidatieprogramma helpen om de pijn te verlichten en je nek weer beter te kunnen bewegen. Verschillende zorgverleners werken hieraan mee, bijvoorbeeld een arts, kinesitherapeut, ergotherapeut, psycholoog… Dit noemen we een multidisciplinair revalidatieprogramma.
Meer weten?
https://www.thuisarts.nl/nekpijn/ik-heb-nekpijn