Wat is het?
Ongecontroleerd urineverlies bij een kind noemt men ‘enuresis’. Tot de leeftijd van ongeveer 12 maanden gebeurt plassen bij een volle blaas ongecontroleerd of reflexmatig. Daarna ontwikkelt zich de blaascontrole, meestal voor de leeftijd van 4 jaar.
Blaascontrole is echter een complexe vaardigheid. Daarom vertonen nogal wat kinderen vertragingen of stoornissen in de blaascontrole. Vaak spelen stress, spannende gebeurtenissen en veranderingen in het leven een rol. Soms ligt een onderliggende urineweginfectie of obstipatie aan de basis. Enuresis is vervelend, maar het is geen ziekte.
Hoe vaak komt het voor?
Rond 3 tot 4 jaar hebben 2 op de 3 kinderen geleerd om zindelijk te zijn. Iets meer dan 10% van de kinderen in de lagere school heeft enuresis, ongeveer 5% heeft het regelmatig. Iets minder dan 1% van de tieners blijft enuresis hebben, en ongeveer 0,5% blijft er ook als volwassene last van hebben.
Hoe kun je het herkennen?
Kinderen kunnen hun blaas meestal controleren op de leeftijd van 4 tot 6 jaar, maar er zijn grote verschillen. Bedplassen ’s nachts hoeft niet behandeld te worden bij kinderen jonger dan 5 à 6 jaar.
Hoe kan je arts het herkennen?
De arts stelt de diagnose van enuresis aan de hand van het verhaal van de ouders, een lichamelijk onderzoek en aanvullende tests zoals een urineonderzoek of een echografie van de nieren en eventueel een plasonderzoek. Voor ongecontroleerd plassen overdag is advies van een specialist nodig.
Wat kan je zelf doen?
Zindelijkheidstraining moet je starten op een rustig moment, wanneer het kind droge periodes heeft van 2 uur. De training start thuis het liefst tegelijkertijd met de training in de opvang. Een goed potje is belangrijk. Reageer niet ontgoocheld of kwaad wanneer het niet onmiddellijk lukt. Wanneer na een week blijkt dat je kindje het er nog moeilijk mee heeft, dan stop je best enkele weken met de training.
Een kind zal ‘s nachts vanzelf droog blijven als het verschillende maanden overdag droog is. Tot 7 jaar is bedplassen niet abnormaal. Moedig je kind aan na een droge nacht.
Bij ongecontroleerd urineverlies is een plasalarm of plaswekker de aanbevolen methode. Je arts zal dit voorschrijven wanneer het nodig is. Het is wel belangrijk dat voor deze methode zowel kind als ouders voldoende gemotiveerd zijn.
De sensor van de plaswekker wordt in het bed of in de kleding van het kind geplaatst en geeft een alarm wanneer de sensor nat wordt. Zo wordt het kind wakker en leert het te stoppen met plassen. Na het alarm worden beddengoed en natte kleding ververst. Het is goed om een tweede plasalarm in reserve te hebben. Die kun je dan onmiddellijk opnieuw gebruiken. Probeer samen met je kind het bed op te maken en toon hem hoe je het alarm installeert. Zo begrijpt hij hoe het werkt.
Je kunt ook best een plasdagboek bijhouden. Zo krijg je zicht op het aantal alarmen. Is er na 6 weken geen resultaat met de plaswekker, dan laat je die best voor een aantal maanden achterwege. Je kunt de arts vragen of medicatie aangewezen is. Na 4 à 6 maanden kun je opnieuw een plaswekker gebruiken. Laat het dagboek controleren door je arts.
Wat kan je arts doen?
Je arts zal je een goede uitleg geven over zindelijkheidstraining; hij kan je een plaswekker voorschrijven. Dit toestel wordt meestal ‘s nachts gebruikt. Het is belangrijk dat de arts je duidelijk uitlegt hoe je de plaswekker correct moet gebruiken.
Bereik je onvoldoende resultaat met de plaswekker, dan kan de arts medicatie voorschrijven (desmopressine). In geval van ongecontroleerd urineverlies overdag is advies van een specialist (uroloog) nodig. Deze zal altijd aanvullende onderzoeken doen, waaronder een echografie van de nieren en een radiologisch plasonderzoek. Hij of zij zal tevens instructies geven voor een goed plasgedrag. Afhankelijk van de resultaten van het aanvullende onderzoek zal hij of zij eventueel medicatie (oxybutine) voorschrijven.
Meer weten?
- https://www.kindengezin.be/ontwikkeling/zindelijkheid/
- https://www.thuisarts.nl/bedplassen
- https://www.plaspraat.be/articles/kinderen-broekplassen
- https://www.plaspraat.be/articles/kinderen-bedplassen