Wat is een slijmbeursontsteking?
Een slijmbeurs is een zakje met een soort smeervloeistof. Het zit op plaatsen waar pezen over een harde onderlaag bewegen, zoals bot. De slijmbeurs beschermt die pezen tegen abnormale wrijving en druk.
In totaal heeft een mens gemiddeld 156 slijmbeurzen, verspreid over het hele lichaam. Meestal liggen ze in de buurt van grote gewrichten, zoals de heup, knie, elleboog en schouder.
Slijmbeurzen kunnen ontsteken. Zo’n ontsteking kan plots opkomen (acuut) of langere tijd aanwezig zijn (chronisch). Een slijmbeursontsteking heet ook bursitis.
Oorzaken
Bacteriën
Bacteriën kunnen de slijmbeurs besmetten via een wondje of via een infectie in de buurt. Dat noemen we een septische of besmette slijmbeursontsteking.
Druk
Een slijmbeursontsteking kan ook ontstaan door:
- een letsel door plotse druk (stoten, een slag …) of aanhoudende druk (langdurig steunen …);
- overbelasting bij het sporten.
We spreken dan van een traumatische slijmbeursontsteking.
Typische voorbeelden zijn:
- een slijmbeursontsteking van de knie door herhaaldelijk en langdurig op je knie zitten (de ‘patersknie’ genoemd);
- een slijmbeursontsteking van de elleboog door langdurig steunen.
Ontstekingsziektes
Ook ontstekingsziektes, zoals reumatische aandoeningen (reuma, jicht …), kunnen een slijmbeursontsteking veroorzaken.
Geen oorzaak
Soms wordt er geen oorzaak gevonden. Dan spreken we van een primaire slijmbeursontsteking.
Hoe kan je een slijmbeursontsteking herkennen?
Algemene symptomen
- Je hebt kenmerken van een ontsteking: roodheid, plaatselijke warmte, pijn en zwelling.
- Bepaalde bewegingen, zoals plooien of strekken, zijn moeilijk of lukken niet meer.
Elleboog
Een slijmbeursontsteking ter hoogte van de elleboog ziet eruit als een zakje dat aan de punt van de elleboog hangt.
Knie
Als de slijmbeurs in je knie ontstoken is, zwelt je knie op. De zwelling zit meestal juist boven of onder de knieschijf.
Hoe stelt je arts een slijmbeursontsteking vast?
Het is niet zo moeilijk om een ontsteking van een slijmbeurs vast te stellen. Het is vaak duidelijk door de klachten en hoe het gewricht eruitziet.
Je arts zal proberen nagaan of het om een besmette of niet-besmette slijmbeursontsteking gaat. Daarvoor is soms verder onderzoek nodig, bijvoorbeeld:
- een punctie van de slijmbeurs;
- beeldvorming.
Punctie
Bij een punctie wordt met een naald vocht uit de slijmbeurs gehaald. Daarna wordt het vocht onderzocht:
- Bij een besmette slijmbeursontsteking zit er etter en soms ook bloed in het vocht.
- Bloederig vocht zonder etter kan wijzen op een traumatische slijmbeursontsteking.
- Gelig of helder vocht kan betekenen dat de ontsteking veroorzaakt is door een ontstekingsziekte.
Wat kan je zelf doen?
Slijmbeursontsteking voorkomen
Vermijd langdurige druk op je ellebogen en knieën. Steun er niet te lang op. Gebruik eventueel passende bescherming of een zachte steun onder deze gewrichten.
Als je voor je beroep veel op je knieën moet zitten, gebruik dan kniebeschermers. Dat geldt ook voor sporters met een groot valrisico, zoals (rol)schaatsers, keepers en volleybalspelers.
Het is nuttig dat sporters zich laten begeleiden door een coach of kinesist: gebruik goed materiaal, doe een goede opwarming, drijf de belasting geleidelijk op en stretch na het sporten.
Heb je overgewicht? Probeer dan af te vallen.
Heb je een slijmbeursontsteking?
Een slijmbeursontsteking voelt altijd warm aan. Het is nuttig om de warme plek af te koelen met ijs. Doe het ijs wel eerst in een doek, anders kan je huid bevriezen.
Nemen de roodheid en zwelling snel toe of heb je lichte koorts? Dan is er kans op een infectie. Raadpleeg zo snel mogelijk je arts.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Een punctie van de slijmbeurs kan niet alleen nuttig zijn om de oorzaak van de ontsteking vast te stellen, maar ook voor de behandeling: een punctie vermindert de druk in de slijmbeurs en vermindert ook de pijn.
Vermoedt je arts dat je een besmette slijmbeursontsteking hebt? Dan krijg je onmiddellijk antibiotica. Soms krijg je de antibiotica via een infuus in het ziekenhuis.
Bij reuma of jicht verwijst je arts je meestal door naar een reumatoloog voor een aangepaste behandeling.
Soms werkt je arts samen met je kinesist. Bijvoorbeeld:
- om een slechte houding of verkeerde techniek aan te pakken, om een nieuwe ontsteking te voorkomen;
- om te kijken hoe je het gewricht zo goed mogelijk kan ontlasten;
Als de ontsteking niet verdwijnt
Gaat het om een niet-besmette slijmbeursontsteking? En verdwijnt de ontsteking niet? Dan stelt je arts (vaak een specialist) soms voor om de slijmbeurs leeg te zuigen en cortisone in te spuiten. Die procedure wordt eventueel na een aantal weken herhaald.
Blijft de ontsteking terugkomen en ongemakken veroorzaken? Dan kan de slijmbeurs via een operatie verwijderd worden.