Wat is het?
Pulmonale hypertensie is een aandoening waarbij de druk in de bloedvaten van de longen te hoog is. Meestal is dat een gevolg van een vernauwing van die bloedvaten. De rechterhartkamer moet daardoor meer moeite doen om bloed doorheen de longen te pompen. En dat heeft dan weer als gevolg dat de rechterhartkamer uitzet. Deze compensatie is echter beperkt. Op een bepaald moment wordt er gewoon minder bloed naar de longen gepompt. Bijgevolg komt er minder zuurstof in de algemene bloedsomloop terecht. Dit geeft typische klachten zoals kortademigheid bij inspanning.
Er zijn tal van aandoeningen die de bloeddruk in de longen kunnen verhogen:
- bij pulmonale arteriële hypertensie (PAH) zijn de slagaders in de longen vernauwd. Dat kan zonder duidelijke oorzaak of door erfelijke voorbeschiktheid, bepaalde bindweefselziekten, aangeboren hartziekte, levercirrose, hiv-infectie of bij gebruik van bepaalde vermageringspillen en drugs;
- chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH) kan ontstaan als een complicatie na een longembolie;
- er kunnen ook via verschillende mechanismen meerdere aandoeningen aanleiding geven tot pulmonale hypertensie, zoals leukemie, na miltverwijdering, systeemziekten, schildklieraandoeningen,...
- verhoogde druk in de aders kan tevens een gevolg zijn van (linker)hartfalen en hartklepproblemen;
- ook longaandoeningen (vb. COPD) en situaties die gepaard gaan met chronisch zuurstoftekort (vb. slaapapneu, lang verblijf op grote hoogte) kunnen de druk in de longen verhogen.
De laatste twee zijn de meest voorkomende oorzaken van pulmonale hypertensie. Pulmonale hypertensie is dus meestal een uiting van een onderliggende hart- of longziekte.
Hoe vaak komt het voor?
Pulmonale arteriële hypertensie is zeldzaam. In België hebben ongeveer 400 mensen de aandoening.
Hoe kun je het herkennen?
De 2 voornaamste klachten zijn kortademigheid (al dan niet bij inspanning) en beperking bij inspanningen. Daarnaast kunnen ook vermoeidheid, pijn op de borst, hartkloppingen, hoesten, heesheid, buikpijn, opgezette buik, opgezette aders in de hals en vochtopstapeling in de benen (oedeem) voorkomen. Korte episodes van bewustzijnsverlies zijn mogelijk.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts spoort tijdens het lichamelijk onderzoek eventuele hart- en/of longafwijkingen op. Veranderingen in de hartfunctie zijn doorgaans te zien op een hartfilmpje (ECG).
Bij vermoeden van pulmonale hypertensie word je naar het ziekenhuis verwezen. De diagnose wordt bevestigd aan de hand van een echografie van het hart (echocardiografie). In sommige gevallen gebeurt er ook een hartkatheterisatie. Tijdens dit onderzoek brengt de arts een katheter (een dun buisje) in via de lies of pols. Hiermee wordt de druk in het hart rechtstreeks gemeten.
Daarnaast maken ook een Rx-foto en/of een CT-scan van de longen deel uit van het basisonderzoek. Hiermee worden eventuele onderliggende ziekten opgespoord.
Wat kun je zelf doen?
Er is niets dat je kunt doen om de aandoening te voorkomen. Als je klachten hebt, contacteer je best je arts.
Heb je de diagnose van pulmonale hypertensie gekregen, dan is het belangrijk om goed op te letten met bepaalde geneesmiddelen. Sommige middelen (bepaalde neusdruppels en amfetaminederivaten zoals Rilatine®) vernauwen de bloedvaten nog meer, en moeten vermeden worden. Bespreek dit dus steeds met je arts.
Even belangrijk is dat je voldoende beweegt en je gewicht in de gaten houdt. Als je rookt, probeer dan te stoppen.
Wat kan je arts doen?
De behandeling wordt individueel bepaald op basis van de ernst, de aanwezigheid van andere ziekten en de reeds gebruikte medicatie. De hoeksteen van de behandeling bestaat doorgaans uit zuurstoftoediening, bloedverdunners, vochtafdrijvers (diuretica), vaatverwijders en hartondersteunende geneesmiddelen. Deze behandeling verlicht de symptomen, maar geneest niet.
Een bloedklonter kan men proberen chirurgisch te verwijderen. Door een opening te maken tussen de rechter- en de linkervoorkamer van het hart, kan de druk verlaagd worden. In uitzonderlijke gevallen is een longtransplantatie nodig.
Meer weten?
https://www.hartstichting.nl/vaatziekten/pulmonale-hypertensie